BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli hazırun; tabii, madde görüşmelerinde verdiğimiz aradan sonra şimdi yine aynı, FATİH Projesi'ne bağlı olarak yapılacak olan, bundan sonra proje çalışmalarındaki desteklerin ve kolaylaştırıcı olması düşüncesiyle yapılan düzenlemelerin üzerinde değerlendirmelerimizi paylaşıyoruz.

Şimdi, tabii, görüşmelerin başında da dile getirdiğim konu şuydu: 2010 yılında gündeme gelip 2017'ye geldiğimiz bu süreç içerisinde, çeşitli dönemlerde çeşitli farklılıklar ve eleştirilerle karşı karşıya kalmış bir projeyle ilgili olarak, bu projenin devamlılığını sağlamak ve yeni hedefler belirleyerek onlara ulaşmak üzere kolaylaştırıcı yasal düzenlemeler yapmak üzere bir çalışma ifa ediyoruz. Şimdi, buna yaparken yani kanun yapıcı olarak veya proje uygulayıcı olarak geleceği planlarken geçmişte ortaya çıkan sonuçlardan ve olumsuz olarak karşımıza çıkan tablolardan ne derece başta ders alınarak veya yapılması gerekenler için daha doğru hangi hedeflerde çalışılması gerektiğine dair bir projeksiyon, bir çalışma programı ve ona bağlı da bu düzenlemelerin alt gelişimi olarak gündeme geleceği bir çalışma olması gerektiği düşüncesindeyim. Değerli Millî Eğitim Bakanlığı temsilcisi arkadaşımıza da sorduğumuzda bir rakam verdi ama benim istediğim, o projeksiyon bazındaki... Yani, işte bunun içinde ana konular ne? Bu ana konular içerisinde... Bir kere bunun planı, stratejisi ve programı ne? Teknolojiyi etkinleştirmek, iletişimi artırmak, bilgiye ulaşımı daha genişletmek ve burada da bir eşitlik sağlamak ama 2010'dan 2017'ye geldiğimiz süre zarfında bırakın eşitliği sağlamayı, eşitsizliği artıran uygulama sonuçlarıyla karşı karşıya gelmiş bir tabloyu görüyoruz.

Diğer taraftan, baktığımızda, farklı farklı dönemlerde, işleyen işin sürecine göre müdahaleler, yasal olarak düzenleme yapılarak da müdahaleler olmuş gözüküyor. Yani sene 2012'ye geldiği zaman tabloya baktığınızda, gerek hedeflenen proje kapsamındaki çalışmaların yetersizliğinden dolayı gerekse ortaya çıkan sorunlardan dolayı yeni düzenlemeler yapmışız. 2012 yılında "Kamu İhale Kanunu'nun içeriğinden çıkartarak bu işi daha kolaylaştırırız." denmiş. Kamu İhale Kanunu'nun dışına çıkartılmış, kolaylaştırılmış mı yoksa orada suistimallerin önünü açacak birtakım gelişmeler mi ortaya çıkmış yani yapılan iyileştirme hedefli düzenlemelerin sonucunda ne gelmiş? Şimdi, bugün de böyle birtakım düzenlemeler yapıyoruz. Sorgulamam ve değerlendirmem bu yöndedir.

Diğer taraftan, baktığınızda, olayın hem mali ve uygulama açısından başarı yönü var, bir de pedagojik açıdan bakıldığı zaman Millî Eğitimin özellikle üzerinde durması gereken önemli başlıkları var, sonuç ne çıkmıştır diye. Şimdi, ben bu konuyla ilgili pek çok raporu 2011'den beri takip ederim aslında, bu FATİH Projesi'ni. Teknolojiyle, çocukların beraber ulaşması ve eğitimde var olması önemlidir ama hepsi teknoloji mi olacak veya bunun uygulaması nasıl olacak, bunun dağılımı nasıl olacak? Çünkü çağa, modernleşmeye ve hızla ilerleyen dünyadaki teknolojik değişimlere tabiidir ki hazırlanmış olan bir eğitim sisteminin -onun içindeki öğrencilerin- olması çok doğal ama baktığınızda burada hem planlamada hem de altyapı projelerinde bugüne geldiğimizde önemli hatalar olduğunu görüyoruz. Yani, proje ilk başlıyor, "2013'te bitireceğiz, iki sene de değerlendirme süreci olacak." deniyor, ondan sonra önce 2017'ye erteleniyor, sonra 2018'e erteleniyor ama bugün gördüğümüzde, projenin başlangıç çerçevesinden çok daha farklı bir boyutta farklı bir hedefe doğru döndürüldüğünü veya işletilmeye çalışıldığını sizin o birkaç cümlelik açıklamanızdan anladım yani işte bileşenlerin yapılandırılması, altyapının oluşması veya bundan sonraki hedeflerle ilgili. Yedi yıl geçmiş aradan yani baktığınızda bir ortaöğretim sürecindeki öğrenci neredeyse mezun olmuş yani bu işle beraber okulda devam eden.

Diğer taraftan, baktığınızda, kullanılan ve seçilen teknolojik araçların yeterliliği, yetersizliği... Buna tabii bir "software", yazılım açısından da baktığınızda sorunlarının olduğu ortaya çıkmış ki bunların içinde de en önemlisi, tablet ile kullanılan bu tahta noktasında olan erişim noktası arasındaki bağlantının bile sağlanamadığı bir sistematik yapının oluşturulduğu sonuçlarla karşılaştırılmış.

