BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım, değerli bürokratlar, basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakanım, ilk bütçeniz hayırlı uğurlu olsun, tekrar başarılar diliyorum, başarılı olacağınıza da eminim zaten.

Sayın Bakanım, güzel bir sunum yaptınız, arkadaşlarımın da söylediği üzere ve hepimiz gurur duyduk, mutlu olduk. Ben mühendis değilim. Özellikle Ulaştırma Bakanlığını devlete yakın biri olmama rağmen çok fazla bilen birisi değilim. Yatırımların ne kadar uygun olduğunu, ne kadar öncelikli olduğunu, ne kadar fiziki koşullarının yerine gelip gelmediğini çok iyi bilmiyorum. Bunlarla ilgili olarak, medyada yer alan haberlerden hareket ederek eleştiride bulunursam da yanlış olur tabii ki. Ben, müsaade ederseniz, konunun diğer boyutuyla ilgili olarak eleştirilerde bulunacağım. "Diğer boyutu" derken hangi boyutu? Mevzuat boyutu. Yani siz yatırımları yapıyorsunuz, işin bir de mevzuat boyutu var. Ne kadar mevzuata uygun olarak yapıyorsunuz? Özellikle 2015 kesin hesabıyla ilgili bir sorumluluğunuz var Bakanlık olarak. Şu anda denetimde bulunuyorsunuz. Onunla ilgili olarak durum nedir, neler yapılıyor, bu güzel yatırımlar yapılırken bir taraftan da sistem oluşuyor mu, bu tarafına bakmak istiyorum. "Sistem" derken tabii ki sistemi de çok fazla önemsemek gerek. Yani, sadece devlette yatırım yapmayı, bir şeyler oluşturmayı, meydana getirmeyi önemsememek lazım. Onunla beraber işin ne kadar kurallı olduğunu da bilmek, bakmak lazım. Çünkü medeniyet kural demek, medeniyet hukuk demek, bu kurallara uymak, bu kuralları sürdürebilmek de çok çok önemli. İşin bu tarafı belki işin fiziki tarafı kadar önemli. Bugün Trump seçildi biliyorsunuz Amerika'da. Trump emlakçı, iş dünyasından gelme birisi. Dünya meselelerine bir Amerika başkanı olarak ya da Amerika'ya çok yabancı o anlamda. Amerikan devletini, sistemi de çok iyi tanımıyor ama Amerikan sistemi oturmuş, kurumsallaşma var, kurumlar yerli yerinde. Dolayısıyla, daha önce Carter gibi bir iş adamını ya da Reagan gibi sinemadan gelme birisini, işte, daha önce Clinton gibi avukatlıktan gelme birisini ya da Obama gibi birilerini her zaman için absorbe etti, bir problem olmadı. Onun için sistem çok çok önemli. Yani bu anlamda şunu söyleyeyim: Biz de bu başkanlık tartışmalarını yapıyoruz, mesela başkanlık sistemi söz konusu olduğunda başbakanlık yapacak kimseler olmayacak. Mesela Tayyip Bey'e bugün için başkanlık yakıştırılıyor çünkü yıllarca, on dört yıl başbakanlık yaptı, Cumhurbaşkanlığı yaptı, ondan sonra başkan olmasında mahzur yok, yapabilir. Ama, düşünün, Başbakanlığın olmadığı bir sistemde, milletvekillerinin bakan olmadığı bir başkanlık sisteminde başkan kim olacak? Kim ünlüyse o olacak. Yani şu andaki yapıda, işte, Fenerbahçe Başkanı Aziz Yıldırım gibi, Ali Koç gibi bir iş adamı olacak. Küçümsemiyorum ama bunlar devletten uzak olacak ve ne kadar ünlü olursa başkanlık yarışında o kadar iyi olacak. Dolayısıyla, milletvekilleri, siyasiler değil, Amerika'da olduğu gibi parti başkanları değil çünkü partiler geri planda kalacak, ünlü isimler ön plana çıkacak demektir. O zaman da sistemleşme, kurumsallaşma çok önem kazanıyor. Onun için burada da bu yatırımlarınızla ilgili olarak ben o yönden eleştirilerde bulunacağım.

