ADALET BAKANI ABDULHAMİT GÜL (Gaziantep) - Sayın Başkanım, çok teşekkür ediyorum.

Ben de gerçekten Meclisimizin en kadim ve gerçekten yasama faaliyetlerine yön veren çok değerli bir Komisyonunda hukuk adamlığıyla gerçekten çok büyük hizmetleri olan Değerli Başkanımızı ve Komisyonumuzun çok değerli üyelerini sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

Bu dönemde de milletimizin, yargı camiamızın ihtiyaç duyduğu çok önemli hususları hep birlikte en güzel şekilde inşallah yasalaştırma da nasip olur. Bu konularla ilgili çok yoğun çalışacağız bu dönemde. Hazırlamış olduğumuz hem avukatlık hem noterlik hem yargımızda yargıya güvene ilişkin birçok paket Komisyonumuzun ve Genel Kurulumuzun gündemine gelecek, bunları hep birlikte değerlendirip burada olgunlaştırdıktan sonra inşallah kanunlaşma sürecini hep birlikte takip edeceğiz.

Bugün de bu meyanda, Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'nı takdim etmek üzere söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle tekrar çok değerli hazırunu saygıyla selamlıyorum.

Bu tasarı, yatırım, üretim ve ticari faaliyet alanıyla ilgili çok önemli düzenlemeler içermektedir. Toplam 12 ayrı kanunda değişiklik öngören paket, ülkemizde yatırım ortamının geliştirilmesi ve iyileştirilmesi adına çok önemli bir reform niteliği taşımaktadır.

Bu sürece katkıda bulunan ve Komisyon sürecinde, alt komisyonda değerli katkılarıyla tasarının daha da zenginleşmesine katkıda bulunacak çok değerli Komisyon üyelerimize şimdiden teşekkürlerimi ifade ediyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; malumunuz olduğu üzere, ticaret, hukuk, ekonomi birbiriyle iç içe geçen önemli disiplinlerdir; bunların birbiriyle yakın etkileşimi, iletişimi olduğu hepimizce malumdur. Hukuku ekonomiden, hukuk ortamının iyileştirilmesini ekonomi ortamının iyileştirilmesinden ayırt etmemiz imkânsız. İşte bugün de bu meyanda bir yatırım ortamının iyileştirilmesi, dolayısıyla yargıya güvenin artırılması anlamında çok önemli bir kanun tasarısını hep birlikte değerlendirmekteyiz.

Bildiğiniz gibi, Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu, bünyesinde yatırım ortamının daha da iyi bir noktaya çıkartılması ve Dünya Bankasının her yıl yayınladığı iş ortamı raporları dikkate alınarak çok önemli bir misyon üstlenmiştir. Bugün bu kanunda da hukuk ve bazı kanunlarda hangi hususlarda ihtiyaç varsa bunları da kanunlaştırarak bu endekste Türkiye'nin yatırım ortamının daha iyi noktaya çıkması hedeflenmektedir. Bu hususta da şirket tasfiyesi, sözleşmelerin icrasıyla ilgili Bakanlığımız bu çalışmaları tamamlayarak Komisyonumuzun gündemine getirmiştir.

Esasen, malumunuz olduğu üzere, Bakanlığımızca İcra ve İflas Kanunu taslağı bir bilim komisyonu marifetiyle devam etmektedir. Bu Komisyon yüksek yargı üyeleri, akademisyenler, bölge ve ilk derece hâkimleri, yine Bakanlığımız bürokratları ve avukatlardan oluşan çok değerli bir komisyon. İcra ve İflas Kanunu bir temel kanun olarak baştan sona kadar hazırlığını birkaç yıldır yapmıştır ve inşallah bu sene içerisinde kamunun erişimine ve görüşüne açılmasını da hedeflemekteyiz. Bu gündemdeki tasarı, bu yapılan çalışmalardan da ilgili kısımlarının yatırım ortamını iyileştirmeye matuf olarak getirilen bir tasarı halindedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; teknik ayrıntılarını madde görüşmelerindeki müzakerelere bırakarak tasarının öngördüğü ana başlıkları sizlerle paylaşmak isterim. Öngördüğü düzenlemelerle birkaç noktada tasarıda öne çıkan hususlar vardır. Birincisi, İflas Erteleme Kurumunun tamamen kaldırılması, yerine konkordato kurumunun canlandırılarak hayatiyete geçirilmesi hedeflenmektedir.

