EROL KAVUNCU (Çorum) - Değerli Başkanım, kıymetli hocalarım; evet, sizin de baştan beri ifade ettiğiniz gibi belki birçok sonuç bekliyoruz bu Komisyondan ama koordinasyon görevi belki, Hoca Hanım da onun altını çizdi, en sondaki slaytta da o gözüküyordu. Kapsamlı bir çalışma olmuş, teşekkür ediyoruz.

Zekâ sınıfı ne demek?

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Zekâ sınıfları, içerisinde çocukların zaman geçirebilecekleri birtakım oyunlar; zekâ oyunları da var, mangala da var, satranç var. Birçok çocuk oyununu Millî Eğitimin kendi okulları bünyesinde şey alanlarında...

BAŞKAN - Resim odası gibi, müzik odası gibi.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Resim odası gibi, müzik odası gibi konular...

BAŞKAN - Zekâ oyunlarının ağırlıkta olduğu, oyun malzemelerinin olduğu oda.

EROL KAVUNCU (Çorum) - Şu anda millî eğitimde yaygın mı?

BAŞKAN - Yaygın. Daha çok sponsor destekli olarak yapılıyor.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Evet, Düzce'de de öyle.

BAŞKAN - Aşağı yukarı ne kadara mal oluyor mesela, siz biliyor musunuz onu?

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - İyi bilmiyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN - 50 bin liraya, 60 bin liraya...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - 4-5 bin olabilir mi belki, hani, çok çok büyük civarda değil. Tabii, içine koyduğunuz şeylerle de ilgili de...

BAŞKAN - Yok, işte bilgisayar, falan da filan da koyarsanız...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Bilgisayar koyarsanız, evet yükseliyor.

BAŞKAN - Yani çok pahalı bir şey değil.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Ama Düzce'dekiler genellikle oyunlardan oluşuyor yani bilgisayar teknolojilerinden değil de içeriği oyun daha çok.

BAŞKAN - Evet. Piyasada zaten var olan oyunları oraya alıp koyuyorlar.

EROL KAVUNCU (Çorum) - Faydalı olduğundan bahsetti de.

BAŞKAN - Henüz çok yeni bir uygulama yani ben ne kadar faydalı olduğu konusunda bilimsel bir araştırma olduğunu zannetmiyorum.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Bir tane biz yaptık sadece.

BAŞKAN - Ne çıktı?

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Biraz önce sunmuştum, tekrar açayım ben.

BAŞKAN - Sınıfı olan okullarda bağımlılık düşük oluyor.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Sınıfı olan okul ile olmayan okul arasında oyun bağımlılığı düzeyi düşük.

BAŞKAN - Tabii, muhtemelen, sizin sorduğunuz ankette kaç saat, nerede, ne geçirdiği gibi kriterler var.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Oyun bağımlılığı ölçütleri var, durduramama, saatler var.

BAŞKAN - Saatler, hangi uğraşlarla uğraşıyor.... Dolayısıyla bir sınıf varsa orada daha çok vakit geçiriyorlar.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Çocuklar daha fazla zaman geçiriyorlar orada, evet.

BAŞKAN - Doğal olarak da böyle çıkması çok şaşırtıcı değil.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Evet, değil.

BAŞKAN - Erol Bey'in merak ettiği, benim tahminim şu: Bu sınıfta yapılan etkinlikler acaba çocukların bilgisayar oyunları bağımlılığına içerik olarak bir engel teşkil edebiliyor mu veya en azından sağaltıcı bir etkisi var mı? Ama şu anda bizim ölçebildiğimiz, sizin de muhtemelen ölçtüğünüz...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Şu anda yok.

BAŞKAN - ...sadece çocukların bilgisayar başında geçirecekleri vaktin bir kısmını -bu sınıflar varsa- orada geçirdiklerinden kaynaklanan bir olumlu durum, değil mi? Öyle anladım ben.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Aktivitede geçiriyorlar, evet, evet.

BAŞKAN - Yani oradaki oyunları oynayan çocuklar artık bilgisayar oyunlarından zevk alamaz hâle gelmiyor, oradaki oyunları oynayan çocukların oyun seçimi konusunda daha bir bilinçlenmiş filan olduğuna dair hiçbir şeyimiz yok. Sadece yani zekâ sınıfı değil de orada mesela şu bizim çocukken oynadığımız şey vardı ya...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Langırt.

BAŞKAN - Langırt salonu olsaydı muhtemelen aynı sonuç orada da çıkacaktı.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Yine aynısı çıkacaktı, tabii, tabii.

BAŞKAN - Yani langırt oynamaya daha çok fırsat bulan çocuklar bilgisayardan da uzaklaşmış olacaklar.

AHMET SORGUN (Konya) - Veya pinpon.

BAŞKAN - Veya...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Masa tenisi yani sosyal aktivite.

BAŞKAN - Evet, sosyal aktiviteler, tiyatro... İşte o yüzden biz Millî Eğitim Bakanlığında özellikle bu kol faaliyetlerinin tekrar ihya edilmesine çok büyük önem veriyoruz. Yani eskiden vardı hatırlarsınız; kütüphanecilik kolu, Yeşilay kolu, Kızılay kolu filan gibi...

EROL KAVUNCU (Çorum) - Eğitsel kol diyorduk.

