SAİT DEDE (Hakkâri) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; coronavirüs salgınından kaynaklı bir yurttaşımızın yaşamını kaybetmesinden dolayı derin üzüntü içerisindeyiz. Kendisine Allah'tan rahmet, yakınlarına sabırlar diliyorum.

Dün, burada anlaşılması zor, izahı mümkün olmayan bir siyaset yaklaşımına şahit olduk. Dün, başta Halkların Demokratik Partisi olarak bizler, Cumhuriyet Halk Partisi ve İYİ PARTİ temel derdi coronavirüs salgını ve alınacak tedbirler olan araştırma önergelerini acil bir şekilde araştırma komisyonları kurulması amacıyla Genel Kurulun gündemine getirdik. Beklendiği şekilde AKP öncülüğünde, MHP milletvekillerinin de desteğiyle söz konusu öneriler reddedildi. Buradan bütün yurttaşlar adına, kamuoyu adına tekrar sormak istiyorum: Neden reddediyorsunuz? Bakınız, vaka sayıları her geçen gün artmaktadır. Bugün Çin'den sonra coronavirüs salgınından en çok etkilenen ülke İtalya'dır. Türkiye'de 11 Mart 2020 tarihinden bu yana salgının süreci periyodik olarak İtalya'yla benzerdir. Bugün İtalya'da vaka sayıları ve ölüm sayıları binlerle ifade edilmekteyken Türkiye'de birikimsel olarak rakamlar vahim sonuçlara yol açacak seviyelere doğru yükselmektedir. Hastalığın diğer ülkelerdeki yayılma hızına bakıldığında önümüzdeki bir iki haftanın çok kritik olduğu anlaşılmaktadır. Hasta sayısının hızla artabileceğini öngörerek planlamaları ivedilikle yapmak ve gerekli önlemleri zamanında alarak uygulamak yaşamsal önemdedir. Sağlık örgütlerinin de ısrarla dile getirdikleri gibi hastalık şüphesi taşıyanlara yeterince test yapılarak hastaları ve temas ettiklerini saptayıp izole etmek gerekmektedir. Yeteri kadar yapılan test sayesinde hastalığın toplum içinde yaygınlık derecesini doğru olarak belirleyerek uygun zamanlarda sosyal mesafeyi artıran önlemler almak suretiyle bulaşma hızını da azaltmak gerekmektedir. Sağlık sistemini hızla artan hasta sayılarına yanıt verecek biçimde organize edebilmek salgın ve mücadele için büyük önem taşımaktadır.

Değerli milletvekilleri konuya dair öncelikle tedbirlerin alınması, sağlık emekçilerine yönelik fiziki ve psikolojik desteklerin maksimum seviyeye çıkarılması gerektiğini dün burada belirttik. Birçok arkadaşımız konuyu bütünüyle ele alarak yapılması gerekenleri ifade etti. Ancak görünen, pratikte karşılaştığımız, önerdiğimiz hemen hiçbir durumun dikkate alınmadığıdır. Sağlık Bakanı başta olmak üzere herkese öncelikle kamuoyuna karşı şeffaf ve açık bir yaklaşımda bulunması önerisinde bulunuyoruz. Şeffaf ve açık bir yaklaşımın hayata geçirilmesi için öncelikle Sağlık Bakanından vakaların hangi şehirlerde meydana geldiğini, vakaların cinsiyet, yaş, etki alanlarının bir an önce kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini ifade etmek istiyorum. Âdeta bir gece programı hâline getirilen, gece yarısına yakın bir vakitte yapılan basın açıklamalarını gayriciddi bulduğumuzu belirtmek istiyorum. Her gece yalnızca vaka sayısındaki değişim yahut ölümle sonuçlanıp sonuçlanmadığına dair bir bilgi paylaşımı "pandemi" olarak ilan edilen bir virüs salgını göz önüne alındığında maalesef yüzeysel ve yetersiz kalmaktadır. Bilgi edinmek, bilgi almak anayasal bir haktır ancak bilgiyi tam ve eksiksiz almak, politik manevralara bulandırılmamış bir şekilde almak bizlerin ve her yurttaşın en temel arzusudur.

Bir diğer önemli konu da Türk Tabipleri Birliği ve Sağlık Emekçileri Sendikası gibi önemli sivil toplum kuruluşlarının uyarıları ve önerilerini dikkate almama konusudur. Sağlık Bakanlığı ve ilgili sorumlu kurumlar sivil toplum kuruluşlarıyla ortak hareket etmelidirler. Türk Tabipleri Birliği ve Sağlık Emekçileri Sendikasının açıklamalarıyla coronavirüs salgınının diğer ülkelerdeki yayılma hızı göz önüne alındığında önümüzdeki bir iki haftalık sürecin kritik olduğu belirtilmektedir. Hiçbirimizin felaket tellallığı yapmak gibi bir niyeti elbette yok, ancak bilimsel veriler hasta sayısının artacağı yönünde emareler göstermektedir. Bu sebeple bugüne kadar alınan tedbirlerin kademeli olarak artırılması ve bu süreçte yurttaşlarımız mağdur edilmeden sosyal mesafelerin artırılması gerekmektedir.

Değerli arkadaşlar, kritik bir döneme girdiğimizin farkında olacak şekilde, son olarak özellikle hastane envanterlerinin yetersiz olduğu şehirlerle ilgili acil eylem planları geliştirilmesi zorunludur. Test yapılabilecek merkez sayısı artırılmalı, bütün yurttaşların güncel ve doğru bilgiye ulaşması için her şehirde kriz masaları kurulmalıdır. Sınır kapılarından giriş çıkışların nasıl yapıldığı, önlemlerin hangi seviyede alındığı bilinmemektedir. Dolayısıyla yurttaşların kolay bir şekilde doğruluğu teyit edilmemiş bilgiler aracılığıyla paniğe sürüklenmesi olağanlaşmaktadır.

Değerli milletvekilleri, hastaların yüzde 20'sine varan bölümünün hastaneye yatışının gerektiği, yüzde 5'ine varan bölümünün yoğun bakım gerektirdiği bilinmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım.

SAİT DEDE (Devamla) - Tamamlıyorum Başkanım.

Bu bakımdan, hastane acillerindeki hekimler ve sağlık çalışanları ile corona hastalığı tanı ve tedavi sürecinde aktif rolü olan poliklinik, laboratuvar, radyoloji bölümü hekim ve sağlık çalışanlarının her türlü korunma gereksiniminin sağlanması, başta maske olmak üzere tüm koruyucu ekipman ihtiyaçlarının eksiksiz olarak giderilmesi, çalışma saat ve koşullarının kendileri ve yakınlarının sağlığını da dikkate alacak biçimde düzenlenmesi gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki salgında en fazla risk altında olan grup sağlık çalışanlarıdır. Sağlık emekçilerinin hastalıktan korunması için gereken önlemler bir an önce alınmalıdır.

Tekrar üzülerek belirtmek istiyorum ki, önlemlerin zamanında alınmaması durumunda salgının yaratacağı sağlık bilançosunun katlanarak büyüyeceği unutulmamalıdır ve bu pandemiyi en az kayıpla atlatmanın yolu, sağlık emekçilerinin güvenliğine öncelikle dikkat edilmesi gerektiğidir.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)