Diğer taraftan, bakıldığında, öğretmen-öğrenci ilişkisi... Yani ben ilkokul öğretmenimi hâlâ hayatımın rol modeli olarak hatırlarım ve benim hayatımın birçok döneminde iz olarak onun söylediği sözler, verdiği öğütler ve yaşamı benim için çok etkilidir. Şimdi, öğrenci ile öğretmen arasındaki kopukluk inanılmaz derecede, örnek olaylarda veya programlarda ortaya çıkmış. Eğitim kalitesi ne kadar iyileşmiş, gerçekten böyle bir proje eğitim kalitesini ne kadar artırmış diye baktığınızda yanılmıyorsam gerek bakanlık gerekse sivil toplum kuruluşlarının ortaya çıkardığı tablolarda bu kalite artışının tam yakalanamadığı, hatta ve hatta belli, önemli kopukluklar ortaya çıktığı yönünde de değerlendirmelerle karşılaşıyoruz.

Tabii, bir de öğretmenlerin böyle bir eğitim aracıyla beraber bu süreçte kendilerinin ne kadar olaya hazır olduğu... Siz -400 bindi sanıyorum- öğretmen için eğitimin, kendi yerinde veya farklı birimlerde yapıldığını söylediniz. Hedef 55 bin küsur okuldu daha önce, buna bağlı derslikti, öğretmendi dediğimizde rakam yeterli mi? Sonra, her ders için mi olmalı yoksa bu teknolojik ön açıcılığı sağlayacak bir özel eğitim veya oraya bir mesleki uzman yönlendirmeli, öğretmenler mi olmalı? Veya hep söylediğim bir şey vardı yani ne alaka dersek: Yani, biz mesela tarımı ilerleteceğiz ama yerinde veteriner kullanmıyoruz veya yerinde ziraat mühendisi kullanmıyoruz. E, şimdi, bizde pek çok meslek lisesi mezunu, bilgisayarla ilgili veya teknolojiyle yetişmiş gençler var. Bu okullara, özellikle mesleki açıdan, diğer öğretmenlerle uygulamada sürekli yanında olabileceği, bu tür mesleki uzmanlığı olan öğreticileri proje içinde yönlendirme, görevlendirme ve onun getirdiği faydadan paylaşabilme imkânı ne derece sağlanıyor?

Tabii, şimdi bütün bunları değerlendirdiğimiz zaman geçirdiğimiz yedi yılın bir hesabını yapmak lazım. Önüme gelen, sizin verdiğiniz, dağıtılan; işte okul sayısı, dağıtılan adet açısından etkileşimli tahta, tablet... Görüyoruz ki "network" yazıcıda yüzde 100'e ulaşılmış ama onun ötesinde en önemli tablette -yani olayın başlangıcı- yüzde 5'te kalınmış. Başlangıca göre mi yüzde 5, yeni hedefe göre mi yüzde 5, bunun da açıklaması olur veya etkileşimli tahta. Tabii, bir de bunlar dağıtıldı da bunların çalışır vaziyette olanları nedir? Yani, tabletlerin dağıtılıp ondan sonra çalışmadığı, arızaların çok olduğu yönünde pek çok örnekle de karşı karşıya kalıyoruz.

Bu proje geneliyle yani etkisiyle devamlılığı gerekiyor mu, nasıl veya bugüne kadar geldiği şekilde mi ya da değiştirilecek hedeflerle mi yapılması gerektiğine dair bir çalışma yapıldı mı?

Bildiğim kadarıyla bir zirve düzenlenecek ve bir bildirimi var, onu da takip etmiştim; hazır mı bildirgesi onu bilemiyorum ama ekim ayı içerisinde başlayıp kasıma kadar o bildirgesi de... Yani FATİH Projesi'nin bu yedi yıllık serüvenini de değerlendirip geleceğini ortaya koyacak bir zirve toplantısı da olacak diye biliyorum. Bunun hakkında da ya da gelinen çalışma noktaları hakkında da bir bilgi paylaşımı içinde olunursa sevinirim.

Dediğim gibi, bu, dağıtılanlar çalışabilen mi yoksa bozulanlar var mı? Artı, dediniz ki: "Her araçla ilgili ayrı ayrı ihaleler düzenlendi." Şimdi, bundan sonra yeni, çoklu bileşenli bir yöntem ortaya koyduğunuzda, bugüne kadarki uygulamalarda, ihalelerle ilgili süreçte... Yolsuzluk ve usulsüzlüğü bir tarafa bırakıyorum ki onlar en önemlisidir ama onları en başta ayrı bir başlık olarak alıyorum. Bir de projenin bu kadar gecikmesinde uygulayıcı veya sağlayıcı açısından problem yaratmış olan kuruluşlar hâlâ ve hâlâ bu projenin işleyişinde sizin çalışma ortaklığınızın dâhilinde olacak mıdır? Ve en önemlisi, bugüne kadar ne harcandı? Bu harcananın karşılığında yapılan işlerle bundan sonraki ortaya konan hedef, mali tablo açısından, yapılacak ihaleler... Yani, burada araç olan birçok başlığı yine torba madde içerisine koymuşuz, torba yasanın torba maddesinde ama işinin özüyle ilgili bence hâlâ yetersiz noktadayız.

Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.