BAŞKAN - Eğitsel kol faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi, birtakım "fan" kulüplerine hatta imkân verilmesi okullarda... Yani "'fan' kulübü" deyince sadece, diyelim müzik sanatçılarına yönelik olmayabilir. İşte "Kemal Tahir'i seven öğrenciler" -lise için söylüyorum- veya "Kemalettin Tuğcu sevenler kulübü" gibi böyle kulüp faaliyetlerinin çocukların bu tür teknoloji bağımlılığı yapan etkinliklerden uzaklaşmasına daha çok zemin hazırlayabileceği gibi bir varsayımdan hareket ederek bu kol faaliyetlerini çeşitlendirmeyi amaçlamıştık Millî Eğitim Bakanlığında. Bunu siz de Düzce'de deneyin bence.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Düzce'de şu an en son yaptığımız çalıştayda bütün kamu kuruluşlarıyla bir araya geldik tekrar "Kamuda ne yapabiliriz teknoloji bağımlılığını azaltmak için?" diye. Önerilerden bir tanesi de buydu. Zaten sanıyorum şu anda Millî Eğitim Bakanlığında olan çalışmaların sonucunda teneffüs saatlerinin artırılacağına dair duyum almıştık.

BAŞKAN - Evet, inşallah.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Orada bu tartışıldı ve okullarda, okul bahçelerinde ve okul içinde belli köşeler planlayalım diye karar verildi bizim kurulun içerisinde de. Yeşilay köşeleri zaten Düzce'de her okulda var, bunu yapmıştık. Yeşilayla ortak çalışıyoruz, birlikte çalışıyoruz. onların afiş ve broşürlerini kullanıyoruz genellikle. Bir bilimsel kurulumuz var. Bir şey yapacağımız zaman, yeniden bir afiş yayınlayacağımız zaman o afiş bilimsel kurulda tekrar değerlendiriliyor ve ona göre yayım yapılıyor. Birkaç tane okulumuzda örnek çalışma yapılmıştı Düzce'de. Onlar da okul bahçelerinde sokak oyunları tarzında bir çalışma yapmışlardı. Yani okulun bahçesinde sadece futbol, basketbol sahası değil, tırmanma şeritleri, çocukları aktif olarak hareketli tutabilecek birtakım oyunlar yerleştirmek gibi. Bunu da sevdiler diğer arkadaşlar toplantı esnasında. "Yaygınlaştıralım." diye bir karar alındı. Genellikle çalışmaları hep, her kuruldan arkadaşlarla birlikte yürüttüğümüz için belki Düzce'nin en güçlü tarafı bu. Üniversite, sahayla bir arada çalışıyor her zaman. Buraya gelirken de bu sunumu hazırlarken de biz bir aradaydık yine.

EROL KAVUNCU (Çorum) - Hocam, müsaade olur mu, bir şey daha...

BAŞKAN - Buyurun.

EROL KAVUNCU (Çorum) - Bu YEDAM, Hocam, sanıyorum Yeşilayla ilgili, yaygınlaşıyor herhâlde.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Yeşilay Danışmanlık Merkezi.

BAŞKAN - Evet, evet.

EROL KAVUNCU (Çorum) - O konuda kısa bir bilgi verebilir misiniz? Gerçi o konuda bilgi sahibi misiniz, bilmiyorum.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Yeşilayın Düzce'deki yönetim kurulundayım sadece.

BAŞKAN - Yeşilay Düzce'de 5'inci YEDAM'ı açmış.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - 5'inci YEDAM'ı açtı, evet.

BAŞKAN - Ne zaman açtı?

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Geçen yıl, bir buçuk yıl oldu yani geçen kış.

BAŞKAN - Tamam, biz mesela iki ay önce Eskişehir'de açtık. Kaçıncı olduğunu hatırlamıyorum Türkiye'de ama...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Sanırım Eskişehir 6'ncı. Daha çok yeni çünkü.

BAŞKAN - Demek ki daha epey...

EROL KAVUNCU (Çorum) - Çorum'da da var sanki.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Şu anda 20'ye çıkarılacak diye biliyorum ben bu yıl için.

BAŞKAN - Evet, çok güzel o yani...

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BAĞIMLILIKLA MÜCADELE UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DİLEK DEMİREZEN - Yeşilay eğitim ve danışmanlık merkezleri aslında madde bağımlılığına yönelik olarak açılan ilk adım yani danışanın, hastanın, ailesinin yaşamış olduğu sorunda, hasta gelmese de ailenin kendisi gelmesi için de planlanan bir yer. Yeşilay Danışmanlık Merkezinin kendine ait bir sistematiği var, internet üzerinden bütün verilere İstanbul'daki merkezden ulaşılabiliyor. Kişi kendisi gelebiliyor "Bağımlılığım var." diye ya da kişinin ailesi gelip danışabiliyor. Orada yapılandırılmış bir program var; danışan için uygulanan psikoterapi hizmeti, aile için uygulanan da grup terapisi hizmeti var. Bunun dışında aylık seminerler vermekle sorumlu YEDAM. Sigara bağımlılığı, teknoloji bağımlılığı, kumar bağımlılığı üzerine de aylık olarak seminerler veriyorlar. Bireysel danışmanlıkta şu anda teknoloji bağımlılığı ya da sigara bağımlılığı almıyorlar. Çünkü genellikle çalışan personelin gücü madde bağımlılıklarına yönelik olarak ancak kullanılabiliyor. Şu durumda benim zaten burada, sunumda da bahsettiğim şey buydu. Şu an teknoloji bağımlılığı ya da olgusal bağımlılıkların hiç birisi için devletin hizmet alınabilecek böyle bir kurumu yok ve işletilebilecek sistemimiz de yok, yapılandırılmış bir terapi programımız da yok, bununla ilgili eğitim almış personelimiz de yok. Tabii, bu erken tanı ve tedavi anlamında.