KOMİSYON KONUŞMASI

ÇİĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) - Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; biraz önce enerji konusundaki çeşitlilikten bahsettiniz ama ben gelmeden önce bahsettiniz mi bilmiyorum, şunun altını özellikle çizmem gerekir: Yerli linyit üretimi dediğimiz üretime baktığımız zaman... Yani enerji çeşitliliği arz eden bir coğrafyada yaşıyoruz biz, HES'i saydık, nükleeri saydık ve ithal kömürü de saydınız beraberinde ama ben duyamadım, benden önce söylendi mi bilmiyorum yerli linyitin Türkiye'deki rezervinin 13,8 milyar olduğu ve bu enerji çeşitliliği noktasında, cari açığı kapama noktasında, bizim dışa bağımlılığımız olması noktasında mutlaka bizim bu kaynakları doğru kullanmamız gerektiği... Bu noktadaki termik santralin ve kömürlerin yüzde 56,8'i EÜAŞ'in denetimi altında. Dolayısıyla, biz bu enerji çeşitliliği noktasında kendi yerli rezervimiz olan linyit rezervlerini doğru kullanabiliyor muyuz, ne kadar doğru kullanıyoruz? Enerji çeşitliliği noktasında mutlaka bunun da o enerji kaynaklarından bir tanesinde yer etmesi gerekir ve yüzde 56,1'le EÜAŞ Türkiye'nin linyit rezervini eğer kullanıyorsa bu rantabl kullanılıyor mu? Beraberinde ve tabii ki nükleer kabul ettiğimiz, onayladığımız bir enerji biçimi olacaktır nükleerden çıkan enerji ama yerli kömür rezervlerimizi de asla göz ardı etmememiz gerekir çünkü dünya kömür rezervinin 1,8'i yerli kömürler olarak Türkiye'de bulunmaktadır. Dolayısıyla, bunun üzerinde yapılacak çalışmaların daha artması gerekir ve aynı zamanda termik santraller noktasındaki yenileşmenin ve iyileşmenin mutlaka daha yoğun bir şekilde yapılması gerekir. Şu anda bu noktadaki çalışmalarınız hangi durumda, bir de bunu öğrenmek istiyorum. Yani, bunu asla es geçilmemesi gerekir.

BAŞKAN - Buyurun.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI MÜSTEŞAR YARDIMCISI SEFA SADIK AYTEKİN - EÜAŞ Genel Müdürümüzden önce sayın vekilimizin yerli linyit kaynaklarıyla ilgili sorusuna şu cevabı vermek isterim.

ÇİĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) - Benimki soru değil, tespit, 2013 itibarıyla.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI MÜSTEŞAR YARDIMCISI SEFA SADIK AYTEKİN - Veya açıklamanıza açıklama getirmek istiyorum tabii ki.

Şimdi, Türkiye'nin açıklanmış linyit kaynakları sayın vekilimizin ortaya koyduğu gibi 13 milyar tonu aşmış durumda, bunlar oldukça önemli. Fakat Türkiye'de aynen nükleerde karşılaştığımız gibi benzer bir yatırım sorununu biz linyit kaynaklarında da yaşıyoruz. Bunlar kalorisi düşük fakat oldukça büyük miktarlarda kaynaklar ve büyük yatırımları gerektiriyor ve önemli miktarda teknoloji transferini de getiriyor. Bunu ekonomik olarak özel sektör eliyle gerçekleştirmek de zorluklarımız var. Mesela, Afşin-Elbistan sahasıyla ilgili bilgi vermem gerekirse, orada 8 bin megavat yeni bir termik santral kurulması ihtiyacı var, bu da 10 milyar doları aşkın bir yatırımı gerektirmektedir. Bu noktada, Afşin-Elbistan, Konya Karapınar, Eskişehir Alpu, bu tip linyit kaynaklarının enerjiye ve Türkiye ekonomisine kazandırılması noktasında, nükleerde olduğu gibi, linyit kaynaklarında da hükûmetler arası anlaşma modeliyle ilgili çalışmalarımız var. Eğer bunları gerçekleştirebilirsek bu linyit kaynaklarımızın ekonomiye katılmasını daha hızlı gerçekleştirme durumunda olacağız.

BAŞKAN - Teşekkürler.

ÇİĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) - Pardon, bir şey söyleyebilir miyim burada?

Afşin-Elbistan noktasından baktığımız zaman santrallerin siz bir fiyat söylediniz. Hâlbuki birinci ve ikinci ünitedeki santrallerin iyileştirilme noktasında eğer çalışmalar daha önceden yapılmış olsaydı şimdiye kadar buna ihtiyaç olmazdı. Artı, Türkiye'deki kömür rezervleri her yerde aynı şekilde kalorisi çok düşük değil, hayır, belirli bölgelerde düşük ama rezerv çok yüksek ve termik santral yapma noktasında da düşük rezervli kömürlerin kalorisini artırma noktasındaki teknolojiler çok yüksek ve bunun maliyeti de çok düşük. Bizim doğal gaza bütün Türkiye olarak ödediğimiz paranın binde 1'iyle biz kendi rezervlerimizi çok daha "röneve" edebilir, yenileştirebilir ve o cari açığı kapama noktasında kendi kaynaklarımızı çok rahat kullanabiliriz. Bu noktada yeteri kadar çalıştırıldığını zannetmiyorum.

Teşekkür ediyorum.