ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakan, değerli Komisyon üyeleri, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinize iyi akşamlar diliyorum.

Sayın Bakan, 24'üncü Dönem son bütçe görüşmeniz. Öncelikle hayırlı olsun diyorum. Ben biraz Süreyya Sadi Bey'i kıskandırmak isterim. Ben bugüne bu kadar Bakanlıktan ne talep ettiysem hepsi yerine geldi, hiçbir isteğimiz geri çevrilmedi, bunları söyleyeyim.

SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Isparta) - Allah'ımın bu günleri de varmış. Siz böyle de konuşacakmışsınız Sayın Zozani.

İZZET ÇETİN (Ankara) - 61'inci Hükûmet sizin memnuniyetiniz üzerine kurulmuş zaten.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Yani ben, Süreyya Sadi Bey'in tersine, bizim taleplerimizin hemen karşılık bulduğunu ifade ettim ama sizin de kıskanacağınızı düşünememiştim yani.

Sayın Bakan, gerçekten, sizin Bakanlığınızın faaliyet alanlarınızı değerlendirirken biz bazen karıştırıyoruz yani gerçekten hangi bakanlığı değerlendiriyoruz? Çünkü, nereden elimize atarsak bir başka faaliyet alanı ya da yetki alanına bir şekilde girmiş oluyoruz. Dolayısıyla, mesela biraz önce siz bir dere meselesini ifade ederken de zaten işin dramatik tarafı orasıdır. Yani işleri hiçbir bakanlık... Türkiye'de mevcut, evet, bakanlık sayısı 38'ten 24'e indi, bu iyiydi ama hiçbir bakanlığın faaliyet alanı modu moduna çerçevelenmemiş, çizilmemiş, belirlenmemiş. Yani, siz kanal yaparsanız yol bozulur, gelir, yolu yapar, kanal tekrar geri dolar; siz oraya sorumluluk atarsınız, orası size sorumluluk atar, hiçbir şekilde işin içerisinden çıkamayız. Türkiye'de mesela, yolların yapımıyla ilgili 3 ayrı bakanlık var, İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ayrıca, Ulaştırma Bakanlığı, 3 ayrı bakanlık.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Her şeyi özetlediniz.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Ben örnekleriyle ifade edeyim ama zamanı onunla harcamayayım, normalde yapmaması gerekir, doğru söylüyorsunuz, yapmaması gerekir ama yapıyor.

Bu kadar faaliyet alanlarının iç içeliğini konuştuğumuz bir yerde, bir bakanlığı değerlendirirken hakkıyla değerlendirme imkânına sahip olmak da biraz zor, hakkını da vermek gerekir.

Bir şey konusunda da teşekkür ediyorum. Yani konuşmamın başındaki espriden ziyade, gerçekten bu yazın bir dere ıslahıyla ilgili bir problemimiz vardı, sağ olsunlar, sizin talimatınızla arkadaşlar ilgilendiler ve o konuda önemli bir sorunun çözümüne el atmış olduk.

Benzer bir sorunumuz daha var Sayın Bakanım, Hakkâri merkezde Katramas Deresi'nin ıslahı meselesi.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Katramas?

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Katramas Deresi'nin ıslahı meselesi.

Eğer burası ıslah edilirse ki etrafında kamulaştırma probleminin de çok olmadığı bir yerdir. Gerçekten şehre bir çehre kazandırma imkânımız var. Bunun için, yatırım programına dâhil etmenizi istiyorum bu sene açısından.

Yüksekova'da da benzer bir sıkıntımız var, ona da el atarsanız... Bu iki dere ıslahı da şehrin merkezinde olan dere ıslahlarıdır. O nedenle, Bakanlığınızın mutlaka planlamaya dâhil etmesini arzu ettiğimiz iki temel yatırımdır, beklentidir hem Yüksekova'da hem Hakkâri'de. Bu iki çalışmayı bu yılki programınıza dâhil ederseniz bizim açımızdan faydalı bir iş yapılmış olur.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Dilimli bitti biliyorsunuz, Dilimli Barajı bitti.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Dilimli'yi soracağım ama daha su tutmaya başlamadı çünkü Yüksekova'nın içme suyunu da orası üzerinden temin edeceğiz. Tabii, o arıtma tesisi meselesi daha çözülemediği için, o daha yararlılık açısından Yüksekova'nın gözle görülür faydalarını hissedeceği bir proje daha olmadı. Mutlaka uzun süre çalışıldı, uzun süre o inşaat devam etti ama bugün açısından evet, bitme aşamasına gelmiş olması Yüksekova açısından bir kazanımdır hiç şüphesiz.

Ben, hatta bütün HES çalışmalarınız, baraj çalışmalarınız bu şekilde faydalı olsa çok da iyi olurdu derim ama maalesef, öyle değil. Yani Bakanlığınızın HES'lerle anılıyor olması ve özellikle, bu konuda gelişigüzel yapılaşmaların olması çok doğru olmadı. Yani burada esas ben kurgu yaparken, buraya gelirken arkadaşlara şunu söyledim: Börtü böceğin haklarını bu konuşmamda savunma arzusu içerisindeyim. Yani, doğa haklarını artık etkin bir şekilde tartışmamız gerektiği kanaatindeyim. Gerçekten, doğa hakları bizim çok daha tartışmalarımızın merkezinde olan bir tartışma değildir ama doğa hakkı önemli bir sorun başlığı olarak önümüzde duruyor ve sizin Bakanlığınızı yakından ilgilendiriyor. Maalesef, şu HES'ler meselesi nedeniyle artık korunabilir haklardan söz edemiyoruz doğa açısından.