İflas Erteleme Kurumu maalesef kendisinden beklenen hukuki ve sosyal faydayı gerçekleştirememiştir. Bu, aramızda bulunan birçok avukat arkadaşımız da meslek hayatında ya da ticari hayatında vatandaşlarımızın karşılaştığı bir sorun alanı olarak önümüzde durmaktadır. Bu gerek mevzuat gerekse uygulamaya dayalı bazı nedenlerden dolayı ortaya çıkmıştır. İflasın ertelenmesinde aranan "borca batık olma" şartı bu kurumu bir kurtarma seçeneği olarak işletmeye engel olmuştur. Yani âdeta, borca batmış bir şirketi, bir tekme de işte hukuk sistemiyle ya da daha da borca batsın gibi, kurtarmaya değil de batırmaya yönelik bir sistem şeklinde uygulamada ya da mevzuattan kaynaklanan bazı sorunları, hepimizce malum sorunları birlikte yaşadık. Bu da hem alacaklıların hem de borçlunun hak ve menfaatlerinin istenen düzeyde korunmasına hizmet edememiş ve birçok örnekte alacaklılar da kendi alacağını tahsilden uzak kalmıştır.

Yine, yargılamalar da istenen düzeyde gerçekleştirilememiştir. İflasın ertelemesi kararını veren ya da bu konuda esnek olan bir mahkemeye yapılan birtakım talepler ya da uygulamada bu hususta yer yer borçlu lehine yer yer alacaklı lehine verilen farklı birtakım yargılamaların olduğu ortadadır. Bu da şirketi kurtarmaya değil de iflasa götüren davranışları bir başka sorun olarak karşımıza çıkarmıştır.

Yine, iflasın erteleme sürecinde alacaklıların herhangi bir rolünün, söz ve oy hakkının da bulunmadığı bir gerçektir. Bu nedenle bu kurumun tamamen yürürlükten kaldırılması burada düzenlenmekte, öngörülmektedir.

Konkordato ise, işte bütün bu eksiklikler, uygulamada görülen aksaklıklar dikkate alınarak ticari hayatın gerçeklerine uygun rasyonel bir kurtarma imkânı olarak, ayakta tutma imkânı olarak kurgulanmıştır. Bu kurgu içerisinde haklar, menfaatler, karşılıklı dengeler gözetilerek bu tasarı kaleme alınmış, hazırlanmış, hem borçlunun ticari faaliyetinin devamı ve borçtan kurtulması hem de alacaklının da hakkına emin bir biçimde ulaşması için gerekli tedbirler geliştirilmiştir.

Yine, işçi ve nafaka alacakları kapsam dışında tutularak sosyal yönü olan alacakların da tahsil imkânı gözetilmiştir.

Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; tasarının öngördüğü bir diğer yenilik de elektronik tebligatla ilgilidir. Elektronik tebligat zorunluluğu kapsamı tasarıyla genişletilmektedir. Tebligat işleminin temel olarak teslim, bilgilendirme ve belgelendirme fonksiyonları bulunmaktadır. Bu anlamda tebligatın doğru kişiye teslim edilmesi, kişinin bilgilendirilmesi ve yapılan bu işlemlerin belgelendirilmesi şarttır. Klasik tebligatla sağlanan teslim, bilgilendirme ve belgelendirme fonksiyonlarını elektronik tebligatta da sağlayacaktır. Kişilerin Anayasa ve temel kanunlarla güvence altına alınan adil yargılanma, iddia ve savunmada bulunma, idari işlem ve eylemlerden haberdar olma, gerektiğinde bunlara karşı kanun yoluna başvurma hakları da böylece korunacaktır.

Sermaye şirketleri açısından esasen elektronik tebligat zorunluluğu 2011 yılında getirilmiştir, malumlarınız olduğu üzere. Buna rağmen, yapısal sorunlar, elektronik tebligat adresi edinmeyi zorlayıcı bir mekanizma kurulmaması ve yaptırım öngörülmemesi gibi nedenlerle bunun uygulanmadığı hepimizce malumdur. Tasarıyla bu mekanizma kurulmuş, elektronik tebligat adreslerinin oluşturulmasında PTT tek yetkili birim hâline getirilmiştir. Ulusal elektronik tebligat sistemi PTT tarafından kurulacaktır. Sistem ulusal ve uluslararası standartlara uygun olacak, veri güvenliğini sağlayacak her türlü tedbir içerecektir. Bu kapsamda zorunlu elektronik tebligat yapılacak kişiler arasına kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, köyler, şirketler, kooperatifler, dernekler, vakıflar, sendikalar, meslek birlikleri, KİT'ler, sermayesinin çoğu kamuya ait şirketler, avukatlar, noterler, bilirkişiler, arabulucular ve kurumların hukuk müşavirleri hakkındaki tebligatlar zorunlu olarak elektronik ortamda yapılacaktır. Kendilerine zorunlu olarak sadece elektronik yolla tebligat yapılacak gerçek ve tüzel kişilerin elektronik tebligat adresleri PTT tarafından resen oluşturulacaktır.

