ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - 17'nci madde çünkü aynen okuyoruz, muhtevadan anlaşılıyor. Burada nasıl ifade ediyor madde 16? 2803'ün 16'ncı maddesini değiştirdiği için bu numara karışıyor.

Askerî nitelikte olmayan görevleri sebebiyle işledikleri iddia edilen bir suçtan dolayı görevi başında kalmasında sakınca görülen jandarma personelini Bakan veya vali görevden alabiliyor. Bu böyle düzenlenmemeli, "mülki görevleri sebebiyle..." diye, doğrudan Bakana veya valiye yetki verilmesi daha doğru olur. Yani, olmayana ergi metodunu uygulamaya gerek yok, dosdoğru "mülki görevleri sebebiyle, mülki görevlerinden dolayı" tarzında bir düzenleme yapılması isabetli olur. Çünkü İçişleri Bakanı ya da vali Jandarmanın adli amiri değil. Bir adli görevden dolayı İçişleri Bakanı ya da vali görevden alma yetkisinde olursa yargı erkinin bağımsızlığından söz edilemez. O zaman hangi Jandarma mensubu, görevlisi, yetkilisi, komutanı -artık bunlara komutan da dememek lazım zannediyorum, müdürü demek lazım, bu konuma getiriliyorlar- adli görevinden dolayı mülkiye amirler tarafından görevden alınırlarsa karakolda doğru söyleme diye bir şey kalmaz. O bakımdan bunu doğrudan, kolay anlaşılır ve erkleri birbirine karıştırmaz şekilde ifade etmek gerekecek. Taşrada trafik görevi üstlenen polis teşkilatımız var, jandarma teşkilatımız var. Polis teşkilatımız kolay kolay kimseye ceza yazamıyor çünkü biri diyor ki "Ben partinin delegesiyim.", biri diyor ki "Ben esnaf kredi kefalet kooperatifinin başkanıyım.", biri diyor ki "Ben avukatım.", biri diyor ki "Ben kaymakamım, valiyim.", biri diyor ki "Ben subayım.", biri diyor ki "Ben padişahın soytarısıyım." Herkes bir şey. Yani trafik polisi kime ceza yazacak.? "Sen beni biliyor musun, ben seni sürdürürüm. Şu benim arkadaşım, bu benim dostum." Trafik memurlarına Allah kolaylık versin. Her yerde trafik memurlarını, görevlerini dürüstçe yaptıkları takdirde kollamaya çalıştık. Şimdi aynı şey jandarma görevlileri için olacak. Jandarmanın işi daha zor. İşçi taşınan bölgeler, tarımsal alanda çalışılan, göre ifa eden bir branş, patpat denen işçi taşımaya yönelik vasfı daha ağır basan aletler var, taşıma araçları var, ehliyetsiz araç kullanımları taşrada, jandarma görev alanında daha çok. Jandarma timlerindeki idealist çocuklar tarafsızlıkla görev yapmak istiyorlar, şimdi bu düzenlemeyle jandarma trafik personeli de acze düşürülecek. Memleketin gerçekleri böyle. Ha şunu zaman zaman tembih ettiğimiz oldu: Daha hoşgörülü, daha eğitici davranın, memleketin gerçeklerini dikkate alın ama bunu yaparken de acze düşürmemek, eğitici, uyarıcı olmak, birinci defa değilse bir sonrakinde yaptırıma tabi tutmak gibi telkinlerimiz oldu. İfrat ve tefrite kaçmamak lazım ama şimdi, efendim, bir delegeye bir Jandarma trafik timi ceza yazsın gör bakayım ne oluyor? Soluğu ya bakanın yanında alır ya valinin yanında alır. Valiler eskiden il başkanıydı, çok saygın konumdaydı, artık şimdi il başkanı konumunda değil çünkü il başkanıyken takdir haklarını kullanıyorlardı. Şimdi il başkanının yardımcısı konumuna düştüler, otuz vilayette de vali mali yok, hükûmet komiseri durumundalar. Yol yapamıyor, hizmet götüremiyor, su getiremiyor, yatırım yapamıyor, her işi büyükşehir belediyesine bıraktılar. Büyükşehir yönetimleri kent yönetimidir, özel idareler alan yönetimidir dedik, hiçbir şey dinletemedik. Şimdi birçok yerde valiler hükûmet komiseri konumunda. Son Diyarbakır'da Sayın Bakanın yanında memleketimizin seçkin valisini ağzına açamaz durumda görmek benim içimi sızlattı. Sırf Bakan konuşuyor. Kobani olaylarının sonunda sokağa çıkma yasağı ilan eden veya kaldıran vali, konuşan Sayın Tarım Bakanı. Kötü bir adam değil Tarım Bakanı; hukukumuz var ama orada yetkili olan vali, bırak iki kelime de o etsin. Tam bir hükûmet komiseri. İyi ki ayrılmışız valilik görevinden de düşüncelerimizi o zaman da evvelallah diyorduk da şimdi daha rahatız.

O bakımdan bu madde net şekilde ifade edilmeli ve görevini liyakatle, ehliyetle, tarafsızlıkla yapan personelin rahatsız edilmesi önlenmeli.

Teşekkür ederim.