GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2017 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısının 3'üncü Tur görüşmeleri münasebetiyle
Yasama Yılı:2
Birleşim:31
Tarih:13.12.2018

AK PARTİ GRUBU ADINA EROL KAYA (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle, bugün yaşanan tren kazasında hayatlarını kaybeden kardeşlerimize Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesi üzerine söz aldım. 2019 bütçesinin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Özellikle Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle birlikte Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yapısındaki değişikliklerin Türk belediyeciliği için de fevkalade önemli olduğunun altını çizeyim. Özellikle TOKİ'nin Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlanmış olması, Millî Emlak Genel Müdürlüğünün Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlanmış olması, Emlak Bankası ve İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Mahallî İdareler Genel Müdürlüğünün de Çevre ve Şehircilik Bakanlığına devredilmiş olması dolayısıyla, Türk belediyeciliği adına, artık belediyelerimizin temel altyapı, imar planlama, kentsel dönüşüm ve çevre gibi konularda daha hızlı karar alacağı bir döneme evrildiğimizi ifade etmek istiyorum.

Ben, eski bir belediye başkanı olarak, hazır da 2019 seçimlerine giderken, AK PARTİ döneminde yani yaklaşık on altı yıllık dönemde belediyeler için yapılmış olan rakamları, somut adımları ifade etmek isterim.

Hemen sözlerimin başında, yerel yönetimlere dönük olarak, Hükûmetimizin, 2019 bütçesine bir önceki yıla göre yüzde 28,4 artırarak 93 milyarlık bir ödenek koymuş olması dolayısıyla, bütün 1.398 belediye başkanı adına hükûmetimize teşekkürümüzü ifade etmek isterim.

Değerli milletvekilleri, 2002-2018 arasındaki on altı yıllık dönemde birkaç tespiti sizinle paylaşayım. 2002 yılında bu ülkede 3.225 belediye ve merkezden aktarılan 4,7 milyarlık bir kaynak vardı. AK PARTİ hükûmetleri döneminde bu belediyelerimizin tamamı reforme edilerek, özellikle belediyelerin mevzuatları yeniden düzenlendi; Büyükşehir Belediyesi Kanunu, İl Özel İdaresi Kanunu, belediyelerden pay aktarılmasıyla ilgili kanunlarda ciddi düzenlemeler yapıldı ve belediyelerin daha güçlü ve daha gerçekçi olması sağlandı.

Ben, eski belediye başkanıyım. Tüm panellerde, sempozyumlarda bir tartışma konusu vardı; bu belediyeler bütçe yapmasını bilmezler kardeşim. Niye? Bütün bütçeleri hayaldir de onun için. Hâlbuki bu yapılan düzenlemeyle, küçük bir düzenlemeyle Türkiye'nin belediyeler açısından utanç tablosu olan hayalî bütçenin tamamı sonlandırılmış oldu.

Yetki açısından, özellikle okul öncesi eğitim, sağlık, yurt, spor kulüplerine yardım konularında bir sürü düzenlemeler yapılarak, hem merkezî yönetimle olan ilişkileri hem yerel yönetimlerin kendi aralarında ve STK'lerle iş birliği yapmasının önü açıldı, hatta ulusal ve uluslararası bazda birçok düzenleme için yerel yönetimlere yetki verildi. Ölçek sorunu halledildi. 3.225 belediyemizin sayısı 1.398'e indirildi. Mevcut büyükşehir belediyelerine ilave yapılarak büyükşehir belediyeleri mülki sınırlara çekildi. Az evvel Sayın Ağıralioğlu köylerle ilgili ifade ettiler yani bu kapanan köylerin tüzel kişiliğiyle ilgili eleştirisini kısmen haklı bulduğumu da ifade ederim ama kapanan belediyeler ve köylerle ilgili, özellikle yeni kurulan büyükşehirlerle kanuna ilave yapılarak yatırımların yüzde 10'unun bu yerlere ayrılması on yıl boyunca bir mecburiyet olarak getirildi.

