MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

İçişleri Komisyonumuzun çok Saygıdeğer Başkanı, Başkan Vekili, çok saygıdeğer üyeleri, kamu kurumlarımızın çok saygıdeğer bürokratları, Sayın Bakanım, Sayın Bakan Yardımcım, çok değerli basınımızın mümtaz temsilcileri; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Karayolları Trafik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi'mizle ilgili genel sunum üzerinde Komisyonumuzu bilgilendirmek istiyoruz.

Öncelikle şunu ifade etmek istiyorum ki: Genel kolluk personelinin yetki ve özlük haklarından trafik güvenliğini artırıcı tedbirlere, uyuşturucuyla mücadele kapsamındaki tedbirlerden çocukların korunmasına yönelik ek önlemlere, yabancıların iş ve işlemlerinden güvenlik ve kamu yararı gözetilen çeşitli başlıklarda toplam 17 kanunda 47 maddeyle değişiklik ve ilçe kurulmasına dair 1 yeni kanun maddesi teklif ediyoruz.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - 17 mi, 21 mi?

MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Toplam 17 kanunda.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Ben 21 saydım.

MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Onu tartışırız.

Bu kanun teklifimizle kara yolları trafik güvenliğiyle ilgili 13, İller İdaresi Genel Müdürlüğüyle ilgili 3, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüyle ilgili 1, Göç İdaresi Genel Müdürlüğüyle ilgili 1, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisiyle ilgili 1, Emniyet Teşkilat Kanunu'yla ilgili 3, terör, uyuşturucu ve kaçakçılıkla mücadeleyle ilgili 5, uyum maddeleri olarak 9, Genel Kolluk Disiplin Kanunu'yla ilgili 11 madde üzerinde işlem tesis ediyoruz.

Bu kapsamda, güvenlik korucularının gençleştirilmesi kapsamında emeklilik hakkı getiriyoruz 1'inci maddede. Mevcut durumda güvenlik korucuları 55 yaşa kadar çalışabilmektedir. 442 sayılı Köy Kanunu'nda yapmayı öngördüğümüz değişiklikle 49 yaşını dolduranların altı ay içerisinde ilişiği kesilmekte, ilişiği kesilenlerin yerine aynı yerleşim biriminde görev yapmak üzere öncelikle ve sırasıyla varsa 30 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla çocuklarından birisi, yoksa kardeşlerinden birisi güvenlik korucusu olarak görevlendirilmekte, 44-50 yaş arasında olanlara istekleri üzerine on beş yılı doldurmaları şartıyla emeklilik hakkı getirilmekte, sosyal güvenlik ve tazminata ilişkin diğer hususlar düzenlenmektedir. 2018 Ekim ayı itibarıyla 44 yaşını doldurmuş ancak 50 yaşından gün almamış ve hizmet süresi on beş yıl ve üzeri olan yaklaşık 1.520 güvenlik korucusuna emekli olma hakkı getirilmektedir. Bu sayı mevcut güvenlik korucularının yüzde 2,97'sine karşılık gelmektedir. Yaptığımız bu düzenlemeyle hâlihazırda görevli bulunan 51.157 güvenlik korucusundan 1.520'sinin emekli olması hâlinde yerine 30 yaş ve altında bulunan gençler göreve başlatılarak mevcut güvenlik korucularının gençleştirilmesine devam edilmesi amaçlanmaktadır.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Asker ile polisi de yapamaz mıyız güvenlik anlamında?

MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Şimdi, bunların hepsini birazdan madde madde tartışacağız. Sayın Tanal, genel sunumumuzu tamamlayalım, ondan sonra hepsini yapacağız inşallah.

Kara yolları trafik güvenliğiyle ilgili olarak da şunları arz etmek istiyorum: Kanun teklifimizle kara yollarında trafik güvenliğini artırıcı tedbir ve yaptırımlar getiriyoruz. Karayolları Trafik Kanunu'nda yaptığımız düzenlemeyle kara yolları trafik güvenliğini artırmak için Karayolları Genel Müdürlüğü görevlilerine kendi denetim istasyonlarında kamyon, çekici ve otobüs cinsi araçları takograf ve süre yönünden denetleyebilme ve ceza tutanağı düzenleme yetkisi getiriyoruz.

Yine, çakar lamba, siren ve benzeri ışıklı ve/veya sesli cihazların mevzuatta belirlenenlerin dışında kullanımına yasak getirilerek uymayanlara 1.002 lira para cezası, bir yıl içinde 3 defa ihlali hâlinde araçlara on beş gün trafikten men cezası getiriyoruz.

