Sayın Tamaylıgil, buyurun lütfen.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli hazırun; ben de tüm katılımcıları yürekten selamlıyorum.

Önemli ve pek çok yine kanunu birleştiren bir torba kanun çalışmasını da bugün yine gerçekleştirmeye başlıyoruz ama baktığımız zaman, Türkiye'de mevcutta var olan ve acil çözülmesi gereken konular açısından adının içerdiği önemle torbanın içinde karşımıza çıkan kompozisyonun birbirini ne kadar tamamladığı konusunda da önemli soru işaretlerimiz olduğunu açıkça söylemek istiyorum çünkü isim çok güzel, "Türkiye'deki yatırım ortamının iyileştirilmesi" ve yatırım ortamının şu anda her yönüyle problemler içerisinde olduğu, Türkiye'nin kendi özel şartları ve çevre şartlarıyla ve dünya şartlarıyla da değerlendirildiğinde bugünkü gelişmelerin bundan sonraki izleyeceği rotanın da ne olacağını iyi görüp bir strateji oluşturmak ve ona bağlı olarak da bu yatırım ortamında neleri hedefliyorsak onları sağlayacak bir kanun altyapısının oluşması gerekiyor. Ama o strateji yani birkaç yıllık bir süreci idare edecek, Türkiye'de yatırımı, yatırımcıyı ve yatırımcıyla beraber katma değeri artıracak, işsizlikle -niye yatırım istiyoruz- ilgili sorunu çözecek, toplumsal barışı çözecek, gelir dağılımındaki adaletsizliği çözecek, servet dağılımındaki adaletsizliği çözecek siyasi ve ekonomik dengeyi sağlayacak bir ortam planlaması beklenirken burada tam tersi yapılanlar kanayan yaraya bir tentürdiyot basma olabilirse basmak veyahut şimdi akciğerleri nefes aldırmak için özel aletler kullanıyorlar, hastanın öyle bir aleti burnunu dayayarak -neyle nefes aldıracaksınız- biraz oksijen gelsin ama bu oksijen nereden olursa olursun gelsin mantığıyla bir döviz arama sürecinin getirdiği yasamayla karşı karşıyayız. Oksijen de bu döviz yani şu anda yetmiyor, mevcuttaki kapasite yetmiyor, bunu artıracak olan nereden olursa olsun gelsin gözüyle bakılan bir hayat damarı yaratma belki de ve onun içinde de işte geçici 2'nci madde. Onu daha sonra biraz daha değerlendireceğim ama arkadaşlar zaten detaylı her başlığıyla altını çizerek belirttiler.

Şimdi, Sayın Bakanım, ben size bir soru sormak istiyorum: Bu ilk geçici bütçe görüşmelerinde de, daha sonra yıllık bütçe görüşmelerinde de size ben vergi harcamaları raporuyla ilgili bir şey sormuştum. Siz bana ilk dediniz ki: "Mayısta bu hazır olacak, mayıstan itibaren." dediniz. Tarih mayıstı, tarihleri unutmam.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Eylüldü.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Ama bu konudaki sonuç nedir, nereye geliyoruz? Çünkü bugün için belli değerlendirmeleri yaparken bizim önümüzde olması gerektiğini düşündüğüm açıkçası önemli bir rapor olacaktır.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Sözümüz söz, eylüldeydi.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - İyi, eylüldeyse eylüle kadar takip edeceğiz Sayın Bakanım.

Diğer taraftan, yatırım ortamıyla ilgili bugün neden güvensizlik var, neden bu yatırım ortamını iyileştireceğiz diye bir kanun yapıyoruz? Demek ki yatırım ortamında bir sorun var. Hadi buna "iyileştirme" denmiş, "Hastalık var." demeyelim de sorun var. Bu ortamdaki sorunun doğru ve hangi şartlarda neleri yarattığını da bir görmemiz lazım. Bırakın farklı farklı değerlendirmeleri, önce biz kendi Türk vatandaşımızın ne yaptığına baktığımızda Türkiye'de rakamlarla ölçtüğünüzde inanılmaz bir güvensizlik ve ona bağlı dolarizasyon gelişmesi var yani ortaya çıkan göstergeler vatandaşınızın bile bugün baktığınızda kendi hesap, mevduat hesaplarındaki dağılımla gördüğünüzde bir dolarizasyona doğru tercih gösterdiğini görüyoruz. Yatırımlarda, yine yatırımlara sabit sermaye yatırımları açısından baktığınızda, özel makine ve teçhizat alımları açısından baktığınızda Türkiye'de önemli bir gerilemenin ki bu teçhizatla ilgili olarak yüzde 5'lere yaklaşan bir gerilemenin söz konusu olduğunu görüyoruz.