Sayın Bakanım, Sayıştay Başkanlığının verdiği, sizinle ilgili, Bakanlığınızla ilgili denetim raporunda şartlı görüş var. Yani şartlı görüş çok nadir verilmiş 200 küsur rapor arasında. Sizinle ilgili var. Biraz önce Sayın Bakan Temizel bahsetti, ödenek olmadan da harcama yapmışsınız. Bu şartlı görüşte 5 bulgu var, bunları önemsiyorum. Bakın, döner sermayeli kuruluşlara taahhüt edilen ve yatırılan sermayelerin muhasebe kayıtlarının doğru yapılmaması. Mesela ilk eleştirilerden biri. Şimdi siz 3 Ekim 2016'da şöyle bir şey yaptınız, dediniz ki: "Benim daha hızlı yatırım yapabilmem için Kamu İhale Kanunu'ndan muaf olmam lazım." Tamam, daha hızlı yatırım yapabilirsiniz ama bana göre Kamu İhale Kanunu'ndan muaf olunmaması lazım. Kamu İhale Kanunu'ndan, bu Bakanlar Kurulu kararına göre, savunma, güvenlik ve istihbarat alanlarıyla ilişkili olan, aciliyeti olan yatırımların muaf olması gerekiyor. Sizin yatırımlarınız da bu kapsama girecek. Bana göre doğru değil. Yani sizin daha mevzuata uygun yatırımlar yapmanız lazım. Daha doğru olacağına inanıyorum. Sizin öyle bir demeciniz var. Ben Kamu İhale Kanunu'na bağlı olmadan bunları yapayım diyorsunuz. Tabii ki bir mühendis olarak haklısınız, o şekilde yapabilirsiniz ama bu mevzuatı ihmal etmek, sistem kurulmasını en azından geciktirmek anlamındadır. Mesela, bulgu 2'de, "Hazine adına tescili gereken tapu kaydının idare adına tescil edilmesi." Yani devlette bir kural var, bunlara uyulması lazım. Bunun gibi birçok bulgu var. Mesela denetim görüşünü etkilemeyen bulgulardan bir tanesi de "Karayollarında yetki belgesine sahip olmadan kayıt dışı taşımacılık yapan önemli miktarda kara yolu taşıma aracının bulunması" diyor. Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre 3,2 milyonluk taşıt aracı var. Sizin belge verdiğiniz 699 bin, o tarih itibarıyla 700 bine yakın taşıt var. Arada bir farklılık var. Bir izah da söz konusu olmuş ama bu da çok yeterli bir izah değil bana göre.

Karayollarına geçmeden önce, Bakanlığınızın şöyle geçmiş yıllardaki bütçelerine baktım Sayın Bakanım, şimdi mesela 2010'dan itibaren bakayım. 2010'da başlangıç ödeneğiniz 1,8 milyar. Ne harcamışsınız biliyor musunuz 2010'da? 14 milyar harcamışsınız, 1,8 milyar başlangıç ödeneği, 14 milyar harcama. 2011'de 6,6 milyar başlangıç ödeneği almışsınız, 15,957, 16 milyar harcamışsınız. 10 milyar fazla. Yani yüzde 200'lük. 2012'de 9 milyar başlangıç ödeneğiniz var, 15,8 milyar harcamışsınız. 2013'te 10,6 milyar başlangıç ödeneğiniz var, 19,8 milyar harcamışsınız. Yani kat kat fazla. 2014'te 13 milyar başlangıç ödeneğiniz var, 19,4 milyar harcamışsınız. 2015'te 13,8 başlangıç ödeneğiniz var, 26 milyar harcamışsınız. 2016'da da, henüz sonuçlanmadı, muhtemelen aşacaksınız. O zaman bu başlangıç ödeneklerini, yani burada belli ettiğimiz ödenekleri daha doğru dürüst planlayalım. Demek ki doğru planlanmıyor. Ya sizin tarafınızdan doğru planlanmıyor, ya Maliye Bakanlığı bunlarda kesinti yapıyor. Bunları daha doğru bir şekilde planlamamız lazım, daha doğru bir şekilde bütçeye aktarmamız lazım. Yani biz bütçe yapıyorsak şurada siz saatlerinizi bürokratlarınızla, "staff"ınızla beraber veriyorsanız, bizler de milletvekilleri olarak saatlerimizi veriyorsak bunu daha doğru dürüst bir şekilde yapmamız lazım. Bu neyse Sayın Başkanım, öyle yapalım. Yani 3 misli aşımlar var Bakanlık ödeneğinde. Her yıl var. Yani bu süreklilik de arz ediyor. Madem öyle bu ödeneği tam olarak verelim. Niçin böyle yapıyoruz ki? Niçin bir yanlışlığa, sıkıntıya sebebiyet veriyoruz ki?

