AHMET AKIN (Balıkesir) - Sayın Başkanım, teşekkür ederim.

Çok teşekkürler değerli bilgiler için.

Şimdi, Sayın Başkanım, bu Türk Akım Projesi aslında adında sadece "Türk" olduğunu inceledikten sonra karar verdik. Biz bununla ilgili de grup olarak muhalefet şerhimizi vereceğiz ama buna geçmeden kısaca bir bilgilendirmek istiyorum ve bazı soruları arkadaşlara yöneltmek istiyorum.

Türk Akımı Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'nin Türkiye'nin Rusya'ya bağımlılığı bakımından anlamı nedir size göre? Bir de biliyorsunuz 2015 yılında ithal edilen toplam 48.4 milyar/küp doğal gazın yüzde 55,5'unu Rusya'dan almıştık. 2016 yılında da ilk sekiz aylık durumda yaklaşık yine yüzde 55'ini Rusya'dan almış durumdayız, yani bu periyot değişmiyor. AB doğal gazda da yüzde 38 Rusya'ya olan bağımlılığını kırmak için devamlı önlemler alıyor ve kendini bu konuda bir sürü çalışmalara maruz bırakıyor. Biz de kendimizi gitgide iyice Rusya'ya bağlıyoruz. Bizim merak ettiğimiz, acaba bu tavizlerin sonu ne zaman gelecek? Gerçekten, bunun ülkemiz için ileriye dönük büyük bir problem olduğunu düşünüyoruz. Bir de yüzde 55 olan Rusya'ya bağımlılığımızı kırmak için neden önlem alma yerine bu bağımlılığı artıracak uygulamalara devam ediyoruz? Bu politikayla yani tek başına Rusya'ya yüksek oranlı bağımlılık almakla doğal gazdaki arz güvenliğimizi de tehlike altına atmış olmuyor muyuz, geçen tecrübelerden yaşadıklarımıza istinaden.

Aynı zamanda, bu anlaşma Batı'dan hızla uzaklaşma çabası içerisine giren ülkemizin Rusya'yla yakınlaşma çabasının diyeti midir? Bu da gerçekten önemli çünkü biz gördüğümüz kadarıyla Rusya'yla yani ne isteseler verecek duruma geldik. Biliyorsunuz, daha önce Hükûmetin: "Ne isteseler verdik."lerden sonra başımıza gelenleri biliyoruz, burada da gelmesinden ciddi derecede korkularımız var, onu da tekrar anlatmak istedik.

Bu anlaşmayla Rusya'ya çok önemli avantajlar sağladığımız açık, biz kendi adımıza bir avantaj burada bulamadık. Rus doğal gazının güvenli bir şekilde Batı pazarına ulaşmasına biz olanak sağlıyoruz. Rusya'nın Ukrayna'ya olan problemlerini engellemek için onun rahatlıkla Batı'ya Rus doğal gazını sağlamak için bizi de arada kullanıyorlar ve herhangi bir fiyat avantajı olmadan. Bize herhangi bir fiyat avantajı olacak mıdır, bir de onu sormuş olayım? Bunun karşılığında çok yüklü miktarda gaz aldığımız Rusya'dan doğal gaz fiyatlarının düşürülmesi neden talep edilmemiştir ya da indirim neden sağlanamamıştır?

Demin söyledim ama tekrar söyleyeyim: Uçak düşürme krizinden sonra Rusya'yla arayı düzeltmek için bu anlaşma Rusya'ya verilen tavizlerden birisi midir, başka hangi tavizler verilmiştir ya da verilmesi düşünülüyor?

Şimdi, Sayın Başkanım, bir de bir konu daha var, onu da izninizle hemen kısaca anlatayım: Kanun tasarısının gerekçesi olan metninde "Batı Hattı'ndan alınan gazın doğal gaz arzına ilişkin mevcut sözleşmelerin ticari şartları ve koşulları değişmeksizin Türk Akımı üzerinden ülkemize teslim edilmesi düzenlenmiştir." diyor. Bu ifade, Türkiye'nin Türk Akımı'ndan temin edeceği doğal gazı Batı Hattı'ndan temin ettiği doğal gazla aynı fiyata alacağı anlamına mı geliyor?

Doğal gaz arzına ilişkin mevcut sözleşmelerin ticari şartları ve koşulları değişmeksizin Türk Akımı üzerinden ülkemize teslim edilmesi düzenlenmiştir." diyor. Bu ifade Türkiye'nin Türk Akımı'ndan temin edeceği doğal gazı batı hattından temin ettiği doğal gazla aynı fiyata alacağı anlamına mı geliyor?

Bir de Türkiye'nin Türk Akımı'ndan alacağı doğal gazın fiyatında bir indirim, demin de sordum ama bu çok önemli çünkü daha önce bazı konuşmalarda bir indirim yapılacağı konuşuluyordu fakat biz baştan sona okuduk, hiçbir indirim, hiçbir şey göremedik. Bu konuda da açıklama sizden rica ediyoruz.

BOTAŞ ile Gazprom arasında fiyat konusunda bir anlaşma sağlanmış mıdır? Belki de sağlandı, biz burada görmedik, onu da tekrar rica edeceğim.

Bu anlaşmadan önce Rus gazının Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya iletmeyi amaçlayan Güney Akımı Projesi de gündemdeydi ancak AB ile Rusya arasındaki anlaşmazlık nedeniyle Güney Akım Projesi iptal olunca Türk Akımı Projesi gündeme geldi. Fakat, Rusya ve AB arasındaki sorunlar Türk Akımı Projesi'yle nasıl çözülecektir? Bunu da biz öğrenmek istiyoruz.

3'üncü maddede kamulaştırmama ve millîleştirme garantisi veriliyor. Söz konusu maddenin Türkiye'nin egemenlik haklarına ipotek koyabilecek boyutta bir ifade içerip içermediğine tam karar veremedik, o konuda da sizden bir bilgi rica ediyoruz.

Denizden geçen boru hatlarının Türkiye karasularında olan kısımlarına ilişkin boru hattının kurulması ve işletilmesine yönelik tüm aktivitelere getirilen vergi muafiyetleri var. Bunun karşısında Türkiye'nin sağladığı ekonomik faydalar nelerdir? Bu da bizim için önemli.

Hemen bitiriyorum Başkanım, zaman dolmak üzere.

BAŞKAN - Yok, buyurun, buyurun.

AHMET AKIN (Balıkesir) - Anlaşmada Kara Hattı 2'nin -kıyı köyden İpsala'ya gidecek hat yani bu- tarafların yüzde 50-50 ortaklıkla kuracakları şirketlerle yapılacağı belirtiliyor. Ancak, madde 8/(3)'te ifade edildiği üzere, bu hattan gidecek doğal gazın kullanım hakkı Rus yetkili kuruluşlarına teslim ediliyor. Bu, Türkiye'yi bir doğal gaz "hub"ı olmaktan alıkoyan, taşıyıcı yapan bir durum değil midir size göre?

Bir de son olarak, Türk Akımı Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Kıyıköy'de karaya ulaşacaktır. Söz konusu proje Kıyıköy halkı ve çevre örgütleri tarafından protesto ediliyor. Trakya'daki çevre örgütleri bölgenin sit alanı içinde olduğunu ve kıyı şeridi boyunca döşenecek boru hattı için üçüncü köprü için kesilen ağaç sayısının yaklaşık 2 katının kesileceği söyleniyor. Bu tepkiler karşısında da Hükûmetin düşüncesi nedir veya bunlar doğru mudur diyor, çok teşekkür ediyorum.