YUNUS KILIÇ (Kars) - Hocam, öncelikle çok teşekkür ederim zahmetiniz ve bilgilendirmeleriniz için.

Tabii, muhakkak biliyorsunuzdur, Türkiye'de özellikle veteriner hekim olmakla beraber, leishmaniasisi, toksoplazmozisi, ekinokokkozisi en çok çalışanlardan biri de benim, hatta belki bilmez birçok sağlık çalışanı ama bu zoonotik hastalık olduğu için ortak alanımız, yurt dışındaki yani dünyadaki en iyi dergilerde yayımlanan yayınların çoğunda da ben varım zaten, hatta sizin halk sağlığıyla eskiden çalışmalarım var benim, orada da çalıştım.

Şimdi, burada asıl gelmek istediğim nokta şu: 2010 ile 2018 arasını verdiniz. Tabii, biz, siyaset olarak 2002'den itibaren de bakarız ya genellikle, siz öyle bakmadığınız için haklı olarak. Bazı vakalarda 1'e 10 artış var.

Şimdi ilişkilendirmek istediğim nokta şu: Tabii, son yıllarda, aynı zamanda bu Komisyonun da şu anda üzerinde çalıştığı alan olan sokak hayvanlarının, sahipsiz hayvanların sayısında da benzer bir artış var. Tabii, hayvanlarla insanların bir araya gelmek zorunda ve kontrolsüz bir arada olmak zorunda olduğu bir alanda bunun olması normal. Yani bizim aslında en önemli çıkarımımız bence bu. Mesela, temas sayısı kuduzda 2010'da 150 bin civarındayken 2018'de 300 binlere ulaşıyor neredeyse.

Ben, kuduz vakalarında Sağlık Bakanlığının iyi bir istatistik tuttuğunu biliyorum çünkü aşı, immunoglobulin kullandığı için ve bunlar da pahalı olduğu için, pahalı olan her şeyi biz biliyorsunuz iyi takip ederiz.

Kistik ekinokokkozis yani Komisyon da biraz fikir sahibi olsun diye, Başkanım, bu insanların inandığı kedi tüyünden, kılından falan diye inandıkları ama aslında öyle olmayan ve akciğerlerde, karaciğerlerde ve bazen diğer organlarda kocaman içi su dolu keseler falan olur, bu vakalar. Mesela bu vakaların kayıtlarında da gene 2010'da 380 civarında, 2018'de 1.700'ü buluyor.

Gene, siz de biliyorsunuz ki hastanelerde, cerrahlarımız, ağırlıklı olarak ameliyat şeylerinin içeriğini de bazen biraz değiştirerek, ne yazık ki kistik ekinokokları farklı adlarla kaydederler veyahut da bir kitle olarak görürler, vakayı açtığı zaman kistik ekinokok olduğunu anlar, hatta birçoğunda da anafilaktik şoktan çok ağır sıkıntılar yaşatırlar iyi bakmadıkları için. Aslında bu sayının çok daha fazla olduğunu ben biliyorum.

Leishmaniasis mesela yani iç organ kala-azarı. Türkiye'de çok kimse bilmez ama mesela Recep Akdağ Hoca'nın kayıtlarına baksalar yaygın olduğu görülüyor. Birisi de bizim Kars Kağızman. Bizim çalışmalarımız var oralarda. Aslında, bunun da sayısının ha bire arttığı görülüyor. Tabii, köylerde ağırlıklı.

Başkanım, bizim şu anda üzerinde çalıştığımız alanın, bir şekilde ne kadar halk sağlığını zorladığını gösteren bir olay. Yani tamam, evet, elbette hayvanların onuruna yakışacak muameleler görmesine aracılık edeceğiz, elbette onların haklarını hukuklarını koruyacağız ama böyle bir sağlık problemi gerçeğimiz de artarak devam ediyor.

Bu noktadan insanların bakmasını sağlamak açısından, sizin bize verdiğiniz rakamları biraz vurgulamak açısından, kayıtlara da geçsin diye ben bunları söylüyorum.

Bir de şu anda, biliyorsunuz, neticede bunlar epidemik olaylar hâline gelebiliyorlar birçoğu yani nerede duracağını bilemediğiniz süreçlere götürüyor. Tamam, belki dersiniz ki 300'dü tamam, kontrol altına alınabilir, 1.700'de olsa, Türkiye'nin imkânları da var ama bunun bir de birkaç milyon olmayacağını tahmin edemezsiniz yani o yüzden verdiğiniz bilgiler ve bize ulaştırdığınız rakamlar çok önemli, bunları daha çok büyük ihtimalle raporumuza da yansıtırız.

Teşekkür ediyorum ben öncelikle. Sağ olun.