KOMİSYON KONUŞMASI

MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Sayın Başkanım, bankacılık sektöründe risk ve getiri kardeştir normalde. Getiri varsa burada da bir risk vardır ama Merkez Bankasının bugün kârlılığına baktığımızda hiçbir riske girmeden muazzam bir kârlılık var ortada. Bu kârlılık nereden elde ediliyor? Topladığı munzam karşılığında verdiği faiz oranı yüzde 12, yüzde 13. Yabancı parada euroda yok, dolarda yüzde 2 ve 100 milyar TL civarında da günlük fonluyor, bunu da 24'le fonluyor. Muazzam bir kâr. Peki bu elde ettiği kâr kimin zararına? Bankacılık sektörünün. Bankacılık sektörü yüzde 25'le, 20'yle, 23'le toplandığı fonun yaklaşık yüzde 6,5'ini, bazı dönemlerde yüzde 10'unu Merkez Bankasına yatırıyor ve Merkez Bankası da geçmiş dönemlerde bunu bankalara tekrar yüzde 4'le, yüzde 5'le fonluyordu ama kendisi bankaların ihtiyaç duyduğu parayı da yüksek faizle satıyordu. Kâr buradan geliyordu. Bir de kurların artışıyla elde edilen bir kâr vardı. Yani netice itibarıyla, Merkez Bankasında bu oluşan kârın hazineye aktarılması hazinenin borçlanma ihtiyacını da aşağıya çeken bir olay, faizleri da aşağı çekebilecek bir durum. Güzel bir uygulama, yerinde bir uygulama.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - İhtiyat akçesi niye var?

MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Baktığımız zaman geçmiş dönem Merkez Bankasının 2018 yılı sonu kârı 66 milyar. Bu yıl ilk altı aylık kârı -tahmin ediyorum- 20-25 milyardan aşağı olmaz, tabii açıklanmadı ama bu kadar fonlama, bankalara ödediği faiz ve sattığı...

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - 66 milyar neyin rakamı?

MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Merkez Bankasının geçen yılki kârı, dönem kârı.

Tabii, sürekli yedek akçede biriken para son dönemde 46 milyar. Yani bu da hazinenin borçlanma ihtiyacını dışarıdan borçlanarak faiz maliyeti... Hep diyoruz ki bütçe içerisinde faiz artıyor, ödediğimiz faiz miktarı artıyor. Yani burada kullanılmayan bir kaynak var.

Bir de tabii, son dönemde konuşulan bu emisyon miktarı, para basma... Efendim, bu para basma değil. Merkez Bankasının bilançosundaki bir kaynak hazinenin mevduat hesabına geçecek, pasif taraftan başka bir hesaba geçecek. Yani bilanço büyüten bir unsur değil.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ne farkı var yani para basmadan ne farkı var?

MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Bir de Başkanım, dünya örneklerine baktığımızda gelişmiş, gelişmekte olan ülkelere baktığımızda kârın yüzde 85'i hazineye devredilmekte. Şu anda Merkez Bankası yüzde 67'sini devrediyor. Biz dünya örnekleriyle uyumlu hâle getiriyoruz, yüzde 85 civarını hazineye devredeceğiz.

Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.