GAP, sizin bütün sunumlarınızda önemli bir başlık olarak hep kalmıştır, durmuştur, bütün sunumlarınızda vardır. Hatta, hafızam beni yanıltmıyorsa geçen seneki fotoğrafı bu sene de kullanmışsınız, aşağı Mardin ana kanalının boş ve dolu hâli. Geçen sene de bu resim vardı Sayın Bakan.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Geçen sene dolu olduğunu...

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Bir yıl sonra, geçen seneki kanalın dolu olmadığını teyit etmiş olduk yani. Gözümle görmeden inanmam Sayın Bakan. Çünkü geçen sene dolmuştur, bu ayrı. Biz dedik ki: Bu baraj "photoshop"la...

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - 21 kilometre...

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Evet, yani "photoshop"la kanalların doldurulduğuna biz sunumlarda çok tanık olduğumuz için yani gözlerimizle artık görmek durumdayız çünkü buradaki çizimden de bir "photoshop "sezinliyorum işin açıkçası. Sizi tenzih ederek ifade ediyorum yani bu sizin önünüze bu şekil resim konulmuşsa... Sunumun 131'inci sayfasındaki iki ayrı resimden söz ediyorum. Hâlâ bir "photoshop" hâli burada da duruyor.

Sayın Bakan, 1970'lerden bugüne kadar kaç hükûmet geçmişse iddia ediyorum, bu konuyla ilgili bütün ilgili bakanların bütçe sunumlarında olan ifadelerdir. Ne diyor? "İşte bu proje tam kapasiteyle aktifleştiği zaman şu kadar milyar dolar getirisi olacak, enerji olarak kapasitesi devreye girdiğinde şu kadar milyar dolar faydası olacaktır." denmiştir ama her ne hikmetse devlet, enerji boyutuyla buradan yararını maksimum düzeye çıkarmış, iyi de olmuş. O barajlarda elektrik üretimini evet, maksimum düzeyde, yüzde 100'e yakın bir kapasite yakalamış hem de uzun senelerdir yakalamış.

Siz, 2008'de Diyarbakır'da bir söz verdiniz, hatırlıyorsunuz değil mi sözünüzü? Şimdiki Cumhurbaşkanı, o dönemin Sayın Başbakanı Erdoğan'la birlikte 11 bakan geldiniz, yan yana dizildiniz, Sayın Başbakan aranızda bir söz verdi.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Ben de oradaydım.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Siz de oradaydınız, biliyorum. Ben de gazeteci olarak o toplantınızı izledim o zaman.

Orada bir söz verdiniz. O sözün ne kadarı gerçekleşti? Bakın, üzerinden kaç sene geçti?

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Büyük ölçüde gerçekleşti. Neden? İçme suyu gerçekleşti.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - O zaman da Diyarbakır içme suyu vardı, Urfa içme suyu vardı. Yani, Diyarbakır içme suyu problemi yaşayan bir kent değil ki.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Şırnak'ta var mıydı, Mardin'de, Kızıltepe'de var mıydı?

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Bakın, dediniz ki: "Silvan Barajı'nı kısa sürede yapacağız, kısa sürede bitireceğiz ve 5 bin kişilik istihdam yaratacağız."

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - İnşa hâlinde şu anda.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Kaç yıl geçmiş? 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014; tam sekiz yıl olmuş, sekiz yıl olmuş. Ne kadarı yapılmış? Çok kısa sürede bitecek baraj çalışması inşaatının -ben rakamı Sayın Bakanın sunumundan okuyorum- sekiz yılda yüzde 28'i yapılmış.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Temelin atılması öyle değil, temel atılış tarihi...

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Bu hıza göre, on sekiz yıl daha ilave edeceğiz.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Ama gittikçe hızlanır artık.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Öyle mi?

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Temeli 2012'de atıldı Sayın Vekilim.

(Oturum Başkanlığına Başkan Vekili Süreyya Sadi Bilgiç geçti)

BAŞKAN - Sayın Zozani, lütfen toparlayın.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Yani, o barajın devam hızı ile GAP'ın devam hızı birbirine paralel gidiyor. Barajlar tamamlanmadan barajlar ömrünü tamamlamış olacak GAP bölgesinde.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI VEYSEL EROĞLU (Afyonkarahisar) - Barajların ömrü beş yüz yıl.

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Barajlar tamamlanmadan barajlar ömrünü tamamlamış olacak.

Şimdi, son bir kez size sormuş olacağız, son bir kez net cevabını almayı arzu ediyorum. Gerçekten, Ilısu Barajı'nın su tutmaya başlamış olması ve oradaki doğanın, tarihin, kültürün sular altında kalması noktasında içiniz rahat mı? Halfeti'nin sular altında kaldığı gibi, içiniz rahat mı? Şimdi baktığınız zaman, bugün başlasınız aynı projelerin gene altına imza koyar mısınız? Merak ediyorum, bunları size sormak istedim.

Sizin Bakanlığınızla ilgili belki konuşulacak çok şey var, çok başlık var ama maalesef, Bakanlığınız "HES Bakanlığı" olarak daha çok tanımlanmayı hak ediyor ve bir "HES Bakanlığı" olarak da tarihe geçiyorsunuz. Mutlaka iyi işler yapmışsınızdır, onu hiçbir diyeceğimiz yoktur ama şu dönemde bir gerçekliği gördük. Biz, ekolojik denge kavramını günlük yaşamımıza adapte edemedik. Biz, ekolojik denge kavramını kavramaktan çok uzak bir noktada duruyoruz ve bu noktada da birbirimize yol gösterici olamadığımızı...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - En azından ayın hataların, bundan sorası için aynı hataların bir daha tekrarlanmamasını arzu ediyorum.

Bütçenizin hayırlı olmasını diliyorum.

Teşekkür ederim.