PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Öncelikle, tütünle ilgili soru sorulmuştu, müsaadenizle oradan başlamak istiyorum. Tütün düzenlemesi, sokak aralarında, paketlenmemiş ve bandrolsüz olarak kayıt dışı şekilde piyasaya arz edilmiş tütün ürünlerini kapsayan bir düzenleme. Sarmalık kıyılmış tütün, özellikle, tabii, Güneydoğu'nun bir gerçeği. Normalde, biliyorsunuz, geçmişte bununla ilgili yasaklar vardı. Ancak insanların bu tütünü kullanıyor olması, köylüye bir geçim kaynağı olması da dikkate alınarak, satışı yine yasak olmak kaydıyla bu tütünü 50 kiloya kadar bulundurmak, nakletmek ve kendi ihtiyacı için kullanmak açısından 2008 yılında bir serbestlik getirilmişti.

Diğer taraftan, kamu otoritesi, burada bazı kötüye kullanımlar, başka ülkelerden getirilip sanki yurt içinde üretilmiş gibi pazarlama gibi şeylere de rastlandığını görerek, izleyerek farklı düzenlemelere gitti. Bunu daha bir kontrol altına almak ve istismarları önlemek için tütün üretim ve pazarlama kooperatifleri kurulması kararlaştırıldı. 2017 yılında buna ilişkin bir yasal düzenleme yapıldı. Tarım ve Orman Bakanlığının izniyle tütün iç ve dış ticaretini ve sarmalık kıyılmış tütün üretim ve ticaretini yapabilmenin imkânı getirildi. Tabii, yetki belgesi almadan bunun ticaretini yapanlara ilişkin olarak da cezai müeyyideler ortaya koyulmuş oldu, üç yıldan altı yıla kadar bir müeyyide getirildi.

Bu çerçevede, şu anda Adıyaman'da kurulmuş 16 kooperatif bulunuyor. 250 tütün üreticisi bir araya gelerek bir kooperatif oluşturabiliyorlar. Hem yaprak tütün olarak alımlarını yapıp hem de sarmalık kıyılmış tütün mamulü üretim tesisi kurarak bunların kıyımını yapıp paketleyip bandrolleme işlemini yaparak yasal bir şekilde piyasaya arz etme imkânları oluyor.

Pandemi sebebiyle bu tesisleşmede bir gecikme olduğu görülüyor. Dolayısıyla, bu kooperatiflere, bir anlamda, tesisleşmeyi tamamlayabilmeleri için yıl sonuna kadar bir süre tanımış oluyoruz. Bu süre içinde de büyük oranda bu uyumun sağlanacağını öngörüyoruz.

Diğer taraftan, tabii, bu çerçevede bazı gösteriler ve eylemler yapıldığını da biliyoruz. Bu kapsamda aslında yüzlerce üreticinin katıldığı bazı eylemler var ancak burada 10 kişiyle ilgili bir tutuklama kararı söz konusu, o da kamu düzenini bozma ve topluma birtakım etkilerde bulunmayla ilgili. Somut olarak bana iletilen bazı hususları da burada ifade etmek isterim. Bir kadının, bu eylemler nedeniyle geçemediği için Adıyaman Kahta yolunda, ambulansta doğum yaptığı ifade ediliyor. Yine, Kızılayın Çelikhan yolunda 19 ünite kanının bozulduğu, TEDAŞ işçisi bir kardeşimizin elektrik çarpması sonucu hastaneye yetiştirilmesi gerekirken güçlükle yetiştirildiği...

OYA ERSOY (İstanbul) - Yapmayın Allah aşkına ya!

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - ...ve bu kamu düzenini bozan eylemde ısrar edildiği, bu ambulansların geçişi için ikna çalışmalarına dahi olumlu cevap alınmadığı ifade ediliyor. Burada, dediğim gibi, yüzlerce kişinin katıldığı bir eylem söz konusu, 10 tutuklu var. Sonuçta yargıya intikal etmiş bir konu, yargı ne karar verirse sonucunu hep birlikte göreceğiz.

OYA ERSOY (İstanbul) - Bunu, inanarak söylüyorsunuz yani!

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - Ama burada, geçmişle mukayese ederseniz, tamamen yasaklanmış bir alandan düzenlenmiş bir alana geçiş söz konusu. Komisyonda da bu tütün konusu çok geniş tartışıldı. Daha geniş anlamda, daha genel anlamda tütün sektörüne ilişkin değerlendirmeler, araştırmalar, çalışmalar elbette geleceğe dönük olarak devam ettirilebilir.