Muayenesiz araçların trafikte kullanımını engellemek amacıyla 108 TL olarak uygulanan idari para cezasını 235 liraya çıkartıyoruz. Verilen süre sonunda muayenesini yaptırmayanlar ile emniyetsiz raporu verilen araçlarla trafiğe çıkanlara uygulanacak cezayı 488 lira olarak belirliyoruz.

Trafik güvenliğini tehlikeye düşüren şehit ihlali, şerit değiştirme ve ters yönde araç sürme gibi ihlalleri kanunda açıkça yer alması için düzenleme ve yaptırımlar getiriyoruz. Emniyet şerit ihlaline 488 lira idari para cezası, trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde ardı ardına şerit değiştirme, slalom veya ters yönde araç sürme gibi ihlaller için de 1.002 lira idari para cezası teklif ediyoruz.

Kırmızı ışık kuralının ihlalinde son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru bir yıl içinde ilk kez 3 defa ihlal ettiği tespit edilenlerin otuz gün, 2'nci kez 3 defa ihlal ettiği tespit edilenlerin kırk beş gün, 3'üncü veya daha fazla kez 3 defa ihlal ettiği tespit edilenlerin altmış gün süreyle sürücü belgesi geçici olarak geri alınacaktır. 2 ve daha fazla kez sürücü belgesi geri alınanlar psikoteknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilecektir. Sürücü belgesi almasına mâni hâli olmadığı anlaşılanlara trafik idari para cezalarının tahsil edilmiş olması şartıyla belgeleri iade edilecektir.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Burada cezalar düşürülüyor?

MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Hayır, düşürmüyoruz artırıyoruz hepsini. Maddeler geldiği zaman hepsine tek tek bakacağız.

Kara yollarında hız sınırlarını aşmayla ilgili para cezası ve yaptırımları yeniden düzenledik. Mevcut kanunumuzda yüzde 10-30 hız aşımında 235 lira idari para cezası ve yüzde 30 üzeri hız aşımında 488 lira idari para cezası olmak üzere iki kademeli yaptırım uygulanmaktadır. Yaptığımız düzenlemeyle yaptırımlara üç kademe getirilmiş; yüzde 10-30, yüzde 30-50 ve yüzde 50'den fazlası şeklinde kademelendirilmiştir. Hız sınırını yüzde 10-30 aşmada 235 lira, yüzde 30-50 aşmada 488 lira, yüzde 50'den fazla aşmada 1.002 lira idari para cezası getirtilmiştir.

İhlalin bir yıl içerisinde 5 defa tekerrür etmesi hâlinde sürücü belgesi bir yıl süreyle alınırken buna ilaveten, beş yıl içinde bu madde kapsamında sürücü belgesi 2'nci defa geri alınanların sürücü belgeleri iptali düzenlenmektedir. Bu kişiler psikoteknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hâli bulunmadığı takdirde sürücü kurslarına katılarak tekrar ehliyet alabilecektir.

Yeni madde ihdasımızda ise el freninin çekilmesi veya başka yöntemlerle aracın ani olarak yönünün değiştirilmesi veya kendi etrafında döndürenle, spin atma için 5.010 lira idari para cezası teklif ediyoruz. Sürücü belgesi altmış gün süreyle geri alınır, bu kişilere psikoteknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hâli bulunmadığı takdirde sürücü belgesi iade edilir. Araç altmış gün süreyle trafikten men edilir, son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru beş yıl içinde bu madde kapsamında sürücü belgesi 2'nci defa geri alınanların sürücü belgeleri iptal edilir. Bu kişilerin psikoteknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hâli bulunmadığı takdirde sürücü kurslarına katılarak tekrar ehliyet alabilmesi düzenlenmektedir.

Kanunda belirlenen alanlarda ilk geçiş hakkı yayalara verilmekte, trafikte yayaların haklarına riayet etmeyenlerin sorumluluğu artırılmaktadır. Sürücülerin durarak, yayalara ilk geçiş hakkı verme zorunluluğu getirilmektedir. Mevcutta sürücüler yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlarken bu kapsama kavşak giriş ve çıkışları da eklenmiştir. Uymayan sürücülere uygulanan para cezası 235 TL iken 488 liraya çıkarılmıştır.

Seyir hâlinde cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarının kullanımının önlenmesinde caydırıcılığın artırılması amacıyla mevcutta 108 TL olan idari para cezası 235 TL'ye çıkarılmaktadır.

Yine, mevcut maddeye yaptığımız eklemeyle hurdaya ayrılan araçların kara yollarına çıkarılması engellenecek ve caydırıcılık artırılacaktır. Hurda araçların trafikte kullanılması durumunda 2.018 lira idari para cezası uygulanarak araç trafikten men edilecek ve aracın mülki amir tarafından mülkiyetinin kamuya geçirilmesi öngörülmektedir.

