| Komisyon Adı | : | ADALET KOMİSYONU |
| Konu | : | Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/1578) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 15 .02.2019 |
İSHAK GAZEL (Kütahya) - Çok teşekkür ediyorum.
Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum. Komisyonumuzun çalışmalarının da hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Kanun teklifimiz 12 maddeden oluşmaktadır, temel olarak 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu, 5235 sayılı mahkemelerin teşkilatına ilişkin kanun ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nda değişiklikler içeriyor. Teklifin ilk 3 maddesi İcra ve İflas Kanunu'nda yapılan değişiklikleri ihtiva ediyor. 1'inci maddede icra hukuk mahkemelerinde verilen kararlarla ilgili olarak temyiz sınırında bir düzenleme yapılıyor, 40 bin liradan temyiz sınırı 58.800 liraya çıkarılıyor ve bu suretle de asliye hukuk ve iş mahkemelerindeki parasal sınırla eşitlenmesi hedefleniyor. 2'nci maddede 58.800 lira olarak tespit edilecek temyize ilişkin parasal sınırın her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak olması hükme bağlanıyor. 3'üncü maddeyle de temyiz sınırına ilişkin değişikliğin zorunlu bir sonucu olarak da bir geçiş hükmü öngörülüyor ve 2/12/2016 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar verilen nihai kararlar bakımından temyiz yoluna başvurma sınırının 40 bin lira olarak uygulanacağı hükme bağlanıyor.
İkinci olarak Hâkimler ve Savcılar Kanunu'nda yapılan değişiklikler var. 4'üncü ve 5'inci maddede bu değişiklikleri öngörüyoruz. 4'üncü madde hâkim ve savcı adaylığı yazılı sınavında başarılı olmak için 100 tam puan üzerinden en az 70 puan alma şartı getiriliyor. 5'inci maddede de Türkiye Adalet Akademisi Kanunu malumunuz yürürlükten kalkmıştı, bu yürürlükten kalkan kanun dikkate alınarak bu kanunda düzenlenen bazı hususların Hâkimler ve Savcılar Kanunu'na alınması öngörülmektedir. Bu kapsamda da hâkimlik adaylık süresinin iki yıl, avukatlık mesleğinden alınanlar için bir yıl olduğu, adaylığın eğitim ve staj dönemlerinden oluştuğu, adaylık süresinin sonunda da yazılı ve sözlü olarak sınava tabi tutulacağı adayların hükme bağlanmaktadır.
Üçüncü olarak da 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'da yapılan değişiklik var. 6'ncı maddeyle bu değişiklik yapılıyor. Maddeyle istinaf mahkemelerinin dairelerinde Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından birden fazla heyet oluşturulabileceği ve oluşturulan diğer heyetin başkanının da yine Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından atanacağı hükme bağlanıyor.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nda da değişiklikler yapılıyor, 7'nci, 8'inci, 9'uncu ve 10'uncu maddeyle. 7'nci maddede istinaf ceza dairelerinin duruşma açmaksızın dosya üzerinden karar verebileceği hâller genişletiyor. Bu kapsamda yaş küçüklüğü, yakın akrabalık ve etkin pişmanlık gibi cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebeplerin veya şahsi cezasızlık sebeplerinin bulunmasına rağmen ilk derece mahkemesi tarafından bunların göz önünde bulundurulmaması üzerine cezasızlık veya indirime ilişkin bir karar verilmemesi hâlinde istinaf mahkemesinin duruşma açılmaksızın hukuka aykırılığı düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine yani düzelterek onamaya karar verebilmesi bir düzenlemeye tabi tutuluyor. 8'inci maddede Yargıtay tarafından verilen onama kararı sonrasında kesinleşen dosyanın bölge adliye mahkemesi yerine doğrudan ilk derece mahkemesine gönderilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar Yargıtay tarafından bozulursa dosyanın istinaf mahkemesi yerine ilk derece mahkemesine gönderilmesi de sağlanıyor. 9'uncu maddede de bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusuna esastan redde dair verilen karar Yargıtay tarafından bozulup dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde ilk derece mahkemesi tarafından verilecek yeni kararın doğrudan temyiz incelemesine gönderilmesi hükme bağlanıyor. 10'uncu maddede de 8 ve 9'uncu maddeyle ilgili düzenlemelerin bir geçiş hükmü düzenleniyor. Buna göre bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın Yargıtay tarafından bozulması durumunda bölge adliye mahkemesi yerine doğrudan ilk derece mahkemesine gönderilmesine ilişkin hüküm bu madde yürürlüğe girdiği tarihten sonra verilen bozma kararları hakkında da uygulanıyor. 11'inci madde ile 12'nci madde yürürlük ve yürütme maddesi.
Tabii, bu konunun detaylarıyla ilgili işte geneli üzerinde görüşme yapıldıktan sonra ve maddeler üzerinde görüşülürken daha detaylı bilgi de verilebilir tarafımızdan. Burada Komisyon tarafından olgunlaştırılmasına da biz açık olduğumuzu beyan ediyoruz. Metin bu Komisyon ortamında tartışıldıktan sonra nihai hâlini alacaktır. Bunu ümit ediyoruz.
Hepinize teşekkür ediyorum.