Kısa çalışma ödeneğiyle ilgili, bir arkadaşımızın değerlendirmeleri oldu. Coronavirüsün iş gücü piyasası üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik olarak hem mevcut politika araçlarını etkin bir şekilde uygulamaya çalıştık hem de birçok yeni uygulamayı hızlı bir şekilde hayata geçirmeye çalıştı Hükûmetimiz. Biliyorsunuz, İşsizlik Sigortası Fonu'nun iki temel amacı var; bir tanesi işsiz kalmış insanımızı desteklemek, diğeri de istihdamı korumak ve daha kaliteli, daha nitelikli istihdam oluşumuna katkıda bulunmak. Pandemiyle mücadelede işsizlik ödeneği, nakdî ücret desteği ve kısa çalışmadan oluşan "pasif iş gücü programları" dediğimiz programlar etkin bir şekilde yürütülmüştür. Bu dönemde, kısa çalışma ödeneğinin hak kazanma koşulları esnetilmiştir. 506.620 firmada çalışan 3 milyon 772 bin 884 kişi için 36,5 milyar Türk lirası ödeme yapılmıştır Mart 2020-Haziran 2021 döneminde.

Fesih kısıtı süresince işverenleri tarafından ücretsiz izne ayrılan işçiler ile işsizlik ödeneğine hak kazanamayanlara nakdî ücret desteği verilmiştir. Bu kapsamda, 3 milyon 52 bin 618 kişi için 13,9 milyar Türk lirası ödeme yapılmıştır yine aynı dönem için.

Kendi istek ve kusuru dışında iş akdi feshedilen ve gerekli prim şartlarını sağlayan kişiler işsizlik ödeneği kapsamında desteklenmiştir. Bu kapsamda da 1 milyon 132 bin 769 kişi için 6,4 milyar TL ödeme yapılmıştır. Bunlar önemli oranda bu sosyal maliyeti, sosyal etkileri azaltma noktasında halkımıza destek sunmuşlardır. Bundan sonra da bu Fon bu amaçlara hizmet etmeye devam edecektir.

Diğer taraftan, gümrük muhafaza memurlarına ilişkin bir soru geldi. Biliyorsunuz, gümrük muhafaza da silahlı kolluk niteliğinde bir organizasyon. Poliste, jandarmada belli konularda başarı sağlandığı zaman ödüllendirici mekanizmalar var ama gümrük muhafazada bu yoktu, bu düzenlemeyle bu anlamda bir eşitlik sağlanmış oluyor. Bütün Gümrük teşkilatına öngörülen bir düzenleme değil. Son dönemde de ciddi başarılar oldu, biliyorsunuz, özellikle bu uyuşturucu konularında, başka alanlarda önemli başarılara imza attı bu teşkilatımız. Bu ödül elbette keyfî olmayacak, burada mutlaka belli kriterler konulacak. Ticaret Bakanlığımız ve Maliye Bakanlığımızın birlikte yapacağı bir yönetmelikle, belli kriterlerle bunlar gerçekleştirilecek ve hedef kitlesi de dediğim gibi belli.

Diğer taraftan, bu maaşların erimesi meselesiyle ilgili, bir arkadaşımız emekliler veya diğer çalışanlara ilişkin yorumlar ortaya koydu. Burada da genel prensibimizi çok açık ve net ifade etmek isterim. Bütün hükûmetlerimiz dönemince baktığınız zaman, hiçbir zaman enflasyona ezdirmedik biz maaşları. Eğer enflasyon öngörülenin üstünde çıkarsa bunu hesap edip geçmişe dönük telafi edici kararlar alarak maaşlara, ücretlere bunları ilave ederek mutlaka enflasyon oranında ve mümkünse tabii üstünde ücretlerin artışı için hükûmetlerimiz gayret etmişlerdir ve bunu gerçekleştirmişlerdir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - Hiçbir zaman enflasyonun altında bir durum söz konusu olmamıştır.

BAŞKAN - Buyurun.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - Teşekkür ederim, sağ olun.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Sayın Bakan, kooperatifleri söylediniz de şirketleri söylemediniz. Kaç şirket kuruldu ÖTV indiriminden sonra?

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - Vaktim dolduğu için size yazılı olarak daha detaylı arz edebiliriz. Bakanlıktan daha detaylı bilgiyi yazılı olarak arz edebiliriz.

HABİP EKSİK (Iğdır) - Sayın Bakan, sağlıkla ilgili maddelerin niçin Plan Bütçeden geçirildiğini de sormuştum.

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz değerli arkadaşlar.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) - Vaktim dolduğu için...