ORHAN KIRCALI (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, değerli katılımcılar, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi evveliyatla saygıyla, hürmetle selamlıyorum. Hoş geldiniz.

Dilekçe Komisyonumuzun Genel Kurulunun İç Tüzük'ün 115 ila 120'nci maddeleri uyarınca 22/2/2017 tarihli toplantısında aldığı 17 sayılı Karar gereğince kurulan Şehir Merkezlerindeki İşlek Caddelerin Trafik Sorunlarının Araştırılması ve Alınabilecek Önlemlerin Belirlenmesi Alt Komisyonu çalışmalarımız ve raporumuz hakkında bilgi vermek üzere söz almış bulunmaktayım.

Başkanlığını yürüttüğüm alt komisyonda Yalova Milletvekilimiz Sayın Fikri Demirel, Bursa Milletvekilimiz Sayın Erkan Aydın'la birlikte çalıştık, birlikte görev aldık.

Alt komisyon çalışmaları kapsamında, İçişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı, Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Derneği, Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği, Trafikte Haklarım Derneği, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve Erzurum Milletvekili Sayın Mustafa Ilıcalı'yla yazışmalar yapılmış, görüşmeler gerçekleştirilmiş. Kendilerinden konunu teşhis ve çözümüne yönelik görüş ve önerilerini bildirmeleri de talep edilmiştir. Söz konusu talep üzerine kurum ve kuruluşlarca hazırlanarak komisyonumuza gönderilen görüş ve öneriler raporda ayrıntılı olarak da sizlere arz edilmiştir.

Alt komisyon çalışmalarında ilgili birçok kurum ve kuruluş temsilcileri dinlenmiş, kurum ve kuruluşlardan bilgi, belge ve raporlar temin edilmiştir. Alt komisyonumuz kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin de katılımıyla 4 adet alt komisyon toplantısı gerçekleştirmiştir.

Ayrıca, alt komisyon, yaşanan trafik kazaları nedeniyle sık sık gündeme gelen İstanbul Bağdat Caddesi'nde yerinde incelemeler de gerçekleştirmiş, sorunun teşhisini ve çözüm önerilerini yerinde değerlendirmek amacıyla da 16-17 Kasım 2017 tarihinde İstanbul ilinde bir çalışma ziyareti gerçekleştirmiştir. Ziyarette, İstanbul Valisi Sayın Vasip Şahin ve yetkililer tarafından, Bağdat Caddesi özelinde İstanbul'daki ve genel olarak ülkemizdeki trafik sorunları ve bunlara yönelik alınabilecek önlemler hakkında da bilgi verilmiştir.

Geniş katılımlı toplantının bitmesinden sonra alt komisyon üyeleri ve beraberindeki heyet yerinde inceleme yapmak üzere Bağdat Caddesi'ne geçmiştir. Cadde üzerindeki esnaf ve caddeyi kullanan vatandaşlarımızla yaşanan trafik sorunları hakkında görüşmeler yapılmış, bilgiler alınmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, sayın katılımcılar; ülkemizde 2015 yılı verilerine baktığımızda, 1 milyon 313 bin 359 trafik kazası meydana gelmiştir. Bu kazalardan 183.011'i ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası olarak kayıtlara geçmiştir. Son yıllarda istatistiklere girmeyenler ile yaralı olarak kayıtlara geçenlerden daha sonra meydana gelen ölümleri de eklediğimizde her yıl ortalama 5 binden fazla insanımız maalesef trafik kazalarında hayatını kaybetmektedir.

Türkiye'de trafik kazaları dünya ortalamalarına göre biraz fazla ancak trafiğe kayıtlı araç sayısı 2017'de bir önceki yıla göre yüzde 5,3 artmasına rağmen, bölünmüş çift yönlü yollar, alınan tedbirler ve denetimlerin ardından, ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası sayısı yüzde 1,5 oranında azalmıştır. Bu hususa özellikle dikkatinizi çekmek istiyorum.