Abartı egzoz kullananlara cezai yaptırım getirilmektedir. Mevcut kanunda mevzuata aykırı şekilde üzerinde değişiklik yapılan aracın sahibine 108 lira idari para cezası verilmekte ve araç uygun şartlara getirilinceye kadar trafikten men edilmektedir. Mevzuata uygun teknik değişikliği, belgesine işletmeyenlere 108 TL idari para cezası verilmektedir.

Yaptığımız düzenlemeyle yapılan değişikliğin çevredekileri rahatsız edecek derecede gürültü çıkaracak özellikte olması durumunda idari para cezası 1.002 Türk lirası olarak uygulanacaktır.

Ayrıca, araç mevzuata uygun duruma getirilinceye kadar trafikten men edilecektir.

Yeni bir madde ihdasımızla da izinsiz veya usulsüz yolcu taşımacılığıyla mücadele kapsamında, "korsan taşımacılık" diye tabir ettiğimiz, aracı tescil amacı dışında veya güzergâh dışında kullananlara on beş gün 1.002 lira, izin ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşıyanlara otuz gün ve 2.018 lira, çalışma izni ruhsatı almadan yolcu taşıyanlara altmış gün ve 5.010 lira, çalışma izninin ruhsatının süresi bittiği hâlde yolcu taşıyanlara idari para cezası uygulanacak ve araç için trafikten men cezası uygulanacaktır.

"Terör, Uyuşturucu ve Kaçakçılıkla Mücadele" başlığı altında da şu düzenlemeleri getiriyoruz: Terörle daha etkin mücadele edilebilmesi amacıyla mevcut kanunda suç faillerinin yakalanabilmesine yardımcı olanlara veya yerlerini yahut kimliklerini bildirenlere para ödülü verilir.

Yapılan düzenlemeyle kanun kapsamındaki suçun ortaya çıkarılmasına veya delillerin ele geçirilmesine yardımcı olanlara da ödül verilmesi imkânı getirilmektedir.

Kaçakçılıkla mücadele kapsamında soruşturma ve operasyon sürecinin yakalama dışındaki diğer aşamalarında da yer alan personelin ödüllendirilebilmesi amacıyla düzenleme yapılmıştır.

Mevcutta el koyma ikramiyesine ancak kaçak eşyanın yakalanması eylemine bizzat ve fiilen katılanlar ödüllendirilmektedir. Düzenlemeyle bunlarla birlikte yapılan soruşturma, iletişimin tespiti, dinlenmesi, kayda alınması, gizli soruşturmacı ve teknik araçla izleme tedbirlerinde görevlendirilmek veya bilgi toplama, analiz, değerlendirme, fiziki takip ya da planlama veya sevk idare çalışmalarında bulunmak suretiyle katkı sağlayanların da ikramiye alabilmeleri getirilmektedir.

Çakmak gazının da hangi amaçla olursa olsun çocuklara satılması veya verilmesinin yasaklanması doğrultusunda düzenleme yapılmıştır. Mevcutta "Solumak, koklamak yoluyla veya başka bir şekilde kişilerde bağımlılık yapabilen kırtasiye malzemesi, boya incelticisi gibi maddeler ile yapıştırıcı olarak kullanılan ve uçucu madde ihtiva eden ürünleri kapsar." düzenlemesine yaptığımız değişiklikle bunların yanına çakmak gazı da ilave edilmiştir.

POMEM'lere girişte aranan yaş şartı: Mevcut kanunda yer alan 31 Aralıktan gün almama şartı, yaptığımız düzenlemeyle yaş şartında esas alınacak günün yönetmelikle düzenleneceği hususu getirilmektedir.

Başpolislikle ilgili düzenleme: 45 yaşından gün almamış, başpolislerin ve kıdemli başpolislerin yapılacak sınavlarda başarılı olması ve eğitimi tamamlaması hâlinde komiser yardımcısı olabilmelerine imkân getirilmekte, polis memurluğundan başpolis ve kıdemli başpolis memurluğuna geçişi düzenleyen madde kaldırılarak başpolis alımı sonlandırılmaktadır. Komiser yardımcısı olamayıp başpolis olarak kalanlarla ilgili idari düzenleme yapılarak amir pozisyonlarında görev yapmaları sağlanacaktır.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Sözlü mülakatı da kaldırsak burada bir parti ayrımı olacak, kayırma olacak.

MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Dediğimiz gibi, maddeye geldiğimizde hepsini ayrıca tartışacağız.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerce yetkilendirilen personel sisteminden, UYAP sisteminden sorgulama yapılabilecektir. Yaptığımız düzenlemeyle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşların arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden bilgi ve belge almaya, cumhuriyet savcılıkları ve mahkemelerce yapılan soruşturma ve kovuşturma sonuçlarını almaya yetkili kılınmaktadır.

Yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına (YİKOB) Vilayetler Birliğine üye olma imkânı getirilmektedir. Mevcutta ülke düzeyindeki birliklere il özel idareleri ve belediyeler üye olabilmektedir. Düzenlemeyle YİKOB'lara Vilayetler Birliğine üye olma imkânı getirilmiştir.

Hakkâri ilinde "Derecik" adıyla bir ilçe kurulması maddesi: Huzur ve güven ortamının daha kalıcı hâle getirilmesi, vatandaşların devletten beklediği hizmetleri yerinde ve kısa sürede alabilmesi, bölgenin coğrafi konumu, sosyal ve ekonomik yapısı, nüfus, ulaşım, haberleşme, güvenlik ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yaptığımız düzenleme çerçevesinde "Derecik" adıyla bir ilçe ve belediyle teşkilatı kurulması teklif edilmiştir.

Mera Komisyonuyla ilgili düzenleme: Mera Komisyonuna genel kolluk temsilcisi eklenerek meralarla ilgili tasarruflarda asayiş yönünden daha etkin kararlar alınması yönünde düzenleme yapılmıştır. Mera Komisyonu üyeleri arasına genel kolluk temsilcisi eklenerek meralarla ilgili tasarruflarda asayiş yönünden daha isabetli kararlar alınması düzenlenmiştir.

AFAD tarafından Adıyaman Merkez, Samsat, Kâhta ilçeleri ve çevresinde vuku bulan 24 Nisan 2018 depremiyle ilgili düzenleme: Adıyaman ili Merkez, Samsat, Kâhta ilçeleri ve çevresinde 24/4/2018 tarihinde meydana gelen deprem afetleri nedeniyle konut, ahır ve iş yerleri, yıkık, ağır ve orta derecede hasar gören afetzede ailelere 7269 sayılı Kanun hükümlerine göre yardım yapılabilmesi amaçlanmıştır.

Mevcut kanunda ikamet izni muaf belgeler arasında hem uluslararası koruma kayıt belgesi hem de aynı mahiyetteki uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi yer almaktadır. Yeni düzenlemeyle uluslararası koruma kayıt belgesi yürürlükten kaldırılmaktadır.

Yabancılara yabancı kimlik numarası verilmesi, Türkiye'de ikamet etmeyen yabancıların işlemlerinin e-devlet üzerinden takibi için yabancı kimlik numarası verilmesi: Mevcutta yabancı kimlik numarası sadece Türkiye'de ikamet eden yabancılara verilmektedir. Düzenlemeyle Türkiye'de ikamet etmeyen yabancıların Türkiye'ye gelmeden kamu kurumlarındaki iş ve işlemlerinin e-devlet sistemi üzerinden yürütülebilmesi için yabancı kimlik numarasını almalarına imkân getirilmektedir.

Ayrıca, Ticaret Bakanlığının Türkiye'de ikamet etmeyen yabancıların ticari faaliyetlerinde kolaylık sağlamak, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Türkiye'de ikamet etmeyen yabancılara taşınmaz satımında işlemin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.

Genel kolluk disiplin: Genel Kolluk Disiplin Kanunu'nda değişiklikler yapılarak hizmeti veren personelin temsil ettikleri kurumların vakarını, kurumsal ciddiyeti ve halkla olan ilişkilerini artırmak amacıyla gerekli düzenlemeler yapılmakta; şapkasız göreve çıkan, kılık kıyafetine özen göstermeyen, uyuşturucu maddeyle mücadele etmesi gerekirken yasal olmayan müşterek bahis oynayan, fuhşa karışan veya bilerek bu kişilerle irtibatlı olan personele yönelik disiplin cezaları getirilmiş veya ağırlaştırılmıştır.

Jandarma disiplin kurulları yapısı yeniden düzenlenmekte, Emniyet Genel Müdürlüğünde resen ceza verilecek amirlere Teftiş Kurulu, Özel Harekât, özel güvenlik denetleme başkanları eklenmekte, sözleşmeli personelin de disiplin soruşturmacısı olarak görevlendirilebilmesi ve teşkilatlardaki yeni yapılanmayla paralel disiplin mevzuat yönünden uyum değişiklikleri yapılmıştır.

Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinden çıkarıldığından daha önce yararlandıkları haklardan yararlanabilmeleri için ilgili kanunlarda gerekli değişiklik ve atıflar yapılmış, Cumhurbaşkanlığı sistemine uyum kapsamında Genel Kolluk mevzuatında değişiklikler yapılmıştır.

Kanun teklifimizin ülkemize, vatandaşlarımıza ve tüm ilgililere hayırlı ve uğurlu olmasını diliyor, heyetinizi saygıyla selamlıyorum.