Keza, Karayolları Genel Müdürlüğü için de öyle. Karayolları Genel Müdürlüğünün 2006'dan itibaren böyle. Daha öncesini bilmiyorum, maliyeden arkadaşlarım verdi. 2006'dan beri başlangıç ödenekleri hep çok çok aşılmış. En son 2015'te 7,2 başlangıç ödeneği var, 22,8 milyar harcama var. Çok anormal. Ki, bunlar arasında, demin Sayın Bakanın söylediği gibi, ödeneksiz harcamalar da var. Bunlar yasal değil tabii ki. Bunlar usulsüz şeyler. Bunlar da önemli konular ama, hakikaten önemli. Yani sonuçta bir sistem oluşturmamız lazım, bu yaptığınız işlerle beraber bu sistemi yerli yerine oturtmamız lazım. İşin mevzuat boyutu da çok çok önemli.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Kuşoğlu, buyurun lütfen.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Mesela, bir konu daha var. Geçen yıl da sizin T cetveline göre otomobil alımı yoktu, iş taşıt aracı istememişsiniz, bu sene de istemiyorsunuz bağlı kuruluşlar olarak. Ama leasingle bunu alıyorsunuz.

Sayın Başkanım, bazı bakanlıklar -ki bugün Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı da öyleydi- leasingle kiralama yoluyla araç alıyorlar ama hangisi daha doğrudur? Yani taşıt talebinde bulunmaları mı, devlet bütçesinden taşıt almaları mı, yoksa kiralamaları mı bilmiyoruz. Bunun bir irdelenmesi lazım. Maliyetler nedir mesela sizde, Ulaştırma Bakanlığında, kaç araç kiralıyorsunuz, bu araçların nitelikleri neler, bunları satın alma suretiyle almanız hâlinde alternatif maliyet ne kadar olacaktı? Bunu bilmek lazım. Bilmiyorum. Ya da böyle bir hesaplamanız var mı? Varsa onu bilelim, biz de mutlu olalım. Yani eğer avantajlıysa hakikaten mutlu oluruz.

Yine, bu -sizin sunumunuz sırasında sordum ama atlayarak gidiyorum- siber güvenlik çok önemli. Türkiye'de siber saldırıların olduğunu biliyoruz. Özellikle interconnecte sistemi, elektrik sistemimize saldırılar oluyor. Bu konuyla ilgili -yurt dışından oluyor bunlar da- ne kadar saldırı oldu şimdiye kadar? Neler yapıyoruz bunlarla ilgili? Çünkü siber savaş dönemine girdik. Türkiye'nin bu konuyla ilgili neler yaptığının da biliniyor olması lazım.

Sayıştay raporlarından Karayolları Genel Müdürlüğüyle ilgili 2015 denetim raporunda da 8 bulgu var. Bunlar da çok önemli bulgular ama denetim raporunu etkilemeyen bir bulgu var, onu size okumak istiyorum. "Vergi, resim, harç istisnası, belgesi kapsamında yapılan vergi, resim ve harç istisnası uygulamasının mevzuat hükümlerine uygun olarak yürütülmemesi." Bunlar sizin Bakanlığınızın özellikle bu konularla ilgili daha dikkatli olmasını gerektiriyor. Yani Türkiye'de bir şey yapılacaksa, sistem oluşacaksa, mevzuat oturtulacaksa sizin gibi yatırımcı bakanlıklarla bunun başlaması lazım. Bir de bütçe ödeneklerinin tahsil edildikleri işler dışında -ki bu birinci bulgu- kullanılması. Mesela bu da mevzuata aykırı, çok önemli bir şey. Belki bir mühendis olarak ama Plan Bütçede çalıştığınız için bunun ne anlama geldiğini biliyorsunuzdur. Çok önemli bir konu. Yani sonuçta kanunsuz bir harcama yapılmış olmuş. Performans raporu da güzel bir rapor Karayolları Genel Müdürlüğünün, 7 bulgusu var. Buna da dikkat edilmesini öneriyorum.

Başka konular var. Diğer kurumların da Sayıştay denetim raporları önemli.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünde iç denetime yönelik çalışmalar mesela köklü bir genel müdürlüktür, yapılmamış, hâlâ iç denetimle ilgili sıkıntılar var rapora göre, onun da dikkate alınması lazım Sayın Bakanım.

Bir de geçen gün Başbakan Yardımcılarına sordum, bilemediler, "Bilmiyoruz, bilgimiz yok." dediler. Bu İstanbul'daki havalimanı inşaatında meydana gelen teknik gecikmeler nedeniyle finansmanıyla ilgili olarak da sıkıntı doğduğunu, o nedenle inşaatın durma noktasına geldiğini söylemişlerdi. Onunla da bilgi verebilirseniz hem basın da bu konuyla ilgili aydınlanmış olur çünkü böyle bir dedikodu da var.

Çok teşekkür ediyorum.

Bütçenizin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum Sayın Bakanım.

Teşekkür ederim Sayın Başkan.