MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi üzerinde şahsım adına söz almış bulunuyorum.

Konuşmama başlamadan önce, beş gün evvel Elâzığ ve Malatya'da gerçekleşen deprem nedeniyle hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara da acil şifa diliyorum.

Yine, bu dönemde sahada çalışmalara katılan, başta AFAD olmak üzere, tüm gönüllü kuruluşlara ve devletin tüm organlarına burada teşekkür ediyoruz. Ayrıca, yardımlarını esirgemeyen milletimize de huzurunuzda tekrar teşekkür ediyoruz.

Değerli arkadaşlar, sahada karşılaşılan sorunların çözümü ve bakanlıklarımızdan gelen ve ihtiyaç duyulan konular hakkında yapılmış çalışmaların hülasasını konuşacağız. Burada, kanun teklifinin oluşumu esnasındaki çalışmalarından dolayı Çevre ve Şehircilik Bakanlığımıza ve onun değerli bürokratlarına huzurunuzda teşekkür ediyoruz. Yine, AK PARTİ Grubumuzdan değerli arkadaşlarımız tarafından oluşturulmuş bir komisyonda, Sayın Mehmet Muş Bey'in riyasetinde yapılmış özel çalışmalardan dolayı arkadaşlara huzurunuzda tekrar teşekkür ediyorum. Yine, Bayındırlık Komisyonu Başkanımız Sayın Tahir Akyürek Bey ve Komisyon üyelerine burada huzurunuzda teşekkür ediyorum. Komisyon çalışmaları esnasında, özellikle muhalefet partisine mensup arkadaşlarımızın, milletvekillerinin değerli düşüncelerinden ziyadesiyle istifade ettik, buradan onlara da teşekkür ediyoruz.

Değerli arkadaşlar, görüşmelerine başladığımız coğrafi bilgi sistemleri hakkında size kısaca bilgi vermek isterim. Aslında bu coğrafi bilgi sistemi sadece ortofotoları ilgilendiren bir değişiklik değildir. Coğrafi bilgi sisteminin kanunla düzenlenmesinin temel hedefi, akıllı devlet ve e-devlet oluşturulmasının olmazsa olmaz temel dayanaklarından bir tanesidir. Akıllı devlet iki temel esas üzerine oturtulur; bunlardan bir tanesi yönetim bilgi sistemidir, öbürü coğrafi bilgi sistemidir. Bunları gerçek anlamda bütünleşik olarak çalıştırabilirseniz o zaman e-devleti oluşturabilirsiniz. Bir devlet modelinde millete hizmet etmenin en temel kaidesi bilgiye sahip olmaktır. Vatandaşlar hakkında bilgiye sahip olduğunuzda, aslında hizmetin en kalitelisini en kısa zamanda üretmek durumunda olduğunuzu da görebilirsiniz.

Değerli milletvekillerimiz, şimdi, teklifin maddelerine geçersek, teklifle "H: Serbest" problemini ortadan kaldırıyoruz. Deminden beri konuşan milletvekili arkadaşlarımızın dile getirdiği şüphesiz "H: Serbest" yani yüksekliklerin sınırsız olmasıyla ülkemizde şehirlerin öngörülemez hâle geldiklerinin hepimiz şahidiyiz. Bununla birlikte, yürürlükteki imar planlarında "H: Serbest" bölümlerinin yerel yönetimler tarafından belli bir süre içerisinde kaldırılmasıyla ilgili hukuki bir zemin oluşturulacaktır ve buradan muradımız da -Cumhurbaşkanımızın da belirttiği gibi- bir yatay mimarinin hayata geçirilmesi ve şehirlerimizin estetiğini bozan bu yapılardan arındırılmasının sağlanmasıdır.

İkinci bir konu: İmar Kanunu'na ve ruhsatlara aykırı yapılan kaçak yapıların hemen anında tapu kayıtlarına bildirilmesidir. Konuşmasını yapan arkadaşlarımızın da belirttiği gibi, burada temel hedefimiz, üçüncü şahısların, projelerden ev alma konusunda müracaat edecek olan arkadaşların haklarının, hukuklarının korunmasıydı. Ayrıca, ruhsat eklerine aykırı yapılan yapıların yıkılmasıyla ilgili öncelikle yerel yönetimlere yetki veriliyor. Eğer yerel yönetimlerimiz bu süre içerisinde, belli süre içerisinde müdahale etmezlerse Çevre ve Şehircilik Bakanlığına resen yetki verilecek ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız bu vazifelerini yerine getireceklerdir.

