İLHAN CİHANER (İstanbul) - Ben de teşekkür ediyorum sunum için.

Neredeyse bir teknoloji karşıtı hareket çıkacak buradan ha. Luddizm mi deniliyordu buna, öyle bir şey.

TÜRKİYE YEŞİLAY CEMİYETİ 2. GENEL BAŞKAN YARDIMCISI MEHMET DİNÇ - Yok, hiç öyle bir şey demedim efendim.

İLHAN CİHANER (İstanbul) - Daha önceden de konuşan uzmanlar bu davranışsal bağımlılık ile kimyasal bağımlılığın lehindeki etkisinin aynı olduğu anlamına gelecek şeyler söylemişlerdi. Bu tarz ilaçla tedavi yaygın bir şey midir davranışsal bozukluklarda? Yani bu sizin çizdiğiniz tabloda kimyasal bağımlılıkla mukayese edilemeyecek boyutta bir yaygınlık söz konusu ama o kadar dert edilmiyor gibi, öyle bir şey anlaşılıyor. Bu ilaç tedavisi konusunda aynı yaygınlık var mı; bir bunu sormak istiyorum.

Bir diğeri, bu tartıştığımız her şey aslında bir boyutuyla bir anda özgürlük var, bir yanda işte soruna dönüşmesi var yani işte bilgiye erişme özgürlüğü, o bahsettiğiniz bağımlılığın her bir başlığı aslında bir yandan da bir özgürlüğe temas ediyor. Bu arayı, bu dengeyi bir kere iyi kurmak lazım çünkü artık evlerde eskiden -bizim zamanımızda bile- kütüphanelerde ansiklopediler vardı, şimdi onlar yok. Yani bir şekilde sizin daha önceden kütüphanede geçirdiğiniz ya da evdeki ansiklopediyle geçirdiğiniz zamanı daha kısa süre içerisinde çocuğun ekrana bakarak geçirmesi söz konusu, oyun bağımlılığı, cinsel bağımlılığı bir tarafa bırakacak olursak. O anlamda böyle bir kategorik... Nasıl diyeyim, kategorik demeyeyim de? Ontolojik olarak kitaba bakmak ile ekrana bakmak arasında bir iyilik, kötülük... Bunun şeyi yapılmış mı yani niye ekrana bakmak kötü kabul ediliyor? Buradaki tartışmaların gidişatı nedeniyle de soruyorum çünkü bakıyoruz insani gelişmişliğe dair herkesin üzerinde az çok örtüştüğü noktalarda bu teknolojiyi daha iyi kullanan, daha yoğun kullanan ülkelerin o anlamda daha gelişmiş ülkeler olduğunu, yaşamlarını daha iyi yürüten ülkeler, daha güçlü ülkeler olduğunu görüyoruz yani orada nasıl çözülüyor bu? Bu işin sanki biraz felsefesi az yapılmış gibi mi, bana mı öyle geliyor?

Sonuncusu da biraz belki sizin alanınızın dışına çıkıyor ama bu sorunlu alana varan kullanımın bu merkezî otoritelerdeki kullanıcı davranışları aracılığıyla tespiti mümkün mü? Yani işte diyelim ki nihayetinde internete bağlandınız -kontrol edilebilir bir şey bu- oradaki kullanıcı davranışı sorunlu bir bağımlılığa işaret ediyor diye bir sinyal alınabilir mi bu düğüm noktalarından? İşte, Türkiye'de mesela tüm bilgi iletişimin geçtiği bir yer var. Buradan öyle bir tespit yapılabilir mi?

Teşekkür ederim.