Tasarıda gerçek kişiler bakımından bir zorunluluk öngörülmemektedir ancak gerçek kişiler de kendi istekleriyle tebligatın "Elektronik tebligat sistemine dâhil olmak istiyorum, bana da bu şekilde yapılsın." diye bir talebi olması hâlinde elektronik tebligat gerçek kişilere de yapılabilecektir. Böylece uzun süre tebligatlar ya da ilgili tebligatın yapılamaması, usulen tebligat yapılmasına rağmen ilgililerin tebligat içeriğinden haberdar olamaması gibi sorunlar giderilecektir. Tebligat daha az emek ve masrafla çok daha kısa sürede ve bizzat muhatabına yapılması anlamında pek çok faydayı beraberinde getirecektir. Böylece yargılamanın da hızına katkı sağlaması yine amaçlanmaktadır.

2017 yılı verileri esas alındığında bu tasarıyla elektronik tebligatın gerçekleşmesi hâlinde 40 milyonluk tebligatın 28 milyonunun tasarıyla zorunlu elektronik tebligat kapsamına alınacağı öngörülmektedir.

Sayın başkan, değerli Komisyon üyeleri; son olarak, tasarıda öne çıkan diğer bir nokta tahkim yargılamalarıyla ilgili usul düzenlemeleridir. Malumunuz, 20 Temmuz 2016'dan itibaren bölge adliye mahkemelerinin tüm yurtta faaliyete geçmesiyle birlikte, tahkim yargılamasında görevli ve yetkili mahkeme sorunu da gündeme gelmiş ve bu tasarıyla görevli ve yetkili mahkeme sorunu da çözüme kavuşturulmaktadır. Nihai karar verilinceye kadar mahkeme kararına ihtiyaç duyulan işlerde ilk derece mahkemeleri, nihai karar hakkındaki iptal davalarındaysa istinaf mahkemeleri görevli kılınmaktadır.

Yine tasarıyla iflasta tasfiyeye tabi, icradaysa satışa tabi malların ticari ve ekonomik bütünlüğü korunarak daha yüksek bir fiyatla satılması öngörülmektedir. Ticari uyuşmazlıkların daha hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulması, iflas ve konkordato konusunda uzman mahkemeler kurulması, iflasta müflisin imalathanesinin ve mağazasının hemen kapatılıp mühürlenmemesi, ticari faaliyetin devamını sağlayan bu önlemle işletme borçlarının ödenmesine ve istihdamı sürdürmesine imkân sağlaması amacıyla da bir dizi önemli düzenlemeler yapılmaktadır. Böylece, bir otelin satışı söz konusu olduğunda, diyelim ki müştemilatın ayrı, binanın ayrı satılması gibi borçluya gerçekten ağır külfet getiren bir satış yerine, bir kül hâlinde satılması, bütünüyle satılması gibi bir imkânla bu tasarıda karşılaşabileceğiz değerli Komisyonumuzun tensipleriyle, Genel Kurulumuzun uygun görmesiyle, kabulüyle. Bu özellikleriyle tasarı, iş hayatı ve müteşebbislerin beklentilerine cevap verecek, uygulama sorunlarının da çözümüne katkı sağlayacaktır.

Ben bu vesileyle tasarının hayırlı olmasını, müzakerelerinin de verimli geçmesini temenni ediyorum, gerek alt komisyon gerekse Adalet Komisyonumuzda şekillenecek metnin ve önerilerin Bakanlığımıza ve tasarının metnine çok önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum, bu heyetten de çok önemli katkıların, olumlu olumsuz eleştirilerin ve katkıların geleceğine olan inancımla hepinizi, Sayın Başkanımızı ve üyelerimizi tekrar saygıyla selamlıyorum.