TURGAY DEVELİ (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Ben de Şenol Bey'e yeni görevinde başarılar diliyorum, umarım yeni bir dönem açılmasına katkıda bulunur.

Konuşmama başlamadan önce Sayın Başkanım izniniz olursa ben Sayıştaya bir soru soracağım, aldığım cevaba göre konuşmama devam etmek istiyorum.

TRT'nin önemli problemlerinden bir tanesi arkadaşlar, geçtiğimiz yıllardan bu yana devam eden, sürekli olarak önümüze gelen ve şu anda mahkemede olan reklam gelirleriyle ilgili önerilerden tek satır yok, dikkatinizi çekti mi? 150-160 milyon liralık öneri şeyden çıkarılmış. Bu neden çıkarılmış? Bunun acaba Sayıştaya yapılan baskılarla Sayıştayın raporlama kurulu oluşturularak oradan bunların tasfiyesi ve sorunların gündeme gelmemesine dönük bir operasyon mudur? Bu konuda Sayıştay bize bir bilgi versin ondan sonra konuşmama devam edeceğim.

--0---

TURGAY DEVELİ (Adana) - Teşekkür ediyorum.

Sayın Başkanım, çok sık yaşanmayan, rastlanmayan bir olay, ilk defa yani ciddi olarak bir kurumda soruşturma açılıyor, soruşturma sonucunda olay yargıya intikal ediyor, sabit ve bu Sayıştay Raporlama Kurulu tarafından gündeme alınmıyor. İç öneri. Bunun yani esas önerilerde olması ve hepimizin dikkatine sunulması gerekiyor. Bunu diyelim ki biz şimdi buradayız, gelecek dönem milletvekili olamadık. Takibini kurumsal olarak yapabilmemiz için devamlılığın esas olmasına dikkati çekerek bunun kesinlikle önerilere alınması, taşınması ve oradan da Sayıştayın bunu dikkatle takip etmesi gerekiyor. Benim önerim bu önerinin, iç önerinin esas öneri olarak taşınması.

Şimdi, sevgili AK PARTİ'li milletvekili arkadaşlarım, biz ne zaman iktidara geleceğimizi söylesek "O günleri görecek miyiz acaba?" diyerek bize takılıyorsunuz.

Şimdi, milattan önce dördüncü yüzyılda yaşayan bir filozof Seneca demiş ki: Başlayan her şey biter. Gideceksiniz. Arkanızdan gelenler bu kirli on dört yılın hesabını soracak.

(Karşılıklı konuşmalar)

TURGAY DEVELİ (Adana) - Şimdi tekrara düşmeden devam edeceğim.

BAŞKAN - Değerli arkadaşlar, müdahale etmeyelim.

Sayın Develi, buyurun.

TURGAY DEVELİ (Adana) - Şimdi, TRT arkadaşlar, şimdi paralel diye mücadele ediyoruz diye her gün gündemde tuttuğunuz operasyonların bir zamanlar tetikçiliğini yapıyordu, alt yazı tetikçiliğini yapıyordu, kamera tetikçiliğini yapıyordu. Bu TRT'yi düşürdüğünüz hâli anlatmak açısından söylüyorum. TRT sizin iktidarınız döneminde önceden bir referans kurumuydu, tüm dünya tarafından TRT dendiğinde TRT'de yayınlanan bir haber, TRT radyolarında verilen bir haber, orada programa çıkmak tüm dünya tarafından takdir edilen bir referanstı. Şimdi, hiç kimsenin... Az önce Sayın Bakanın da işaret ettiği gibi Sayın Cumhurbaşkanı TRT'de programa çıkıyor kimse dinlemiyor bile. Tabii ki bu Sayın Cumhurbaşkanının kişiliğinden de kaynaklanıyor ama TRT'nin içine düşürüldüğü durumun vahim bir sonucu bu. Aynı şekilde yine devletin imkânlarıyla kişiliksizleştirilen ve işlevsizleştirilen Anadolu Ajansı da TRT'yle yandaş olarak devam ettiriliyor.

Şimdi, Sayıştay denetçileri giriş bölümünde yayının bağımsızlığı ve kurumsal özerkliği konusunda bağımsız gelir kaynaklarına kavuşturulmasını önermişler. Bu, çok konuşuluyor, çok tartışılıyor. Tabii ki TRT özerk olarak bağımsız gelir kaynaklarına sahip olmalı, devletin kurumu olarak, halkın kurumu olarak halkın temel haber alma ihtiyaçlarına cevap vermeli, Türk dilinin ve cumhuriyetimizin tüm dünyada sesinin duyurulması konusunda çalışmalar yapmalı, bunun için devlet ne gerekiyorsa, bu millet ne gerekiyorsa zaten sorumluluğu her türlü alıyor, bedelini ödüyor. Bu konudaki çalışmalarını yüceltmeli ve daha da ileri noktalara götürmeli. Ama şu TRT'nin şu anki hâliyle bu algıyı yaratmakta bu başarıyı göstermekte son derece yetersiz olduğuna dair burada sayısız örnekleri konuşuldu tekrar etmek istemiyorum. Az önce Haydar Bey de söyledi Türkiye Büyük Millet Meclisi Meclis TV'yle ilgili. Burada bu konuyu defalarca Meclis Genel Kurulunda dile getirdik. Meclis Başkanına Cumhuriyet Halk Partisi olarak heyet oluşturduk birkaç defa gittik. Çok açık bir şekilde suç işleniyor. TRT'yle RTÜK arasında 1994 yılında yapılan protokol yeni çıkan 6112 sayılı Kanun'la yenilenmek zorunda. O kadük olmuştur. O anlaşmaya protokole dayanılarak şimdi hâlâ Meclis TV'nin yayınının yapılması ve ona dayanılarak da Meclis Televizyonunun haftada üç gün saat yediye kadar yayın yapması ile suç işleniyor. Ben biliyorum ki, özel olarak da biliyorum TRT'nin şu anda kanal sorunu yok, kapasite sorunu yok, bu tamamen -Haydar Bey'in de dediği gibi- Meclis Başkanının siyasi irade karşısında diz çökmesinden kaynaklanan bir uygulama. Yüce Meclis falan diyoruz ya, yüce Meclis falan kalmamış. Bunun bu protokolün, bu protokole göre iş yapanların bu protokole göre bu uygulamaları sürdürenlerin bir gün gerçekten hesap verebileceklerini unutmamanızı isterim ben.

Birinci öneri üzerine konuşurken Sayın Genel Müdür, TRT'nin kendi ürünlerini dahi pazarlayamamasından bahsederken anlatmak istediğim şuydu, sizle tartışmaya girmek istemiyorum tabii. TRT 15-16 tane kanalı var, onlarca radyosu var, başka kurumlardan reklam almak için onların ürünlerini pazarlamak ve kamuoyu oluşturup onların kârlılığına etkide bulunmak için aynı zamanda iş yapan bir kurum, kendi ürününü hem de çok değerli dilimizin gelecek nesillere tanıtılması, aktarılması açısından ve halkımızın ortak değerlerini yarına anlatmak konusundaki elindeki verileri kendi yayın kapasitesi ve gücünü kullanarak dahi bunu topluma ulaştıramadığından bahsettim ben, yoksa pazarlama ayrı bir şey.

Son olarak da şunu söyleyeceğim: TRT hepimizin göz bebeği olması gereken bir kurum. Çok fazla bugünkü gibi siyasallaştırıldığı zaman, çok fazla siyasallaştırılınca, çok fazla bir partinin, halkın vergileriyle, halktan toplanan paralarla bir partinin yayın organına dönüştürüldüğü takdirde inanın bana gittikçe daha da önemsizleşir, işlevsizleşir ve hiçbir itibarı kalmaz. Burada çalışan arkadaşlarımızın, burayı yöneten arkadaşlarımızın gerçekten çok sesli herkesin izleyebileceği, dinleyebileceği, herkesin acaba ne dedi, kim konuştu ne konuştu diyebileceği bir yayın kurumu hâline getirilmesi sizin de yararınıza olur. Ben akşamları bazen izliyorum TRT'yi. Yani öyle konuklar çıkarıyorsunuz ki tartışma programlarına, öylesine uzman diyerek insanlara yayın saatlerini bir saat, iki saat konuşturuyorsunuz ki -yani bunu bir siyasi ayrım gözetmeksizin söylüyorum- vallahi de billahi de dinleyenlerden çok fazla üretken olmayan insanlar. Yani niye çıkarıyorsunuz bu insanları? İlle de tek yanlı propaganda yapmanız için daha akıllı insanları bulun yani bu kadar da aciz davranmayın. Yani koskoca TRT'siniz. Milyarlarca liralık bütçeyi kontrol ediyorsunuz, 8-10 bin çalışan var, 100 milyonlarca liralık dışarıdan alım yapıyorsunuz, buna rağmen bu işi bu kadar bile mi yapamıyorsunuz? Ayrıca, ben size bir şey söyleyeyim, çıkın ihaleye gerçek ihaleye bu 100 milyon liraya, 150 milyon liraya sattığınız, satabildiğiniz reklam gelirlerini 1 milyardan 1,5 milyardan aşağıya satmazsınız arkadaşlar ama düzgün yayın yaparsanız ama insanlar TRT'yi seyrederlerse. Bu reklam pastasını düşünebiliyor musunuz, 2 milyarlık bütçe 100 milyon lira yani yüzde 5'lik bir reklam payına sahipsiniz. Küçücük televizyonlar ulusal yayın yapan televizyonların dahi bütçeleri harcadığı paraya bakarak sizinkinden çok çok daha üstün. Yani değerli insanlar var, bir sürü kurumda yetişmiş profesör insanlar var neden bunları yapmıyorsunuz? Niye yapamıyorsunuz? Yapmak istemediğinizden yani düşünmüyorum elbette siz de para kazanmak istersiniz, elbette siz de kurumu kârlı hâle getirmek istersiniz ama inanın bana 1-1,5 milyara satabileceğiniz bir güç var elinizde, bu parayı niye almıyorsunuz, niye TRT'yi güçlendirmiyorsunuz? Sonuçta TRT yaşayacak, sizden sonra da yaşayacak, AK PARTİ'den sonra da yaşayacak. Bu devlet sürdüğü sürece ilanihaye kalacak. Başka yöneticiler de gelecek buraya. Biz önyargılı değiliz size karşı, TRT'ye karşı, yardımcı da olmak istiyoruz. Yazıktır yani elektrik parasını ödeyemeyenler toplanan vergilerle orada iş yapıyorsunuz, çalışıyorsunuz. Evine aldığı televizyonla radyoyla bilmem neyle kesilen 1 lira, 2 lira olarak biriken paralarla yayıncılık yapıyorsunuz, bu fakir milletten toplanan vergilerle yayıncılık yapıyorsunuz ama yaptığınız işi iyi yapamıyorsunuz arkadaşlar. Bu benim şahsi fikrim değil reyting ölçümleri ortada. Bu millete bir darbe de siz vurmayın, işinizi iyi yapan insanlar olun. Geçmişte sizleri TRT'yi izlenen, TRT'yi referans kurumu hâline getiren, TRT'de başarılı işler yapan, bu milletin sesini dünyaya duyuran yöneticiler olarak duyalım.

Teşekkür ediyorum.