| Konu: | Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 4 |
| Birleşim: | 18 |
| Tarih: | 19.11.2020 |
LÜTFÜ TÜRKKAN (Kocaeli) - Allah razı olsun, umarım söyleyeceklerimi de alkışlarsın.
BÜLENT TURAN (Çanakkale) - O zaman gidiyorum.
LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) - Sayın Bülent Turan'a teşekkür ediyorum, alkışladığını ifade ediyor; umarım söyleyeceklerimi de alkışlayacaktır. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ben 12'nci madde üzerine söz almıştım ama milletvekillerimizin konuşma sıralarını organize edeceğim diye o arada geç kaldık. 13'üncü maddeyi görüşüyoruz ama 12'nci maddeyle alakalı fikirlerimizi beyan edeceğim.
Bildiğiniz gibi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı var, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun geçici 4'üncü maddesi uyarınca TPAO, Türkiye karasuları ile uluslararası sular dâhilinde petrol ve doğal gaz arama, sondaj, üretim ve taşıma faaliyetleriyle ilgili yapılacak her türlü mal ve hizmet alımları ile yapım işleri, herhangi bir parasal sınır gözetmeksizin istisna hükümlerine tabi tutuluyor. Bu maddeyle, yani 12'nci maddeyle ilgili aynı prosedürden BOTAŞ ve bu şirketlerin bağlı olduğu ortaklıkların da yararlanmasını sağlıyor bu madde.
Kamu İhale Kanunu'nun amacı, kamu hukukuna tabi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veya kamu kaynağı kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir; özetle, kamunun harcadığı paranın tabi olduğu usul ve esasları belirlemektir. Kamu yararına olmayan bu maddeyle -yani 12'nci maddeden bahsediyorum- bir kamu kurumunun daha kanunun amacından uzaklaştırılması söz konusu olmuştur ki bu, doğru değildir.
Kamuoyunun malumu olduğu üzere maalesef ülkemizde en çok değişen mevzuat, Kamu İhale Kanunu. Yayınlandığı tarihten itibaren Kamu İhale Kanunu kaç defa değişebilir; 1, 3, 5, 10, 20, 50, 100?
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - 100...
LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) - Ya, 190 defa... 190 defa Kamu İhale Kanunu değişmiş zamanınızda.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Uydurmak zor oluyor.
LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) - Burada şu soru aklıma geliyor: Yasaya göre mi ihale, ihaleye göre mi yasa? (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar) Ne demek istediğimi anladınız herhâlde. "İhaleye göre bir yasa kotaralım." İhaleyi yaparken yasayı da bizim gibi marabalara yaptırsınlar. İhaleyi kotaranlar başkaları, marabalar burada, biz yasa yapıyoruz. O kotaranların da hepsini tanıyoruz. Maalesef Hükûmet bu kanunu kendine bir engel olarak görüyor. Niçin engel olarak gördüğünü de hepimiz biliyoruz. Çünkü Adalet ve Kalkınma Partisi iktidara geldiği günden beri keyfîlik, rüşvet, yolsuzluk, eş dost, akraba kayırmayı önlemek amacıyla karşısına çıkan tüm engelleri yıktı bugüne kadar, hepsini yok etti, zira işine gelmiyordu. On sekiz yılda bunu görmeye alıştık. Kamu yararına olmayan birçok kanun değişikliği gibi konuştuğumuz bu değişiklik de âdeta bu amaca hizmet etmektedir.
Daha geçen ay BOTAŞ bir ihaleyle gündeme geldi. Kamu İhale Kanunu'ndaki "pazarlık usulü" ihale başlığı altında acil hâllerde yapılan ihale türü olan 21/B var, daha çok Karayolları ihalelerinde görüyoruz onları. Ancak bununla birlikte son üç yılda diğer kamu kurumları da Karayollarına özenmiş, kıskanmış ve pazarlık usulü yapılan büyük ihaleler kervanına BOTAŞ da katılmış. Ne yazık ki oldukça büyük bir ihale olmasına rağmen yaklaşık maliyeti 324 milyon 845 bin 67 lira olan Ambarlı-Pendik deniz doğal gaz boru hatlarının iyileştirilmesi ihalesi, 19 Ekimde pazarlık usulüyle yapılmış ve bu ihale BOTAŞ'ın ihale ilanları sayfasında görünmüyor. Pazarlık usulü kime gitti? Orada var. Duruma bakar mısınız? Arkadaşlar, bakın, ben size bir şey söyleyeyim, bu makamlarda oturan arkadaşlara sesleniyorum: Bu kurumlar baki, sizler fânisiniz. Bu kurumlar marifetiyle birilerinin yaptıkları yolsuzluklara alet olursanız bu baki kurumlar kalacak ama sizler bunun hesabını vermek zorunda kalacaksınız. Boşuna, milletin menfaatine uygun olmayan, sadece birilerine hizmet etmek amacıyla kullanıldığınız bu durumlara son verin. Kendinize de yazık ediyorsunuz, geleceğinize de yazık ediyorsunuz, o şekilde anılmak zorunda kalırsınız, hesap vermek zorunda kalırsınız. Mesela bu ihalesi yapılan "21/B'yle -ihale şartnamesi de belli de bu miktarda büyük bir ihale yapılmaz, normalde ihale sayfasında yayımlanması lazım- biz hukuka uygun yaptık." diyebilirsiniz ama...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) - Özür diliyorum Başkanım.
BAŞKAN - Estağfurullah, buyursunlar efendim.
LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) - ...bunun hesabı mutlaka sorulur.
Ayrıca BOTAŞ konusunda rakamların ortaya koyduğu başka bir durum daha var, bu da Varlık Fonu devrinin sonrasında BOTAŞ'ın geldiği durum. BOTAŞ da biliyorsun, bütün ballı kurumlar gibi Varlık Fonuna devredildi, Varlık Fonunun başında Sayın Cumhurbaşkanı, yanında da Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Berat Albayrak'tı. Henüz hâlâ sayfada değişmemiş zannediyorum, ismi duruyor. BOTAŞ ne yazık ki Varlık Fonuna devri sonrası sabıkalı bir kuruma dönüştü çünkü Varlık Fonuna devri sonrası şirketin borcu iki yılda 4'e katlamış, Varlık Fonundan sonra. Varlık Fonuna niye devrettiler? "Daha iyi yöneteceğiz." diye. Yönetmek yerine 4 kat zarar etmiş. Bu borç, konutlarda kullanılan doğal gaza 2018-2019 döneminde toplamda yüzde 64 zam yapılmasına rağmen BOTAŞ'ın borcu 4'e katlanmış. Öte yandan BOTAŞ'ın zararındaki olağanüstü artış da oldukça dramatik bir boyutta.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun.
LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) - Bitiriyorum Sayın Başkanım.
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2019 yılı Kamu İşletmeleri Raporu'na göre boru hatlarıyla BOTAŞ, 2019'da 5 milyar 613 milyon liralık rekor zarara imza atmış. 2017'de 3,3 milyar lira net kâr açıklayan BOTAŞ -bakın, 2017'de 3,3 milyar lira kâr açıklamış- 2018'de 2,5 milyar lira zarar etmiş yani kârdan 5 milyar lira geri gitmiş. Ortaya çıkan bu hesaba göre 2019'da net zarar bir önceki yıla göre yüzde 126 artmış gözükmektedir. Bütün bunlar kurumlarımızın nasıl yönetildiğinin, daha doğrusu yönetilemediğinin somut ve rakamsal ifadeleridir.
Sabrınız için teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)