Diğer taraftan, Merkez Bankası çeşitli faiz oranlarıyla ilgili uygulamalar ortaya koyuyor. "Faiz oranlarında indirim yapıyoruz." derken fonlama faiz oranları düşüyor ama bununla beraber kredi faiz oranları azalmıyor, fonlama faiz oranları düştükçe dolarizasyonun altındaki ateş körüklenip Türkiye'de yine baktığınızda tablo göstergeler açısından olumsuzluk sinyalini beraberinde getiriyor.

Ben yine size net gerçekleşen bir rakam üzerinden Türkiye'nin riskinin nasıl değerlendirildiğini, bir nakdî değer üzerinden nasıl değerlendirildiğini de paylaşmak istiyorum. Bu "yükselen piyasalar" dediğimiz veya gelişmekte olan ülkelerin ihraç ettikleri tahviller var ve bu tahvillerin, dışarı para birimleriyle ihraç edilmiş tahvillerin risk primleri var. Çok geriye gitmeyeceğim, mayıs ayı ve haziran ayı bazında bu risk primlerinin hangi noktada olduğunu sizlerle paylaşmak istiyorum.

Bakın, 16 Mayıs 2016'da 2026 vadeli Hazinenin dolar tahvilinin risk primi 2,99. Daha bir ay geçmeden bu risk primi 3,20'lere bir anda çıkıyor. Yine aynı şekilde 2022 vadeli Türk Hazinesinin dışarıda ihraç ettiği tahvil risk primi 3,08'den yirmi-yirmi beş gün içinde 3,20'ye çıkıyor. Bu karşılaştırmaya sadece "Aa, bak, Türkiye çıkıyor, diğerleri de böyle." demeyin. Size Rusya'nın benzer tahvillerinin risk bölümüne oranını vereyim yani yaşanan gelişmeleriyle baktığınızda, 1,91'den 1,55'e düşmüş.

Yani Türkiye risk açısından bakıldığında, hukuk, demokrasi, onun getirdiği uygulamalarla beraber değerlendirdiğinizde -zaten daha önce arkadaşlarım bunu dile getirdikleri için tekrarlamadım ama- risk priminin bedeli veya fiyatı veyahut derecesi bizim kendi tahvillerimizin oluşturduğu piyasa sonuçlarıyla direkt olarak gözüyor. Ama yine ekonomik özgürlük endeksi açısından da bir rakam verirsek Türkiye bir yıl içinde 6 basamak geriye giderek bu endeks içinde 78 ülke içinde 70'inci sıraya düşüyor.

Hukukun üstünlüğü... Bu çok önemli çünkü hukuk ve demokrasi yani buraya yatırım yapmaya gelen her bakış açısının temel dayanağında yer alan hukukun üstünlüğü endeksinde 59'uncu sıradan 80'inci sıraya geldik. Basın özgürlüğü endeksi keza 134'ten 142'ye, yolsuzluk algısı, bakın, bir ülkede yatırım için en önemli göstergelerden biri olan yolsuzluk algısında da Türkiye 175 ülkede 64'üncü sıradayken 168 ülkede 66'ncı sıraya düştü.

Şimdi, böyle bir sonuç varken, tabii yatırım ortamını iyileştireceğiz, bize... Ki dünyadaki nakit hareketi, küresel risk alma iştahının gerilediği bir dönemde biz bunu nasıl gerçekleştireceğiz? "Sağlıklı olsun." sorgulamasını yaparken karşımıza çıkan yasal düzenleme taslağının bunu tam karşıladığı noktasında bir eşleşme maalesef göremiyoruz.

Tabii, uluslararası açıdan baktığımızda, bir kayyum düzenlemesinin de Türkiye açısından çok önemli olduğunun altını çizmek lazım. Çünkü bugün getirdiğiniz paketin içinde de kayyum var. Yani anladığım kadarıyla... İflas erteleme aşamasında kayyum olmayacak mı?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bu, normal, bildiğimiz, genel hukuktaki kayyum. O konuda yeni bir düzenleme getirmiyoruz.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Bakınız, onlar da genel hükümlerde kayyum değil mi? Yani "kayyum sorumsuzluğu" dediğiniz noktada, burada, iflas ertelemede görev alacak kayyum ile bu kayyum düzenlemesindeki hukuki sorumluluk açısından bir farklılaşma olacak mı? Aynı olacak. Yani fark olacak mı, onu sormak istiyorum. Olmayacak. Kayyum sonunda... Bu konuda, bilmiyorum yani...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Kısa bir cevap vermek istiyorum.

