MEHMET METİNER (Adıyaman) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bir anayasayı demokratik kılan özelliklerin başında hiç kuşkusuz vatandaşlık tanımı gelir. Demokratik vatandaşlık, ırk ve etnisite üzerinden yapılan bir vatandaşlık tanımı değildir. Demokratik vatandaşlık, din ve mezhep ekseninde yapılan bir vatandaşlık tanımı da değildir. Demokratik vatandaşlık, ülkeye ve devlete aidiyet temelinde yapılan bir vatandaşlık tanımıdır. Şayet bir devlet kendini mevcut ırklardan, dinlerden ve mezheplerden biriyle tanımlamaya kalkışırsa o devlet, tanımı gereği demokratik olamaz. Demokratik vatandaşlık tanımı, özü itibarıyla nötr bir tanımı ihtiva eder. Bu yüzden herkesi kapsayıcı ve kuşatıcıdır. Demokrasinin, hür ve eşit vatandaşlar rejimi olduğunun önemle vurgulanmasının sebebi de budur. Eğer bir ülkede vatandaşların bir kısmı ırklarından, dinlerinden veya mezheplerinden dolayı daha imtiyazlı bir konuma sahip iseler orada demokratik devletten de dolayısıyla demokratik vatandaşlıktan da bahsetmek mümkün değildir.

Değerli milletvekilleri, Türkiye hepimizin ülkesidir, bu devlet hepimizin devletidir, bu vatan hepimizin vatanıdır, bu bayrak hepimizin bayrağıdır. Devletin resmî dili olan Türkçe hepimizi ortaklaştıran bir dildir. Peki farklılıklarımız nerede? Bizler farklı dillere, ırklara, mezheplere mensup vatandaşlar topluluğuyuz. Mademki devlet hepimizindir, o zaman hepimizi sözde değil özde eşit gören bir anlayışa sahip olmak zorundadır. Bu yüzden hepimizi kuşatıcı bir vatandaşlık tanımına ihtiyaç vardır. Bu tanım sadece ülkeye ve devlete aidiyet temelinde yapıldığında kuşatıcı olabilir.

Değerli milletvekilleri, bilinmelidir ki üniter devlet, ırk devleti demek değildir. Devlet eliyle ulus inşa etmeye kalkışmak beyhude bir çabadır. Türkiye'de ulusçuluk ne yazık ki ırkçılık biçiminde resmî ideolojiye dönüştürülmüştür. Bu yüzden farklı ırkların, halkların varlığı inkâr edilmiş, farklı olan herkes cebrî asimilasyon politikalarıyla hizaya çekilmek istenmiştir. Bütün bunların Türklük adına yapılmış olması "Türk" ve "Türklük" kavramının herkesi kapsayan bir anayasal vatandaşlık kavramı olduğu iddiasını da ne yazık ki inandırıcı olmaktan çıkartmıştır. Çünkü anayasal bir mecburiyet tahtında, "Türk" olarak kabul ettiğimiz farklı etnik aidiyete sahip vatandaşlarımızı hem kendimizden bilmişiz hem de gayri muamelesine tabi tutmuşuz; hem "Bizdensiniz." demişiz hem de bizimle aynı haklara sahip olma taleplerini "bölücülük" diye yaftalayarak bugünkü sorunun temellerini atmışız.

Değerli milletvekilleri, Türklük, Kürtlük, Araplık vesaire bizim "vatandaşlık" tanımımıza esas teşkil edemez, etmemelidir. Bu devlet sadece Türklerin devleti değildir ve bu ülkede yaşayan herkes de Türk değildir. Devlete vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkesi "Türk" olarak değil "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı" olarak kabul etmek gerekir.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - AKP bu!

MEHMET METİNER (Devamla) - Bu cümleden olarak, Lozan'daki "azınlık" tanımını da "demokratik vatandaşlık" anlayışına aykırı olduğu için elimizin tersiyle itmemiz gerekiyor.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - Tayyip Erdoğan'a göre.

MEHMET METİNER (Devamla) - Farklı dinlere mensup Ermeni, Rum, Süryani ve Yahudi vatandaşlarımız da bu ülkenin eşit vatandaşlarıdırlar. Herkesi ırkına, dinine ve mezhebine bakmadan, temel hak ve özgürlüklerde eşitleyen demokratik bir vatandaşlık anlayışına bu ülkenin ihtiyacı vardır.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - Anayasa'ya nasıl yemin ettin?

MEHMET METİNER (Devamla) - Ülkenin bütünlüğü ancak bu anlayış temelinde sağlanır.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - Nasıl yapacağız bu Anayasa'yı? Sen hangi Anayasa'ya yemin ettin? Yoksa bazı bakanlar gibi İngiliz Anayasası'na mı yemin ettin?

MEHMET METİNER (Devamla) - Mevcut ırki aidiyetlerden birini diğerlerinin üstüne çıkarmak veya herkesi bir tek ırki tanım içine sıkıştırmaya çalışmak, devletin bekasına da ülkenin birliğine de zarar verir.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - Kraliçeye mi bağlısın, Türk milletine mi, Amerikan Başkanına mı bağlısın yoksa?

MEHMET METİNER (Devamla) - Sevgili arkadaşlar, hepimiz Türk'üyle, Kürt'üyle, Laz'ıyla, Çerkez'iyle, Arap'ıyla, Boşnak'ıyla, Zaza'sıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin vatandaşlarıyız. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı, birilerinin iddia ettiği gibi Türk'ü inkâr etmiyor. Türkiye'nin en başında zaten "Türk" var, hepimiz Türkiyeliyiz. "Türkiyelilik" kavramının en başında da "Türk" var ama Türk'le beraber herkes de var. O yüzden, hepimiz Türkiyeli olmak noktasında gururla ortaklaşabiliyoruz.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - Niye "İngiliz" diyorsun, "Fransız" diyorsun da "Fransalı", "İngiltereli" demiyorsun? Sosyolojiden haberin yok, ettiğin yeminden haberin yok. Yemini bir oku, yemini!

MEHMET METİNER (Devamla) - Gazi Mustafa Kemal'in, Birinci Meclisin açılışında "Efendiler, bu Meclis sadece Türklerin değil, Kürtlerin ve bilumum anasırı İslamın Meclisidir." biçimindeki sözleri, sonraki dönemlerde?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MEHMET METİNER (Devamla) - ?herkesi Türk varsayan anlayış ve uygulamalarla apaçık bir karşıtlık ifade etmektedir.

ALİ SARIBAŞ (Çanakkale) - Lazları oku, Lazları?

MEHMET METİNER (Devamla) - Bu duygu ve düşüncelerle yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

ALİ SARIBAŞ (Çanakkale) - Pomaklar kaldı Pomaklar, Lazlarla Pomaklar?

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - Alkışlayın, alkışlayın!

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Metiner.