BÜLENT TÜFENKCİ (Malatya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 117 sıra sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'yle ilgili görüşlerimizi ifade edeceğiz.

Değerli arkadaşlar, öncelikle bu düzenlemeye neden ihtiyaç duyulduğu konusunda kısa bir açıklama yapmak istiyorum. 2013 yılında yürürlüğe giren 6493 sayılı Kanun uyarınca ülkemiz mevzuatında ilk defa ödeme sistemleri, menkul kıymet mutabakat sistemi, ödeme hizmet sağlayıcısı, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu gibi kavramlar tanımlanarak tüm ödemeler alanına özgü müstakil bir düzenleme oluşturulmuştur. 2013 yılında yürürlüğe giren kanunda, ödeme hizmetleri ve bu hizmetleri sunan kuruluşlarla ilgili olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, ödeme sistemleri ve menkul kıymet mutabakat sistemleriyle ilgili olarak da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası görevlendirilmişti. Ödemeler alanında yaşanan hızlı gelişmeler, etkin karar alma mekanizmasının işletilebilmesi için dünya pratiklerine uygun bir şekilde Merkez Bankası ile BDDK arasında oluşturulan ikili düzenleme ve kontrol mekanizmasının tek çatı altında toplanması elzem olmuştur. Bu ihtiyaç, bilişim ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler ile ödeme alanındaki yeni ürün ve uygulamaların geldiği noktanın kaçınılmaz sonucudur. Benden önceki konuşmacıların da ifade ettiği gibi bu tamamen teknik bir düzenlemedir.

Çok Değerli Başkanım, değerli milletvekilleri; hepinizin de tahmin edeceği üzere, günümüzde ödemeler makroekonomik istikrarın temel taşlarından biri hâline gelmiştir. Teknolojinin eriştiği her nokta itibarıyla ödemeler alanında var olan ihtiyaçların kesintisiz çalışması, fiyat istikrarı ve finansal istikrar kadar önemli bir merkez bankacılığı sorumluluğu hâline gelmiştir. Buradaki temel amaç, fiyat istikrarı ve kesintisiz ödemeler sisteminin devam etmesi. Ayrıca küresel ve jeopolitik risklerdeki emsalsiz artışlar nedeniyle iktisadi faaliyetlerin kesintisiz sürdürülmesinin de ön koşulu hâline gelen ödeme sistemlerinin tek elden takip edilmesi bir mecburiyet hâline dönüşmüştür.

Tüm bu hususlar göz önünde bulundurularak, kanun değişikliği teklifiyle, ödemeler alanına ilişkin olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna ait düzenleme ve denetleme yetkileri kanundaki bütünlük sağlanarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına devredilmektedir.

Burada benden önceki konuşmacılar "Niye Merkez Bankasına devrediliyor, BDDK görevini yapmıyor mu?" diye sordu. Esasında baktığımızda, EFT işlemleri Merkez Bankasında dolayısıyla bu işlemlerin de Merkez Bankasına alınmasının efektif bir yaklaşım olduğunu buradan ifade etmek isteriz.

Değişiklik teklifinde BDDK'nin ödemeler alanındaki düzenleme ve denetleme yetkilerinin Merkez Bankasına devrine ilave olarak diğer bazı hususlara ilişkin de hükümler bulunduğu malumunuzdur. Bilindiği üzere, ödemeler alanı oldukça dinamik bir sektör olarak dikkat çekmektedir, gün geçmiyor ki ödemeler alanında yepyeni bir iş modeliyle karşılaşmayalım. Bu husus uluslararası raporlara da girmiş bir tespit olarak öne çıkmaktadır. Uluslararası raporlara göre, ödemeler alanının finansal teknolojilerde yaşanan hızlı değişimlerden en çok etkilenen kesimi finansal hizmetlerden kaynaklanmaktadır. Böylesine hızla gelişen ve değişen sektörlere ilişkin 2013 yılında çıkarılmış bir düzenlemenin sektörün ihtiyaçlarının tamamını karşılaması mümkün görünmemektedir. Nitekim, bu alanda faaliyet gösteren aktörlerle yapılan görüşmelerde de sektörün mevcut düzenlemelerde değişiklik yapılmasına ilişkin ciddi anlamda bizlerden talepleri vardı, bu düzenleme bir anlamıyla sektörün de taleplerini karşılayacak niteliktedir. Bu düzenleme yapılmadan önce sektör temsilcileriyle de en geniş anlamda toplantılar yapıldı. Bu kapsamda, kanun değişiklik teklifimizde ödemeler alanında sektör oyuncularının ihtiyaçlarını göz önünde bulundurduk.

