ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Şimdi, ben baktım rapora. Yurt dışına kaçırılan eserlerle ilgili, koleksiyonerliğe ilişkin şey yok. Bunu çok önemsiyorum, işin temeli olduğunu düşünüyorum. Hani, ana sorunu gözden kaçırarak detaylarla, işte, güvenlikçi politikalarla bunu önleme şansımızın olmadığını tekrar söylemek istiyorum. Bu anlamda bu rapora mutlaka koleksiyonerliğin -yasanın da kendi içerisinde çelişkileri de var yani bunları daha önce söyledim, burada tekrar etmek istemiyorum- girmesi gerektiğini düşünüyorum. Bununla ilgili bir paragraf açılıp çok ciddi şekilde bunun irdelenmesi gerektiğini düşünüyorum.

Bir de o şey boş bırakılmış haklı olarak; biz demiştik- "Mevcut kültür varlıklarının korunmasına yönelik sorunlar, öneriler... " Bununla ilgili ben çalışma yaptım, aslında burada metin var ama mail olarak mı göndereyim ben bunu daha sonra?

BAŞKAN - Hayhay yani arkadaşlara iletin.

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Koruma kurullarıyla ilgili, kazılarla ilgili, tarihî alanlarla ilgili sorunlar ve çözüm önerileri var. Şimdi, bunu size vereyim ama bunu dijital olarak göndereceğim daha sonra.

Bu koleksiyonerlikle ilgili nasıl bir çalışma yapacaksınız? Bu işin uzmanı ben değilim ama sorun, yasadaki çelişkileri, dediğim gibi, bunun kaynağını besleyen sektörün koleksiyonerlik olduğunu ısrarla söylüyorum. Bunun üzerine bir şey söylememiz, mutlaka konuşmamız gerekiyor.

BAŞKAN - Hayhay. Burada şunu da açık yüreklilikle söyleyelim arkadaşlar: Bazı meseleler olacak ki hemfikir olmayacağız, oralarda siz muhalefet şerhi de yazabilirsiniz, karşı görüş de bildirebilirsiniz; rapor bunların hepsini içerecek şekilde.

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Koleksiyonerliği böyle, çok; tabii, nezih bir koleksiyonerimiz mutlaka geldi ama ben size örnek Asil Nadir dedim, Dikran Masis dedim. Neyse bu işlerde, bu işin kötü tarafından neler yapılabildiğini görmemiz adına, sırf bunların temel sorunun bu olduğunu düşünen bir Komisyon üyesi olarak bunu bir oturumda enine boyuna konuşalım, ondan sonra Komisyonla hep beraber karar verelim.

BAŞKAN - Hayhay.

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Bu iyidir, kötüdür...

BAŞKAN - Çok fazla vaktimiz kalmıyor, onun için...

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Ama uzatacağız gerekirse... Dediğim gibi temel sorunu ıskalarsak hiçbir anlamı yok. 50 jandarma tutsak, 40 polis tutsak da eğer o kazıdan çıkanın alıcısını yok etmediğimiz müddetçe uyuşturucu gibi, silah gibi... Yani bir tarafta alıcı var, kendi pazarını yaratıyor ister istemez. Siz o pazarı öldürmeden, hâlâ "Biz nasıl koruruz?"un derdindeysek bunun bir anlamı yok.

BAŞKAN - Hayhay.

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Bir komisyon oluşturuluyor, sırf koleksiyonerlikle ilgili bir başlık altında bunu tartışalım, rapora öyle girelim.

NEVZAT CEYLAN (Ankara) - Zaten rapor bu gezilerden sonra falan oluşmayacak mı Sayın Başkanım?

BAŞKAN - Onlardan sonra oluşacak ama onlar biraz işin cilası olacak artık. Rapor, bu hâliyle aşağı yukarı bir ana eksene oturdu, o ekseni biraz daha değiştireceğiz.

Bu koleksiyonerlikle ilgili lehte-aleyhte görüşleri bir toplayın bakalım arkadaşlar.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI UZMANI MERİÇ T. ÖZTÜRK - Bu konuda "Sorunlar ve çözüm önerileri" kısmında, "Denetim" alt başlığı altında aslında tüm kültür varlıklarının belgelenmesi gerektiği hususuyla beraber bu koleksiyonerlerin de denetim altına alınması konusunda...

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Ben onu demiyorum.

Şimdi, çıkan eser, arkeolojik eser devletin malıdır, müzenindir, müzeye götürmek zorunda. Koleksiyonerler nereden buluyor da alıyor bunu? Nasıl buluyor, nasıl alıyor? Bir arkeolojik eseri bir koleksiyoner nasıl alıyor? Hadi, bir tanesini tesadüfen aldı; bu, tamamen arz-talebin bir parçası. Diyor ki: "Kazın millet, getirin bana, ben alacağım." diyen bir sektör var.

Bizim esas olan konumuz, yurt dışına kaçırılan eserler ama bu kültür varlığımız, bilgilerimiz yani bu insanlık tarihinin bilgisini yok ediyorlar bunu yaparak.

BAŞKAN - Yani, burada, yurt dışında koleksiyonerlik nasıl, bizim gibi ülkelerde nasıl? Bunlara da bir bakın.

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Yani, yurt dışıyla onu kıyaslamak doğru değil.

BAŞKAN - Hayır, bir bilelim yani dünya nasıl yapıyor...

ZÜLFİKAR İNÖNÜ TÜMER (Adana) - Onun arkeolojisi olmayan bir yerde şimdi onu konuşmak doğru değil.