HASAN ÖREN (Manisa) - Yılmaz Bey'e teşekkür ediyorum. Sayın Yılmaz Bey'in kapanış konuşması gerçekten mükemmeldi.

Tabii, bir eksiğini ilave etmek istiyorum. Yani, gerçekten, Sayın Başbakan sendikalarla ve birçok kurumla konuştu ama böylesine ciddi, gecesini gündüzüne katmış bir komisyonla da bir görüşme yapılabilseydi daha yararlı olurdu diye düşünüyorum. Biliyorsunuz, biz Komisyon olarak bundan önceki Cumhurbaşkanımıza gidip çok da güzel bir fikir alışverişinde bulunduk. İlk defa orada Devlet Denetleme Kurulunun raporunu, o rapordaki Afşin-Elbistan'a dikkatlerin çekilmesini ve bizim görevimizin bir Cumhurbaşkanı tarafından ne kadar önemsendiğini gördük ve bundan da mutluluk duyduk.

Şimdi, ben de başlıklarıyla bir şeyleri söylemeye çalışacağım. Bu kazalara ilişkin daha önce yayınlanan -2011 yılında yayınlanan- Devlet Denetleme Kurulunun ve mühendisler odalarının bölümleri ve özetleri bizim raporumuzda olmalıdır. 23'üncü dönem milletvekili arkadaşlarımızın madenlerle ilgili çok ciddi bir raporu var, o raporlardan alıntılar yapılmalı. Söylenenlerin yıllardır söylendiğini ama bu söylenenlerin karşısında bir tedbir alınmadığını, bu raporun da kale alınmayacağı kaygısı ve kuşkusu oraya düşülmelidir diye düşünüyorum. Mesela, bilirkişi raporlarından -bilmiyorum, yanılıyorsam arkadaşlarım söylesin ama- alıntı yok. Bilirkişi raporlarından raporun içerisinde...

BAŞKAN - Sizin o bölümleri tartışmıştık, onları koyacağız, onlar var.

HASAN ÖREN (Manisa) - Ben dışarıya çıktığımda bunlar konuşulduysa...

BAŞKAN - Siz o sıra dışarı çıkmıştınız.

O raporlardan bilirkişi raporundaki kazanın nasıl oluşuyla ilgili buraya koyacağız onu.

HASAN ÖREN (Manisa) - Ben eksik olanları söylüyorum ya, muhakkak öyle olacaktır.

Mesela, TKİ'nin yurt dışı ziyaretlerinden...

BAŞKAN - O Devlet Denetlemeyi koyacağız. Siz yoktunuz onu da ben açtım, aşağı yukarı hemen hepsini koyacağız fezleke hariç, fezleke de yargılama sürecine girdiğini için bunu şey yapamıyoruz.

HASAN ÖREN (Manisa) - Yani, siz benim ne söylemek istediğimi anladınız.

BAŞKAN - Evet.

HASAN ÖREN (Manisa) - Mesela, TKİ'nin yurt dışı gezilerinde yaptığı bir çok şeyi koymuşuz ama TKİ bununla ilgili nasıl bir öneride bulunmuş, oralarda neleri görmüş, hangi eksiklikleri görmüş? Bunlarla ilgili bir bilgi de yok. Bu bilgi de konulmamış. Niçin bunları istiyorum, şunun için istiyorum: Artık, bundan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi veya kurumlar böyle ciddi çalışmalar yaptığında bunlar ciddiye alınmalı. "Evet, böyle bir tespit yapılmış, şu komisyon şu kadar çalışmış, bir alın, emek teri var. Bunları ciddiye alalım." gibi ağır bir vurgu yapılmasında yarar var.

Raporun -söylemiştim- sonuç bölümü yok, onu halledeceğiz. Bir de tabii, giriş, gelişme, sonuç bölümü var. Girişte madenciliği anlatıyorsunuz, gelişmede ise nasıl olayların olduğunu, sonuç bölümünde de bizim önerilerimiz olacak.

Raporda kurumların sunumlarından yararlanılmış, fakat milletvekillerinin görüşleriyle ilgili hiçbir şey yok. Yani, o kadar çok tartıştık ki burada. Yani, 17 milletvekiliyiz...