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bizim burada iflas ertelemesiyle ilgili getirdiğimiz düzenlemedeki kayyum konusu, sizin söylediğiniz diğer düzenlemelerdeki kayyum düzenlemesinden çok farklı.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Ben, kayyumun kendi hukuki kimliksel yapısı açısından...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Ama kayyumluk şu manada önemli değil mi...

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Yani şu var: Hukuki olarak Ticaret Kanunu ve Ceza Kanunu açısından baktığınızda kayyum olarak, kayyuma hukuki sorumsuzluk getirildiğinde, burada iflas ertelemedeki kayyuma bir yıllık... Aynı şey burada da geçerli olacaktır.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Hayır, burada hukuki korumayla ilgili, buradaki iflas ertelemeye bağlı görev yapan kayyuma dönük bir koruma düzenlemesi bizim düzenlememiz içerisinde yok.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Ama Adalet Bakanlığının yaptığı pakette var.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Hayır, o başka bir düzenleme. O, Türk Ceza Kanunu'ndan kaynaklanan...

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Tamam da kayyumla ilgili düzenleme. Siz, kayyum müessesesini burada kullanacaksanız...

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Kayyumun yatırımlar üzerindeki negatif etkisini anlatıyor.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Hayır hayır, şunu söyleyeceğim...

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Bu kanunda da var. Burada siz kayyumu kullanacak mısınız Sayın Bakan?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Şöyle: Şu andaki mevcut düzenlemede de... Yani bugün iç hukuk sisteminde bu kanunlarda değişiklik yapmasak da kayyum yine de var. Neden? Alacaklıların alacaklarını donduruyoruz.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Ben, kayyum müessesesiyle ilgili yapılan düzenlemenin, sizin yapmış olduğunuz, şu günkü paket içerisindeki düzenlemeye etkisi açısından söylüyorum. Yani şu gün aşağıda görüşülen, Adalet Bakanlığıyla ilgili kanundaki yapılan düzenlemenin sizin... Ben kayyum müessesesiyle yıllardır çalışmış olan bir kişiyim ve onun etkilerinin ne olacağını sorgulamak amacıyla bu konuyu gündeme getirdim. Lütfen arkadaşlar bu konuyu araştırırlarsa aynı etkilenimin de var olacağını göreceklerdir diye düşünüyorum.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Koordineli mi hazırlandı acaba? Bihlun Hanım doğru söylüyor. Aşağıda şu anda görüştüğümüz, Komisyondan geçmiş tasarıyla bu koordineli mi hazırlandı?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Hayır hayır, şöyle: Bizim düzenlememiz sadece ve sadece iflas ertelemeye bağlı olarak ortaya çıkan sorunları çözme amacını taşıyor. Onun için, zaten maddeler gelince detaylarını göreceğiz. Onun için, burada kayyuma ilişkin herhangi bir özel düzenleme yok ama ben şöyle mi anlayayım: Oradaki o düzenleme burayı da mı etkiliyor?

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Siz yapmıyorsunuz; o düzenleme, kayyum düzenlemesi buradaki...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yok, bir koordinasyon veya bir birlikte... Yok öyle bir şey.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Bunu etkiliyor, onu vurguluyorum. Yani koordinasyonunuz yok ama etkiliyor yani buradaki düzenlemeyi.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Onu araştıralım ama bizim böyle bir, "Orada o düzenlemeyi yapalım, burada da bu düzenlemeyi yapalım. Dolayısıyla, burada böyle bir amaç güdelim..." Böyle bir şey yok.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Yani o şekilde bir incelenirse madde geldiği zaman daha detaylı üzerinde görüşülebilir.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bir bakalım ona, tamam.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Orada sorumsuzluk getiriliyor, kayyuma sorumsuzluk getiriliyor. Şimdi, iflas erteleme dolayısıyla bir kayyum atanacak, mahkeme atadı birisini kayyum olarak...

BAŞKAN - Sayın Kuşoğlu, kayda girsin mikrofonu açayım da.

Sayın Bakanım, tam tutanak kararımız var, stenograf arkadaşlar yetişemiyorlar. Yani söz almak istediğinizde bildirirseniz ben mikrofonu açayım çünkü perişan oldular burada. Ramazan, yani hak verin.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Adalet Bakanlığı tarafından getirilen ve Adalet Komisyonundan geçip Genel Kurulda dün akşam görüşülmeye başlanan tasarıda kayyumla ilgili olarak bir sorumsuzluk getiriliyor, basına da yansıdı ve buna özellikle iş çevreleri karşı da çıktılar. Hem kayyumlara çok önemli bir meblağ maaş ödeniyor hem de sorumsuzlukları söz konusu olacak. Şimdi, iflas ertelemeyle ilgili olarak da aynı sorumsuzluk söz konusu olacak dolayısıyla, bir ayrım yok.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - O kanunun içeriğinde olduğu için o olacak.