Mali açıdan, 2019'a girerken hangi belediyelere hangi kaynakları verdik, görülsün diye ifade etmek isterim: 2002 yılında Türkiye'nin bütün belediyelerine, mahalli idarelere merkezî yönetimden 4,7 milyarlık pay aktarılıyordu; dolar bazında ifade edeyim, 2,9 milyar dolar. Kesinleştiği için 2017'de merkezin aktardığı para 60,8 milyar, dolar bazında da 16,7 milyar yani yaklaşık 5 katına yakın bir para, kaynak aktarmışız. 2019 için ayırdığımız para 93,6 milyar lira, dolar bazında da 17,5 milyar dolara yakın bir para ki Türk siyasi tarihinde ben belediyeciliğin aşağı yukarı son yüzyılını bilen bir insan olarak ifade ediyorum, ilk defa AK PARTİ hükûmetleri döneminde belediyelere bu kadar güçlü bir mali destek verildi.

Destek vermeniz yetmiyor. Belediyeden kesecekleriniz var, ben eski bir belediye başkanıyım. Geldim, daha birkaç aylık belediye başkanıyım, dediler ki: "Efendim, merkezî yönetimden gelen paraların hepsi kesildi, hiçbir paramız yok." Nasıl yani? "Efendim, siz muhalefet belediyesisiniz dolayısıyla muhalefet belediyelerinin paralarını -o zaman iktidarda bulunan- SHP ile DYP birden kesti." Ve biz -zaten yüzde 95'i personel harcaması olan bir belediye devralmıştım- ortada kalakaldık.

Hamdolsun, AK PARTİ hükûmetleri, bütün belediyeler için söylüyorum, hiçbiri adaletsizlikle itham edilemezler. Tayyip Bey'in Belediye Başkanı olması hasebiyle, Sayın Cumhurbaşkanımızın döneminden itibaren yüzde 40 bütün belediyelerden kesiliyor. İster AK PARTİ'li olsun, ister CHP'li, ister MHP'li, ister HDP'li, hiç fark etmiyor. Kesinti kaldırıldığı zaman da -bu mevzuat düzenlemesiyle yapıldığı için söylüyorum- bütün belediyelerde aynı şekilde düzenleme yapılıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sel parasını vermediler Bozköy'ün, sel parasını, CHP'li belediye diye.

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Ama AK PARTİ'li belediyelerde oradaki alt geçitleri, köprüleri Karayolları yapıyor, MHP'lilerinkini yapmıyorsunuz, onları yapmıyorsunuz. Metroyu devralıyorsunuz, MHP'li olduğu zaman devralmıyorsunuz.

EROL KAYA (Devamla) - Özür dilerim Başkanım, lütfen.

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın Sayın Kaya.

EROL KAYA (Devamla) - Şehirlerimizin 2/B'yle ilgili sorunu yaklaşık kırk yıldır çözülmeyen bir sorundu. 748 bin insanımızın bu mülkiyet sorunu çözüldü sonuç olarak.

Mesela KÖYDES'le ilgili söyleyeyim, köylerimizle ilgili; biraz abartılı olsun da akılda kalsın: Nuh (AS)'dan beri suyu gitmeyen 4.729 köye ilk defa su gitti ve 52 bin köyümüzün yetersiz olan suyu düzeltildi.

Sonuç: Bugün belediye yönetimleri ve şehirlere baktığımızda, daha etkin, daha verimli, daha katılımcı, daha şeffaf ve şehirlerimizin tüm sorunlarına daha ilgi gösteren bir yapıya kavuştuğunu ifade edeyim. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle bundan sonra belediyelerimizin daha da güçlü olacağının altını çizeyim.

2019'da belediyeler seçimini kazanan Türkiye olsun, kazanan milletimiz, tabii ki kazanan AK PARTİ ve kazanan Cumhur İttifakı olsun diyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN -Teşekkürler Sayın Kaya.