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - "Adımız bile yok, bir satır bile geçmiyor adımız. ." diyorsunuz.

HASAN ÖREN (Manisa) - Geçmiyor yani ne yaptık biz? Bize şunu söylerlerse...

BAŞKAN - Vallahi, aslında düşünmedik değil, düşündük de nasıl koyacağız, nasıl buna monte edeceğiz?

HASAN ÖREN (Manisa) - Bilmiyorum yani bizim nasıl koyacağımız değil, bu konuda ehil olan insanların nasıl koyulacağını düşünmesi gerekli. Biz onu tabii ki beceremeyiz ama...

BAŞKAN - Hasan Bey, çok özür dilerim.

Şimdi, mesela, bir uzmanı dinliyoruz veya bir işçiyi dinlediğimiz de hepimiz birer soru soruyoruz. Tabii, orada onu olduğu gibi koymak lazım. Ben çok kapsamlı koymayı düşündüm fakat öyle olursa 1.500 sayfanın büyük bir kısmını oraya aktarmamız gerekecekti.

HASAN ÖREN (Manisa) - Mesela, kamu kurumlarının kazadaki sorumluluklarından hiç bahsedilmemiş yani dönmüşüz dolaşmışız şamaroğlanı vur Soma AŞ'ye, dönmüşüz dolaşmışız getirmişiz vurmuşuz bir yere. Ama, burada ciddi bir şekilde bu alışveriş içerisinde siyaset madenci ilişkisi, kamu kurumlarıyla madencilerin ilişkisiyle ilgili eğer biz ciddi bir öneri getirmez isek bundan sonra da bu ilişkilerin önünü alamayız. Biz madem ki böyle burada toplandık -her siyasi partinin milletvekilleri- her geçen biraz daha uzlaşmacı bir tavırla bundan sonra ki kazaların yaşanmaması için önlem almayı düşünüyor isek o zaman biz bu kamu kurumlarının kazadaki sorumluluklarını burada belirtmeliyiz, vardır veya yoktur.

BAŞKAN - Burada belirttik, var. Biraz daha dikkat ederseniz o özellikle denetim çakışması, boşluğu...

HASAN ÖREN (Manisa) - Dikkate değer olmasın, böyle ilkokul çocuklarının anlayacağı gibi olsun.

BAŞKAN - Hayır, çok detaylı girdik onlara. Sorunların nereden kaynaklandığını yaptık.

Mesela, hizmet alımıyla kömür üretmesinden kaynaklanan özel bir bölüm ayırdık orada. Yasal boşluğun neden olduğunu, bunun tam olarak tanımlanmadığını, redevans konusunda girdik onlara.

HASAN ÖREN (Manisa) - İnşallah, bu son yapacağımız sonuç bölümünde bunları daha net, anlaşılabilir, 5-10 sayfalık, 3 sayfalık, 1 sayfalık...

BAŞKAN - Müsaade ederseniz ben biraz görselleştireyim, görselleştirmezsek orada her ne kadar anlatmaya çalışsak da zor oluyor. Yani, iyi kötü hepimiz gittik, gördük, bir şeyler oldu, bizim kafamızda canlandı ama hiç okumayan, hiç bilmeyen bir milletvekilinin kafasında canlanması için görsel şart.

HASAN ÖREN (Manisa) - Son çektiğimiz videolar, fotoğraflar bence zenginleştirecektir, raporu okunur kılabilecektir. Raporun bin sayfa olması önemli değil, önemli olan okunabilir hâle getirmektir. Onu da yapacağınızı tahmin ediyorum. Ne zaman bir daha nasıl toplanılır onu da bilmiyorum ama biz...

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Son hâlini biz alacağız değil mi Sayın Başkan raporun?

BAŞKAN - Şöyle yapalım: Bizim arkadaşlar...

HASAN ÖREN (Manisa) - Bunu görmeden biz muhalefet şerhini yazamayız, eksik oluruz. Yani, hani, Başbakan bizden önce açıkladı ya bu şeyleri, o zaman da siz söylersiniz bize.

BAŞKAN - Mustafa bir söz vereyim mi, o da teknik konuda...

KOMİSYON UZMANI MUSTAFA BİÇER - Şimdi, efendim, aslında raporun dışında..

ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) - Kim karar verecek toplantı yapılmasına?