Başka bir konu: Para cezası. İmar Kanunu'nda yapılan bir başka düzenleme de kaçak olan yerlerin arsa payına isabet eden arsa alanı ile emlak vergisine esas arsa metrekare biriminin çarpımıyla oluşturulacak olan değer, artık bu kaçak yapılarla ilgili para cezasının temelini oluşturacaktır. Buradan maksadımız, para cezası bölgenin değerine göre değişiklik arz edecektir ve hakkaniyetli bir sistem oluşturulacaktır. Kamuoyunda çok konuşuldu, örnek olması açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Mesela, Bayburt'ta 20 metrekarelik bir kaçak yapının para cezası mevcut kanunda 1.069 lira ama Maslak'ta Büyükdere Caddesi'nde, İstanbul'un en kıymetli yerinde yine 1.069 lira olarak ceza kesilmektedir. Ama bu kanunla birlikte Bayburt'ta bu oran 2.010 liraya çıkıyorken Maslak'ta 31 bin liraya çıkacaktır. Burada amacımız, bu oranların kaçak yerlerin yapıldığı yerle doğru orantılı olup, bunların caydırıcılığının esas alınmasıdır.

Bir başka önemli madde, planların aleniyetinin tam anlamıyla sağlanması için plan değişikliği yapılan yerlerde bu plan değişikliğinin açıkça yazıldığı tabelalar olmasıdır. Burada da amacımız, plan değişikliğinin yapıldığı yerdeki mülk sahipleriyle birlikte, orada çevrede oturanların da şehir hak ve hukukunu muhafaza etmek ve bu süreçlerde daha aktif rol almalarının önünün açılması amacıyla gerçekleştirilmiş bir maddedir.

Bir diğer madde, bildiğiniz üzere, yapılan planlar ve imar uygulamaları, aslında mülkiyet hakkı üzerinde tasarrufta bulunduğundan ve bu hakkın bir an önce yerine getirilmesi açısından imar planlarıyla ilgili yapılacak tüm işlemlerin, tüm hukuki işlemlerin İvedi Yargılama Usulü Kanunu'na tabi tutulmasıdır.

Bir başka reform madde, parsel bazlı imar planları değişikliğinin önüne geçilmektedir. Aslında baktığımızda, özellikle yerel yönetimlerde büyük soru işaretlerine neden olan ve bunun bir daha asla gündeme gelmemek üzere, bu parsel bazlı imar plan değişikliklerinin bundan sonra yapılmayacağıyla ilgili hukuki bir düzenlemedir. Şehirler bir canlı organizmadır ve süreç içerisinde şüphesiz imar plan tadilatlarına ihtiyaç olabilir. Bunun parsel bazında değil, ancak ada bazında gerçekleşmesinin önünü açıyoruz. Ancak plan kararlarını, plan süreçlerini, plan bütünlüğünü bozmayacak şekilde, sosyal ve teknik altyapıyı muhafaza edecek şekilde ve tüm muhatapların ortak muvafakatiyle gerçekleşecek bir plan tadilatı söz konusudur. Burada altı çizilecek en önemli konu, plan tadilatı sonunda oluşacak değer artışının yüzde 100'ünün kamuya aktarılması öngörülmektedir.

Değerli arkadaşlarımız konuşmalarında bu plan artışının sadece merkezî yönetime yönlendirilmesi konusunda görüş beyan ettiler. Bu plan değişikliği sonunda oluşacak değer artışı büyükşehirlerde yüzde 25 ilçe, yüzde 25 büyükşehir, yüzde 25 Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kentsel dönüşüm hesabı ve yüzde 25'i de merkezî bütçeye götürülmek üzere yapılmaktadır.

Değerli arkadaşlar, bir başka konu, yapı kayıt belgesi alan yapıların güçlendirilmesinin önü açılmıştır.

Başka bir konu, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18'inci maddesi gereğince yapılan uygulamalar neticesinde mahkemeye başvurulardan sonra bu imar planlarının bozulması neticesinde büyük sıkıntılarla karşılaşılmaktaydı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, lütfen tamamlayın Sayın Demir.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - İşte, bu verilen kararlarda, fiilî ve hukuki imkânsızlık nedeniyle eski hâline yani kök parsellere dönülemediği durumlarda belediyelere, yetkili kurumlara karşılıklı anlaşma yoluyla rayici üzerinden arsanın satın alınmasının önü açılmıştır.

Değerli arkadaşlar, yine, kadimden gelen köylerde, 1992 yılından önce yapılmış ve Kıyı Kanunu'na tabi kalan yerlerde bu yapıların korunması, yöreye özgü mimarinin devam ettirilmesi ve güçlendirilmesinin de önü açılmıştır.

Değerli milletvekilleri, insan odaklı anlayış çerçevesinde sürdürülebilir şehirler ve yaşam alanları oluşturarak, şehirlerimizin kültürel kimliğini canlandıran ve yatay mimariyi esas alan planlama ilkelerini günümüz teknolojisinin verileriyle harmanlayarak hayata geçiriyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Teklifte yer alan bazı maddeler hakkında sizlere bilgi verdim.

Bu kanun teklifinin ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)