UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Fazla sabrınızı aşmayacağım çünkü geç saat oldu.

Zapta geçmesi açısından...

Muhalefet şerhinde de belirtmiş olduğumuz 18'inci maddeyle alakalı düzenlemede, bu madde oy hesaplama yöntemini düzenlemektedir. Bu maddeye göre yapılan hesaplamalarda ittifakın toplam milletvekili sayısında ve ittifaka katılan siyasi partilerin milletvekili sayılarında hiçbir değişim yaşanmamaktadır. O zaman bu düzenlemenin neden yapıldığına ilişkin bir soru işareti meydana çıkmaktadır. Bunun iki nedeni olabilir: Birincisi, ittifakın şu kadar oy aldığı şeklindeki bir algı yönetimi, diğeri ise ittifakın içindeki partilerin daha fazla hazine yardımı alabilmesiyle alakalı bir ihtimal olabilir. Burada daha önce de bahsettiğim bu düzenlemelerin, bizce özellikle bu mühürle alakalı düzenlemelerin -başta bahsettiğimizin- 16 Nisandaki usulsüzlüklerle alakalı kamuoyundaki soru işaretlerini giderme anlamında, meşru hâle getirmeye ilişkin bir sorun olduğunu düşünüyoruz, daha doğrusu bir tespit olduğunu düşünüyoruz. Burada bütün hukuk mevzuatında seçim hukuku mevzuatının temel argümanı bizce siyasi partileri sandıktan uzaklaştırmak değil, devleti sandıktan uzaklaştırıp devleti sandığın başına yaklaştırmamaktadır. Bu ne demektir? Kolluğu adil bir seçim olması, herhangi bir şaibenin olmaması açısından bu şekildeki bir şeyi sağlamaktır ama ne yazık ki bu mevcut sistemde siyasi partileri sandığa yakınlaştırmak bir yana, sandıktan uzaklaştırmakta, devleti de sandığa yaklaştırmaktayız. Aslında mühür kullanılmayan oy pusulalarını da denetleyen bir yöntemdir. Burada temel tereddütlerden biri de mobil sandık uygulamasıdır. Demin onu bir tespit olarak oraya koyamadık, şimdi ona bir şerh düşülmesi açısından paylaşıyorum. Aslında asıl kural şu: Sandığın yerinden kımıldamaması gerçeği vardır ama -mobil sandık uygulaması birtakım ülkelerde uygulanıyor; bu, seçmenin az olduğu, 1-2 milyon seçmenin olmuş olduğu ülkelerde, bu uygulama nispeten belki şaibeye yol açmayabilir ama- 53 milyon seçmenin olduğu bir Türkiye gerçeğinde mobil sandık ne şekilde uygulanacaktır, onu ayrıca takdirlerinize sunuyorum.

Sandık birleştirme ve taşıma konusu 16 Nisan referandumunda da sıklıkla gündeme gelmiş, Yüksek Seçim Kuruluna yapılan itirazlar reddedilmiştir. Şimdi, burada bu yetkiyi biz valiye veriyoruz ve validen YSK'nın önüne gelen taleplerin de kabul edilmesine ilişkin bir durum var.

Sandıkların taşınmasına ilişkin bir fiilî durum var. Sandığı taşıyoruz ama sandığa seçmeni nasıl taşıyacağız, soru işareti burada. Eğer sandığa seçmeni taşıyamazsak seçme hakkının ihlal edildiği gerçeğiyle karşı karşıya kalırız.

Bir de en son sözlerimde, kamuda çalışanların, kamu görevlilerinin sandık başkanı olmasıyla alakalı düzenlemede şunu diyebiliriz, talep şu olabilir: OHAL ve bütün çıkartılan KHK'lerle kamu kurumlarındaki görevlilerin birçoğunun uzaklaştırılması -FETÖ'den iltisakı olanları ayırıyorum, onlar tabii, o anlamda haklıdırlar çünkü devleti yok etmeye çalışan bir teşebbüstür ama bunun dışında- hani diyorlardı ya "Kurunun yanında yaş da yandı." diye, görüldüğü kadarıyla kamu kurumlarında kamu görevlilerinden muhalif olan kimse kalmadığı için sandık kurulu başkanlarının kamu görevlileri olmasıyla alakalı çok masumane gibi gözüken ama altında bizim hiç de objektif görmediğimiz bir nitelendirme vardır. Bunların da bu saatte ilgili maddeyle alakalı daha önce vermiş olduğumuz talepler doğrultusunda bir muhalefet şerhimiz olarak da tutanağa geçmesini diliyor, teşekkür ediyorum.