Ülkemizde yaşanan trafik kazalarında en çok hayatını kaybedenlerse maalesef 15-29 yaşlarındaki gençlerimiz olmuştur. Türkiye Trafik Eğitimini Geliştirme ve Kazaları Önleme Vakfının verilerine göre Türkiye'de meydana gelen kazaların yüzde 90'ından fazlası insan hatasından kaynaklanmaktadır. Bu kazalara son vermek için öncelikle trafik eğitiminin öneminin ve kaza riski bilincinin ülkemizdeki bütün insanların zihnine, hafızasına yerleştirilmesi gerekmektedir.

Kent içinde trafik kazalarında trafik polisi sorumluluk bölgesindeki 2015 verilerine göre 155.201 ölümlü ve yaralanmalı kaza olmuş ve 3.140 kişi hayatını kaybetmiştir. Öte yandan, trafik kazaları nedeniyle ortaya çıkan ölüm ve yaralanma vakaları, artan engelli birey sayısı, yaşanan maddi kayıpları düşündüğümüzde trafik kazalarının millî ekonomimize sosyoekonomik maliyeti inanılmaz boyutlardadır.

Ülkemizde en çok trafik kazalarının yaşandığı il yüzde 50,5 gibi yüksek bir oranla İstanbul'dur. İstanbul'daki trafik kazalarında ise son yıllarda sansasyonel vakalarla yerel ve ülke basınında, internet ve sosyal medyada gündem olmaya başlayan ve Kızıltoprak'tan başlayarak Maltepe ilçesine kadar uzanan Bağdat Caddesi'dir. Bağdat Caddesi İstanbul Anadolu Yakası'nın hem alışveriş hem yaya hem de trafik anlamında en yoğun noktalarından bir tanesidir. Bu sebeple İstanbul Bağdat Caddesi ve bunun gibi büyük şehirlerimizdeki işlek caddelerde uygulanmak üzere kalıcı ve caydırıcı tedbirlere de ihtiyaç vardır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, sayın katılımcılar; alt komisyon çalışmaları kapsamında yapılan toplantı, yerinde inceleme, kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütlerinin görüşleri doğrultusunda şu tespitler ve çözüm önerileri belirlenmiştir: Netice olarak Bağdat Caddesi özelinde ülkemizin karşı karşıya kaldığı trafik sorununun çözüm yolları, eğitim, denetim ve müeyyide yani yaptırımdan geçmektedir. Bu üç unsur bir sacayağından benzetilebilir. Bunları da birbirinden ayırmak mümkün değildir.

Türkiye'de meydana gelen kazaların yüzde 90'ından fazlası insan hatasından kaynaklanmaktadır. Bu kazalara son vermek için öncelikle trafik eğitiminin öneminin ve kaza riski bilincinin ülkemizdeki bütün insanların zihnine, hafızasına yerleştirilmesi gerekmektedir. İlkokuldan üniversiteye kadar bütün öğrencilerimize trafik kurallarına uyma, trafik adabı, trafikte saygı eğitiminin verilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı, YÖK ve ilgili paydaşlar bir araya gelmelidir. Güvenli ve kalıcı trafik kültürünün kazandırılması amacıyla düzenlenen eğitimlerin sayısı artırılmalıdır. Sürücü kurslarında adaylara verilen eğitimin geliştirilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı yoğun çaba sarf etmelidir, kaliteli sürücü yetiştirmelidir. Yoğun teknolojiyle desteklenmiş bir denetim hizmeti verilmelidir. EDS, TEDES interaktif uyarı ve interaktif denetim sistemi uygulamalarının yaygınlaştırılması elzemdir. Bu sistemlerin caydırıcılık oranı son derece yüksektir. Herhangi bir trafik kuralı ihlali olduğu zaman bu ihlalin yaptırımının caydırıcı olması gerekmektedir.

Bu kapsamda, alt komisyonumuzca şehir merkezlerindeki işlek caddelerde ve genel olarak ülkemizde yaşanan trafik sorunlarına ilişkin olarak yukarıdaki teşhis, değerlendirme ve çözüm önerileri dikkate alınarak ve gerektiğinde diğer kurum ve kuruluşlarla koordinasyon sağlanarak Başbakanlık, İçişleri Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığından gerekli önlemlerin alınmasının istenmesine, 3071 sayılı Kanun ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün ilgili maddeleri gereğince oy birliğiyle karar verilmiştir.

Alt komisyon raporumuzu Komisyonumuza saygıyla arz ederiz. Çok teşekkür ederim.