BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Bakan, ben Vanlı bir vatandaş ve Van Milletvekili olarak Van'a dair bazı sorular sormak istiyorum hakikaten daha önce de soru önergesi vermiştim, çok teşekkür ediyoruz, yanıtlar verdiniz, biz de istifade ettik ve anlattık ancak yani hem depremi yaşamış biri olarak da söylüyorum bunu, sonraki süreci de yakından takip etme imkânımız da oldu. Deprem 2011 yılında oldu, art arda iki büyük deprem oldu ve bu deprem sonucunda bini aşkın insan hayatını kaybetti, 30 bin konut yıkıldı, 3 binden fazla iş yeri yıkıldı ve insanlar ekim ve kasım ayları olması sebebiyle de -kış mevsimi ve akabindeki süreç- neredeyse ticari hayat bitme noktasına, durma noktasına geldi. On beş ay insanlar, esnaf iş yerini açamadı, böylesi bir durum yaşadık. Gerçekten depremin yarattığı bu enkaz dışında bir de işin mali yükü -hem devlete hem de esnafın üzerine ve hane halkına özellikle yarattığı yük- çok önemli boyutlara ulaştı yani şu an lokal bir ekonomik kriz var, hâlihazırda devam eden bir kriz. Van halkı bundan mustarip ve bütün çevreler esnaf kesimi özellikle aklı kesen herkes, durumu, gidişatı gören herkes aynı fikirde neredeyse.

Şimdi, Ticaret Odası Başkanından özel olarak bahsettiniz ama iş onunla bitmiyor yani onun söylediği, dillendirdiği sadece işin görünen bir kısmı.

Şöyle: Doğal afet akabinde mücbir sebep uygulaması sebebiyle tecil edildi vergi borçları ya da çeşitli yapılandırmalar söz konusu oldu ama bunların hiçbiri, hiçbir önlem Van halkının bu derdine derman olmadı çünkü esnaf eskiden gelen borçları da barındırıyordu, o dönem ödeyemediği borçlar katlandı, ayrıca kredi çekemediği için yani sicili bozulduğu için yeni kredi çekemedi, işini kuramadı velhasıl katlanarak arttı.

Benim elimde vergi dairesinden alınmış rakamlar var yıllara göre. Örneğin, 2010 yılında tahakkuk eden ve tahsil edilen vergi oranları var, 2010 yılında oran yüzde 77,80; 2011'de -deprem sene sonunda olmuştu- yüzde 74,62; 2012'de yüzde 63. Yıllara göre düşen bir oran söz konusu ve 2016 yılına geldiğimizde tahsil edilen vergi yüzde 36 yani hâl bu seviyelerde.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Dediğiniz cari tahakkuk mu?

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Evet, bu Van vergi dairesinden aldığım son bilgiler.

Şimdi, özel bir uygulama yani Van için atılacak en ufak bir iyi adım ekonominin canlanmasına ve halkın ciddi anlamda refaha kavuşmasına vesile olacak. Evvelce benzer uygulamalar var Sayın Bakanım. Biliyorsunuz, 17 Ağustos İstanbul depremi yani Vanlılar size sürekli olarak bunun örneğini verdiler aslında belki siz de çok kez karşılaştınız ama hakikaten de...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Siz bize yerleri tek tek söyleyin biz de tek tek o yerlerle ilgili geçmişte ne yaptığımızı söyleyelim.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Biliyorum, neler yaptığınızı biliyorum, yani Sakarya, Düzce, İstanbul depremleri akabinde Mecliste özel bir yasa çıkarıldı 4731 sayılı Yasa, 28/12/2001 tarihli Mecliste kabul edilen 4731 sayılı Yasa. Akabinde 7 Nisan 2002 tarihinde bu yasaya ilişkin yayımlanan 1 no.lu tebliğle bu bölgedeki uygulamalar özetle şöyle, biliyorsunuz siz de: Varlıklarının yüzde 10'unu kaybeden mükelleflerin depremden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin tahakkuk etmiş ve vadesi geldiği hâlde ödenmemiş veya bu tarihlerden öncesine ait olup deprem tarihi itibarıyla vadesi geçmemiş vergi alacaklarından Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi resim ve harçlar ile bunlara bağlı vergi cezaları ve gecikme zamları terkin edilmişti. Bu vergiler şunlardır: Gelir vergisi, kurumlar vergisi, damga vergisi, harçlar, veraset ve intikal vergisi gibi vergiler. Ayrıca, terkin edilen yani bunlar terkin edilmişti ve terkin edilen bu vergileri depremden sonra ödeyenlerin ödedikleri vergiler dahi iade edilmişti. Yine, terkin kapsamına giren vergiler için tarhiyat da yapılmayacağı hükme bağlanmıştı. Yani o dönem tabii, o bölgeye çok yerinde olarak gene iktidar (Hükûmet) çok doğru bir uygulama, ekonominin canlanması için gerekli adımları attı ama Van için böyle bir şey söz konusu olmadı. Doğal olarak, yani halktaki düşünce: Gerçekten buraya ayrı bir muamele mi söz konusu yani?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yapmayın Allah aşkına! Bunu söylemeyin.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Terkin anlamında.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Terkin anlamında yani neden...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Van'ı yeni baştan inşa ettik ya.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Sayın Bakan, o ayrı bir eleştiri konusu olmakla beraber...

GARO PAYLAN (İstanbul) - Rakamlar belli bakın.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - İstanbul bölgesi ile Van bölgesi arasındaki ekonomik, sosyal alandaki gelişmişlik farkı barizdir yani öncelikli olarak Van'a el atmak gerekirken hani...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Deprem sonrasında oradaki esnafımız için, oradaki ticari hayatın gelişmesi için bütün bakanlıklar seferber oldu. KOSGEB üzerinden destekler verdik.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - TOKİ'ler yapıldı.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Ama esnafın durumu belli.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Ama şu an vergi dairesinin bildirdiği oranlar çok açık bir şekilde.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - O oranları teyit edeceğim.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Evet, lütfen siz de teyit edin, bizim talebimiz. Yani indirim, şu an hâlihazırda bütün çevreler oturmuşlar, görüşmüşler yani görüşüyorlar, ben de sürekli görüşüyorum, bazı çözüm önerileri var yani örneğin şöyle söyleniyor yani acil, ilk olarak deprem sonrası tahakkuk eden vergilerimizin yüzde 50 indirimli hesaplanması ve tahakkuk eden tutarın uzun vadeli taksitlendirilmesi acilen ilk adım olarak talep ettikleri bir şey yani bu Van halkının sesi, öyle kabul edin ya da sizler de görüşün lütfen yani Van halkı gerçekten...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Uzun vadede taksitlendirmeler yaptık. Yani geçen sefer yeniden yapılandırmada normalde 18 taksit yapılmasına rağmen Van için kaç ay yaptık?

GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI AYŞE DİLBAY - 48 ay yaptık.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Ancak yani borçlar çok fazla biriktiği için başka tedbirler de...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Ama 48 ay çok uzun süre, 4 yıl.

BEDİA ÖZGÖKÇE ERTAN (Van) - Şu an yani alınan vergiler, tahsil edilen vergiler ortadayken başka tedbirlerin alınması gerektiği de aslında açık. Bu konuda tekrar bir görüşmeyi biz talep ediyoruz açıkçası yani ben Vanlı bir yurttaş olarak da bunu talep ediyorum.

Teşekkür ediyorum.