KOMİSYON KONUŞMASI

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Şimdi, tabii, önümüzde -daha önceki maddelerde de görüştük, bundan sonraki maddelerde de görüşeceğiz- bir kısım istisnalar, muafiyetler var. Aynı şekilde burada bedelsiz irtifak hakları var, yeri geldikçe onların hepsini görüşeceğiz.

Ama öncelikle şunu söyleyeyim, hep baştan itibaren de söylüyoruz: Bu vergi istisna ve muafiyetleri getiren bir kısım hükümleri, maddeleri bir bütünlüğü içinde görüşelim çünkü delik deşik oldu vergi sistemi. Her getirilen torba kanunda bir kısım hükümler geliyor ve onun sonucunda bunlar ne getiriyor, ne götürüyor, bütçeye yükü nedir, ne kadarlık bir vergiden vazgeçiliyor? Bunların hiçbirine ilişkin bilgi almıyoruz. Böyle yasa yapma faaliyeti olmaz. Yani varsa... Zaten bekliyor aşağıda da gelir vergisi, ilgili vergi kanunlarına ilişkin bir şey var -alt komisyon kuruldu- Plan ve Bütçe gündeminde yani böyle yapalım. Bu şekilde getiriyoruz bunu. Ben şimdi soracağım, burada Maliye temsilcisine de soracağız: Yani ne getiriyor bu, neden vazgeçiyoruz, bunu bilelim. Bu vermeyeceğimiz anlamında değil ama devletin hesabını kitabını bilmek zorundayız ve bunların bir bütünlük içinde yapılmasına ihtiyaç var. Birinci husus bu.

İkinci husus, burada tabii tartışıyoruz, bazı birtakım özel hükümler getiriyoruz. Bunları hangi derneklere, neye verelim. Kızılaya veriyoruz, onun dışında işte Yeşilay da giriyor. Yani kapsam ne olmalı? Darüşşafaka örneği kapsanmalı mı, kapsanmamalı mı? Bir kere burada bizi belirleyen bir şey var, bir kamu yararına dernekler statüsü de var. O da ilgili Dernekler Kanunu'nda ve yönetmeliklerde tanımlanmış, oralarda var zaten. Bu işleri yaparken bunları soyut yapmak... Yani böyle bire bir, adrese teslim -ihtiyaç olmaz değil, olabilir ama- düzenlemeler yanlış düzenlemeler oluyor. Diğer kurumlara neden vermediğimiz sorusunun cevabını alamıyoruz.

Ben şimdi size buradaki tartışmaları bitirecek bir şey söyleyeyim, herhâlde bu konuda da hemfikir olursunuz hem milletvekili arkadaşlarım hem Sayın Bakan. Çünkü şu anda görüştüğümüz kanun teklifinin 3'üncü maddesinin üzerinden geçildi ve Plan ve Bütçe Komisyonunda onaylandı, kabul edildi. 3'üncü maddesinde şunu söylüyor: 1606 sayılı Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Kanun, bunun 1'inci maddesi. Orada yapılan, bazı gelir vergisi ve kurumlar vergisi kesintilerine ilişkin bir şeydi. Orada zaten, bakın bu 1'inci maddede. Bu 1990 tarihinde değişmiş, 3685 sayılı Kanun'un 2'nci maddesiyle gelmiş. Neleri tanımlıyor, biliyor musunuz, okuyorum: "Türkiye Kızılay Derneği, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler Derneği ve resmî Darülaceze kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği..." Bu kadar, saymış. Devam ediyorum: "...kendilerine terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır." Zaten biz biraz önce kabul ettik bunu. Kapsamı da burada belirlemişiz, kapsam var.

O yüzden yani burada şimdi sadece Kızılaya ve birlikte Yeşilaya getirmeniz anlaşılabilir değil çünkü zaten burada var bu hükümler. Yani bu kapsamımızı belirliyor. Gelin, bu kapsamı kabul edelim. Var burada, 3'üncü maddede de kabul ettik zaten, daha önce çıkmış bir kanun bu. 11/7/1972 tarihli ve 1606 sayılı Kanun. Bazı dernek ve kurumları, onların işte vergi muafiyetlerini tanımlıyor. Eğer burada da bir şeyler getiriyorsak gene burada da istisnalar, muafiyetler var, bazı konulara ilişkin özel birtakım irtifak hakkı gibi başka birtakım hükümler var. Kapsam burada bellidir arkadaşlar. Yani buraya Kızılayı alıp, Yeşilayı alıp da Darüşşafakayı buraya neden almadığınızı anlatamazsınız. Burada var zaten kanun, bu bizi belirliyor. Gelin, bu tartışmaları bitirelim. Burada zaten kapsam da tanımlanmış. O kapsama göre bu düzenlemeleri yapalım. Buna da bir itiraz olacağını sanmıyorum, hem milletvekili arkadaşlarımızdan hem Sayın Bakandan. Konu bu kadar basittir. Kızılay da bundan yararlansın, burada sayılan dernek, vakıflar da bundan yararlansın. Zaten sayılıyor, zikrediliyor. Zaten kanunda var. Bunlar zaten vergi ve harçlardan muaflar.

BAŞKAN - Bir etki analizi yaptınız mı Sayın Türeli? Buraya teşmil edildiğinde nereye gider? Nedir, aşağı yukarı hangi boyutlarda bir maliyet oluşturur?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Maliye Bakanlığının yapması gereken görevi benden bekliyorsunuz, değil mi.

BAŞKAN - Öneride bulunduğunuz için milletvekili olarak, o yüzden sordum.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sayın Başkan, bakın, bunlara zaten birçok istisna ve muafiyetler sağlanmış bunlara, birçok harçtan, fondan muaf tutulmuş. Zaten var bu kanunumuzda, uygulanıyor bu. Şimdi yeni birtakım şeyler getiriyoruz. Ben de diyorum ki zaten elimizde bunu belirleyen bir kapsam var, uğraşmaya gerek yok. Bundan sonra getirdiklerimizde de bu kapsamı kabul edelim. Zaten faaliyeti ne kadarsa o kadardır. Zaten bunların bağışlarının bir kısmı bunun dışındadır. Bu konu üzerine gidersek... Sayın Bakan, bu konuda siz de özel olarak bu şeyi incelerseniz burada Hükûmet kanadı olarak çünkü bir şey var. Bundan sonra buna göre gidelim diyorum ben. Böylece de sorunu çözeriz. Bundan sonraki maddelerde de kapsam belli olmuş olur.

Teşekkür ederim.