BÜLENT TÜFENKCİ (Malatya) - Plan ve Bütçe Komisyonunun Sayın Başkanı ve değerli üyeler; bugün, burada, 2013 yılında yasalaşmış olan Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi'ni görüşmek üzere buradayız.

Bu genel düzenlemenin çerçevesi ve içeriğiyle ilgili bilgi vermeden önce, bu düzenlemeye niye ihtiyaç duyuldu, onu kısaca özetlemek istiyoruz.

2013 yılında yürürlüğe giren 6493 sayılı Kanun uyarınca, ülkemiz mevzuatında ilk defa ödeme sistemi, menkul kıymet mutabakat sistemi, ödeme hizmet sağlayıcısı, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu gibi kavramlar tanımlanarak tüm ödeme alanına özgü müstakil bir düzenleme oluşturulmuştu. 2013 yılında yürürlüğe giren kanunda, ödeme hizmetleri ve bu hizmeti sunan kuruluşlarla ilgili Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurumu, ödeme sistemleri ve menkul kıymet mutabakat sistemleriyle ilgili olarak ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası görevlendirilmişti, yani ikili bir düzenleme vardı. Dolayısıyla, ödemeler alanında yaşanan hızlı gelişmeler, etkin karar alma mekanizmasının işletilebilmesi için dünya pratiklerine uygun bir şekilde Merkez Bankası ile BDDK arasında oluşturulan ikili düzenleme ve kontrol mekanizmasını bu çalışmayla beraber, bu yasayla beraber tek çatı altında topluyoruz. Bu ihtiyaç, bilişim ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler ile ödemeler alanındaki yeni ürün ve uygulamaların geldiği noktanın kaçınılmaz bir sonucudur.

Sayın Başkan ve değerli üyeler; hepinizin de tahmin edeceği üzere, günümüzde ödemeler makroekonomik istikrarın temel taşları hâline gelmiştir. Teknolojinin eriştiği nokta itibarıyla ödemeler alanında var olan alt yapıların kesintisiz çalışması, fiyat istikrarı ve finansal istikrar kadar önemli bir merkez bankacılığı sorumluluğu hâline gelmiştir. Dolayısıyla, bizim burada istikrarı sağlama adına dünyayla da entegre olma ve Avrupa'daki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak bu şekliyle bir düzenlemenin günümüzde ihtiyaç hâline geldiğine inanıyoruz.

Değişiklik teklifinde, BDDK'nin ödemeler alanında düzenleme ve denetleme yetkisini Merkez Bankasına devrine ilave olarak diğer bazı hususlara ilişkin hükümler de bulunduğu malumunuzdur. Bilindiği üzere, ödemeler alanında oldukça dinamik bir sektör olarak dikkat çekmektedir. Gün geçmiyor ki ödemeler alanında yepyeni bir iş modeliyle de karşılaşmayalım. Bu hususda uluslararası raporlara girmiş bir tespit olarak öne çıkmaktadır. Bu kapsamda, kanun değişikliği teklifimize ödemeler alanında sektör oyuncularının ihtiyaçlarını da göz önünde bulunduran bazı değişik hükümler de eklenmiştir. Sektörlerle de, paydaşlarla da istişare hâlinde bu teklifi getiriyoruz. Söz konusu değişiklikler yapılırken dikkat edilen bu hususu bilgilerinize özellikle sunmak istiyorum. 2013 yılında 6493 sayılı Kanun yasalaşırken Avrupa Birliği müktesebatında yer alan ilgili düzenlemeler ülkemizin ihtiyaçları ve diğer iyi uluslararası uygulamalarla birlikte göz önünde bulundurulan önemli bir faktördü. Anılan tarihte ödeme hizmetleriyle ilgili olarak yürürlükte bulunan Avrupa Birliği düzenlemesi bu alanda ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında 2015 yılında yeniden düzenlendi ve Avrupa Birliği müktesebatına yeni eklenen Ödeme Hizmetleri Direktifi 2'yle ödemeler alanında kullanıcılara hizmet sağlayıcılar nezdinde hesaplarla ilgili 3'üncü taraflar arasında sunulmakta olan bazı faaliyetler ödeme hizmeti kapsamına alındı. Bu uygulamalar yapılırken, bu yasa hazırlanırken özellikle Hong Kong, Singapur, Malezya, Meksika ve Rusya'daki iyi uygulamalar da dikkate alındı.

Kısaca, teknik bir düzenleme esasına baktığımızda. Bu bağlamda, bu yasa teklifini 3 ana başlık altında sınıflandırmak mümkün. Ödemeler alanına ilişkin BDDK'deki yetkilerin Merkez Bankasına devrini hedefliyoruz. Bu kapsamda, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarıyla 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamında bankaların ve posta-telgraf teşkilatlarının ödeme hizmetlerine yönelik faaliyetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi konusunda Merkez Bankasını yetkili otorite olarak belirliyoruz. Yine, ikinci olarak da; dünya pratiklerine uyumlu bir şekilde, yeni ödeme hizmetleri tanımlarının yasaya eklenmesiyle ilgili değişiklikler var. Bu konuda da yapılan değişikliklerle pek çok emsal ülke ve Avrupa Birliği müktesebatıyla uyumlu bir hâle getiriyoruz.

Yine, kanunun 2013 yılında yasalaşmasının ardından ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda taslağa eklenen diğer değişiklikler, bu başlıkla ilgili değişiklikler sonucunda Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliğinin kurulması da bu yasayla gerçekleştiriliyor. Elektronik Para Kuruluşlarının bankalara yatırdıkları fonların Merkez Bankası nezdinde bloke edilmesi uygulamasının kaldırılması gibi hususlar düzenlenmektedir.

Sayın Başkan, değerli üyeler; bu teklifin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını Cenab-ı Allah'tan temenni ediyorum. Emeği geçen tüm kurumlara ve çalışanlarına da teşekkür ediyorum.