Söz konusu değişiklikler yapılırken dikkat edilen bir hususu da bilgilerinize özellikle sunmak istiyorum. 2013 yılında 6493 sayılı Kanun yasalaşırken Avrupa Birliği müktesebatında yer alan ilgili düzenlemeler ülkemiz ihtiyaçları ve diğer iyi uluslararası uygulamalarla birlikte göz önünde bulundurulan önemli bir faktördü, anılan tarihte ödeme hizmetleriyle ilgili yürürlükte bulunan Avrupa Birliği düzenlemesi bu alanda ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında 2015 yılında değiştirilmiştir. 2015 yılında Avrupa Birliği müktesebatına yeni eklenen Ödeme Hizmetleri Direktifi 2 de işte bu yasayla göz önünde bulundurularak bir anlamda ona da uyum sağlanmıştır. Yapılan incelemelerde ülkemizde bu kapsamda faaliyet göstermekte olan kuruluşların bulunduğu ve bu alanın düzenlenmesinin ödemeler alanında gelişimine olumlu katkılar sağlayacağı da bu yasayla beklenmektedir. Bu kapsamda ödeme hizmeti başlatma ve hesap bilgileri sağlama faaliyetlerinin de ayrı birer ödeme hizmeti türü olarak 6493 sayılı Kanun'a eklenmesine dönük değişiklik hükümleri de değişiklik teklifimizde yer almaktadır.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; az önce de belirttiğim gibi, 6493 sayılı Kanun'da değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifi taslağı hazırlanırken mevcut düzenlemelerdeki değişiklik ihtiyaçları, sektör talepleri, uluslararası iyi uygulamalar ve Avrupa Birliği müktesebatı başta olmak üzere emsal ülke uygulamaları da dikkate alınmıştır. Bu bağlamda teklifte yer alan kanun değişikliklerine ilişkin hükümleri 3 ana noktada sınıflandırabiliriz. Bir: Ödemelere ilişkin BDDK'deki yetkilerin Merkez Bankasına devrine ilişkin değişiklikler. İki: Posta ve Telgraf Teşkilatının da ödeme hizmetlerine yönelik faaliyetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi konusunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yetkili otorite olarak belirlenmektedir bu teklifle. Dünya pratikleriyle uyumlu bir şekilde yeni ödeme hizmeti tanımlarının yasaya eklenmesiyle ilgili değişiklikler, bu konuda yapılan değişiklikler ile pek çok emsal ülke ve Avrupa Birliği müktesebatıyla uyumlu bir şekilde ödeme hizmeti başlatma faaliyeti ve hesap bilgileri sağlama faaliyeti ile bu faaliyetlere ilişkin birtakım muafiyet maddeleri 6493 sayılı Kanun'a eklenmektedir. Üçüncü olarak da kanunun 2013 yılında yasalaşmasının ardından ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda taslağa eklenen diğer değişikler, bu başlıkla ilgili değişiklikler sonucunda Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliğinin kurulması.

Değerli arkadaşlar, bu birlik tamamen meslek birliği. Dolayısıyla arkasında şu veya bu, başka bir neden aramamak gerekir. Tamamen meslek kuruluşlarının, daha doğrusu bu sektörün oyuncularının talepleri doğrultusunda oluşmuştur.

İkincisi de önemli bir değişiklik yapıyoruz. Özellikle para kuruluşlarının, elektronik para kuruluşlarının bankalara yatırdıkları fonların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde bloke edilmesi uygulamasının kaldırılması gibi yenilikçi hususlar da bu teklifle düzenlenmektedir. Tüm bu hususlar çerçevesinde belirtmek isterim ki, 6493 sayılı Kanun'da Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi'nin yasalaşması durumunda oldukça dinamik bir yapıya sahip olan ödemeler alanında ortaya çıkan ihtiyaçların daha etkin bir şekilde tespit edilerek bu ihtiyaçlara daha hızlı ve proaktif bir şekilde müdahale edilebilmesinin mümkün olacağı, 2013 yılından bu yana ödemeler alanında ortaya konan yeni hizmet türleriyle bu hizmetleri sunan kuruluşların düzenleme kapsamına alınacağı ve sektörde ortaya çıkmış olan diğer bazı ihtiyaçların giderilmesine önemli katkılar sunacağını belirtmek isterim.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; konuşmama son verirken, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi'nin ülkemize hayırlar getirmesini Cenab-ı Allah'tan temenni ediyorum.

(Mikrofon otomatik tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım Sayın Tüfenkci.

Buyurun.

BÜLENT TÜFENKCİ (Devamla) - Emeği geçen tüm kurumlara ve çalışanlarına teşekkür ediyorum. İnşallah yasalaşır. Ona da sizler karar vereceksiniz. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)