REFİK ÖZEN (Bursa) - Evet Sayın Başkanım, biz de teşekkür ediyoruz Samet Bey'e verdiği bilgilerden dolayı.

Tabii, bu gıda takviyeleriyle alakalı benim de özellikle tüketim anlamında çok ihtiyaca binaen değil de sanki psikolojik etkilerle tüketildiği kanaatim var, hissiyatım var. Ama iyi bir pazar. Benim merak ettiğim, üretim noktasında bizim özellikle ilgilendiğimiz tıbbi aromatik bitkilerin hammadde olarak kullanımı ne düzeydedir, yoksa kimyasal maddeler olarak mı üretiliyor, onu merak ediyorum. Bu konuda bir bilgi verebilirseniz sevinirim.

Bir de Türkiye'nin ihracat ve ithalat rakamı var mı elinizde acaba?

GIDA TAKVİYESİ VE BESLENME DERNEĞİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI SAMET SERTTAŞ - Toplam gıda takviyesi mi?

REFİK ÖZEN (Bursa) - Evet, ihracatımız, ithalatımız ne düzeyde?

GIDA TAKVİYESİ VE BESLENME DERNEĞİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI SAMET SERTTAŞ - Şöyle: Rakam yanımda yok ama ben yollarım, tabii ki var. Toplam Türkiye'nin gıda takviyesi ithalatı ve ihracatı. Onu ben size yollayabilirim.

Diğer sorunuz neydi efendim?

REFİK ÖZEN (Bursa) - Tıbbi aromatik üretimde tıbbi aromatik bitkiler kullanılıyor mu?

GIDA TAKVİYESİ VE BESLENME DERNEĞİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI SAMET SERTTAŞ - Çok popüler. "Şu anda en çok, en popüler olan ürün grupları nedir?" diye baktığımızda, daha önce ürün gruplarında vitamin ve mineraller, özellikle de multivitaminler çok popülerdi bizim sektörümüzde. Ancak yeni dönem içerisinde, özellikle bitkisel gıda takviyeleri bütün dünyada oldukça popüler ve gelişme alanı hep bitkisel gıda takviyelerinde. Ben de onu söylemeye çalıştım. Bu kimyasal değil, kullanılanların hepsi bitkisel ürünler ama burada pazarı domine eden Çin var. Birçok firma Çin'de bu operasyonları yürütüyor çünkü çok büyük ekstrakt tesisleri var orada. Bitkilerden elde edilen ekstraktları hemen hemen herkes Çin'den alıyor diyebilirim yani. Hatta orada üretiyor yani. Bence çok büyük bir pazar ve gelişmesi çok açık olan bir pazar. Çin çok doğru bir hamle yaparak bu alanda bir stratejik yatırım yaptı ve birçok firmayı üretim yapmak üzere oraya çağırdı. Birçok global firmanın botanik ekstrakt tesisi Çin'di. Bizim de tesisimiz orada.

GIDA TAKVİYESİ VE BESLENME DERNEĞİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ SEMA TORAMAN - Ben Samet Bey'in söylediklerine şunu eklemek isterim: Takviye edici gıdalar sektöründe kullanılan bitkiler arasında sadece aromatik ve terapötik etkisi olabilecek bitkiler değil, aynı zamanda klasik meyveler ve sebzeler yaygın şekilde kullanılıyor çünkü modern insanın yaşamında en büyük problem, sebze, meyve ağırlıklı beslenmenin daha sağlıklı olduğuna dair dünyadaki mavi noktalar, mavi haritalar vardır, o beslenme alışkanlıkları sebzelerin ve meyvelerin üstünde yoğunlaşmış toplumlarda daha uzun ömürler ve yaşlılığın da daha sağlıklı geçtiğine dair kanıtlar, çalışmalar var. Dolayısıyla, sebze, meyve tüketmeye dair hepimizin yeterince porsiyon tüketmek gibi bir eğilimimiz olmadığı için modern toplumlarda, takviye edici gıdalara klasik, geleneksel gıda olarak tüketilen sebzeleri ve meyvelerin konsantresinin eklenmesi de büyük bir pazar. Ama biz Türkiye olarak bunun neresindeyiz? Evet, çok büyük bir narenciye üreticisiyiz. Ama konsantrasyon veya Ekrem Hoca'nın bahsettiği gibi, konsantre edilmiş hammaddeyi dünyaya sunabilecek bir çalışmamız veya altyapımız yok.