SÜLEYMAN BÜLBÜL (Aydın) - Sayın Başkan, teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, Sayın Bakan; Aydın'dan bir bakan hemşehrimizin bulunması bizi onurlandırıyor. Bu kadar yoğun -aile, çalışma ve sosyal hizmetler- çalışmalar içerisinde, bu kadar geniş bir alanda başarılı olabilecek bir bakanın Aydın'dan seçilmesi ayrıca güzel bir olay. O açıdan Bakanlığınızın ilk bütçesinde başarılar diliyorum ve eleştirilerime başlıyorum.

Sayın Bakanım, İşsizlik Fonu'nun kullanımıyla ilgili bazı sorunlar var. Ağustos 2018 itibarıyla İşsizlik Fonu'nda biriken meblağ yaklaşık 124 milyar TL olarak görülüyor. Fondan işsizlik maaşına başvuru yapan yurttaşlarımıza ödenen miktarsa fonun kuruluşundan bu yana sadece 20 milyar TL. 2018 yılında işsizlik maaşına başvuran bir yurttaşımız tavanda 1.623 TL, tabandaysa 811 TL işsizlik maaşı alabiliyor. Son açıklanan verilere göre, açlık sınırı 1.900 TL'yi aştı. Yani Bakanlığımız işsizlik maaşına başvuran yurttaşa "İşin yoksa aç kalacaksın." mı diyor?

Peki, Avrupa'ya baktığımızda durum ne? İlk sırada Lüksemburg var. Lüksemburg'da bir işsiz çalışırken aldığı maaşın yüzde 84,2'sini bir yıla kadar varan bir süre alabiliyor. Düşük gelir grubundaki ailelerde bu oran yüzde 93'e çıkabiliyor. İkinci Portekiz ve üçüncü Letonya'da çalışırken alınan maaşın yüzde 83'ünü aşan bir oranda işsizlik maaşı ödeniyor. İsviçre'de işsiz, maaşının yüzde 81'ini alabiliyor, konut ve sağlık hizmetleri yardımı da var. Fransa da önceki maaşın yüzde 74,16'sını ödüyor. Avrupa'da durum buyken biz burada -Cumhurbaşkanlığının- İşsizlik Fonu'ndan bankalara yapılan transferleri tartışıyoruz. 4 Ekimde Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Sayın İbrahim Kalın fondan Halkbank, Vakıfbank ve Eximbanka toplam 11 milyar TL'lik aktarım yapıldığını doğrulamıştı. Kurulduğu günden bu yana işsizlere 20 milyar TL ödeyen fon, bir anda bankalara 11 milyar TL kaynak aktardı. Sayın Bakan, size soruyorum: Bu kaynak aktarımı hâlâ devam ediyor mu? Sayın İbrahim Kalın'ın doğruladığı transfer haricinde başka kurumlara para aktarımı yapıldı mı?

Sunumunuzda açıkladığınız bir başka noktaysa işsizlik oranlarıydı. Burada artık TÜİK'e olan güvenin azaldığının bilinmesi gerekiyor. Enflasyon oranlarının açıklanmasından sonra Sayın Başkan Yardımcısının görevden alındığı bir kuruma nasıl güven duyalım? Üstelik bu hâliyle bile TÜİK'in açıkladığı veriler ekonomik krizin ve çöküşün en büyük göstergesi. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20'lere dayanmış durumda, her 4 gençten 1'i işsiz, üniversite mezunu olup iş bulamayan kişi sayısı 1 milyon civarında.

Bakanlığınıza Türkiye'de işsizler ve fonun kullanımıyla ilgili Bilgi Edinme Yasası'na dayanarak 8 Ekimde bazı sorularım olmuştu, bazı bilgiler talep etmiştim. Cevapta ise TÜİK verilerinde sorularımın yanıtı olduğunu belirttiler. Şimdi, burada tekrar soruyorum: Ekonomik krizin etkilerinin daha sert hissedildiği son sekiz ayda kaç kişi işten çıkarılmıştır? Kamu ve özel sektör ayrımı nedir? Ve bu kişilerden kaçı işsizlik maaşına başvurabilmiştir?

Diğer bir konuysa engelli yurttaşlarımızın durumudur Sayın Bakan. İşsizlik maaşında yaşanan durum engelli maaşı için de geçerli. Engellilik oranı yüzde 40 ile yüzde 69 arasında olan yurttaşlarımıza üç ayda bir 1.301 TL, engellilik oranı yüzde 70'in üzerinde olan yurttaşlarımıza üç ayda bir 1.915 TL ödenmektedir. Engelli yurttaşlarımız açlık sınırının altına mahkûm edilmiş durumda. Bakanlığınızın kamu kurumlarında ve özel sektörde engelli kotasından başvuru yapan ve istihdam edilen işçilerin yıllara göre dağılım tablosuna baktığımızda manzaranın ne kadar kötü olduğunu bir kez daha görüyoruz. Bakanlık verilerine göre, 2017 yılında 100 binin üzerinde başvuru yapılmış, yerleştirme sayısı ise kamuya 192, özel sektöre 11.959 olmak üzere toplamda 12.151. Aynı tabloya göre 2018'in ilk üç ayında 31.380 kişi başvuruda bulunmasına rağmen, sadece 3.890 kişi yerleştirilmiş. Bu sayının sadece 29'u kamuya yerleştirilmiş.

Sayın Bakan, engelli yurttaşlarımızın kamu kuruluşlarına atanma sayısında bir artış yaşanacak mı? Engelli yurttaşlarımıza her üç ayda yapılan ödemeler enflasyon, açlık ve yoksulluk sınırı dikkate alınarak güncellenecek mi?

Bir de önemli bir şey var Sayın Bakanım: Şehit yakınları, gaziler arasındaki farklılık. Bu konuda, her alanda, siyasi ve ekonomik bölünmeye alışmıştık ama şehit ve gazilerde bölünme görülmemişti; AKP sayesinde bunu da yaşadık, "üvey gazi" anlayışı denen bir anlayış ortaya çıktı. Çankırı'dan bugün gelen muharip gazilerin sorduğu bir soru vardı, bazıları 811 lira alıyor, bazıları 1.300 lira alıyor: Gaziler ve şehit yakınları arasındaki, 15 Temmuz, Kıbrıs ve terör gazileri arasındaki farklar kaldırılacak mı?

En son, söylemek istediğim, Aydın'dan bir haber getirdim size, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili...