MHP GRUBU ADINA MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzük Teklifi üzerinde Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz aldım. Bu vesileyle yüksek heyetinizi hürmetle selamlıyorum.

Sayın Başkana da yeni görevinde başarılar diliyorum.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda 6771 sayılı Kanun'la yapılan ve 27 Nisan 2017 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikler Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nde de kapsamlı değişiklikler yapılmasını gerektirmektedir. 1 Eylül 1973 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün kırk beş yılı aşkın süre içinde çeşitli maddelerinde birçok değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklikler İç Tüzük'ün sistematiğini bozmuştur. Mevcut bazı hükümler hiç uygulanmazken, İç Tüzük'te dayanağı olmayan bazı uygulamalarda çok güçlü teamüller oluşturulmuştur. Öteden beri yasama sürecinin istenilen kaliteye ulaşamaması, kanun yapım sürecinin yavaşlığı, komisyonların etkin çalışamaması, denetim sürecinin etkisizliği, Meclis çalışmalarının planlı ve programlı olmayışı ve milletvekillerinin bireysel olarak yasama ve denetim süreçlerine yeterli düzeyde aktif katılım sağlayamadıkları konuları siyasi parti grupları ve milletvekillerince hep dile getirilmiştir. Bundan dolayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün yenilenmesine yönelik oluşturulan 2 uzlaşma komisyonu tarafından 2009 ve 2013'te taslak metinler ortaya çıkarılmış ancak siyasi parti gruplarınca önemli boyutta uzlaşma sağlanmakla birlikte hayata geçirilememiştir.

Önceki hafta 27 Eylül 2018 günü Meclis Başkanımızın başkanlığında, Meclis başkan vekilleri ve idare amirleri ile siyasi parti grup başkan vekillerinin katılımıyla yapılan toplantıda Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nde öncelikle Anayasa gereği zorunlu teknik değişiklikleri içerecek teklifin çıkarılması konusunda siyasi parti gruplarınca mutabakata varılmıştır. Bunun üzerine Meclis Başkanımız İzmir Milletvekili Binali Yıldırım tarafından verilen İç Tüzük değişiklik teklifi 4 Ekim 2018 günü Anayasa Komisyonunda görüşülmüş ve bazı değişiklikler yapılarak kabul edilmiştir. İç Tüzük değişiklik teklifi temel olarak Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlama amacıyla yapılmıştır. Bununla beraber İç Tüzük'ün özünü etkilemeyen, hâlen işlevsiz bulunan maddelerin ayıklanması ve kuvvetli teamül hâline gelmiş bazı uygulamalara dönük düzenleme yapılması konusunda da değişiklikler yapılmıştır.

İç Tüzük değişiklik teklifini Milliyetçi Hareket Partisi Grubu olarak destekliyoruz. Böylelikle Anayasa'ya uyum sağlanmaktadır. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün yepyeni bir anlayışla ele alınması gerektiği ve Meclis çalışmalarında hem kurumsal hem de işlevsel yeniliklere ihtiyaç olduğu açıktır. Bu çerçevede daha önce Türkiye Büyük Millet Meclisinde oluşturulan uzlaşma komisyonlarınca ortaya konulan çalışmaların dikkate alınması, hatta bir uzlaşı ürünü olan 2009 tarihli metnin esas alınması hâlinde kısa sürede yeni bir İç Tüzük'ün çıkarılabilmesi mümkündür.

Milliyetçi Hareket Partisi daha demokratik, hızlı, etkin, şeffaf, katılımcı ve kaliteli bir yasama sürecinin ortaya çıkarılmasını sağlayacak yeni bir İç Tüzük'ün hazırlanması konusunda katkı ve destek vermeye hazırdır. Yasama kalitesinin artırılması, yasama ve denetim sürecinin odağını komisyonların teşkil etmesi, kanun tekliflerinin etki analizini yaparak tarafsız ve teknik rapor sunacak altyapının oluşturulması, denetimin etkinleştirilmesi kapsamında kesin hesap ve denetim raporlarının görüşüleceği ayrı bir daimi ihtisas komisyonu kurulması Milliyetçi Hareket Partisi olarak yeni İç Tüzük çalışmasında önemli gördüğümüz ve önerdiğimiz bazı konulardır.

Değerli milletvekilleri, bilindiği üzere, Anayasa'da yapılan değişiklikler özü itibarıyla Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişi düzenlemiştir. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi Türk milletinin tarihî misyonuna, devlet geleneğine uygun bir yönetim modelidir. Anayasa'nın ilk 4 maddesi olan cumhuriyetin temel nitelikleri, millî ve üniter devlet yapımız, Türk millî kimliği, demokratik rejim ve temel insan hakları gibi değerler yeni sistemin de vazgeçilmezleridir.

Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi kuvvetler ayrımını net olarak sağlamıştır. Yasama, yürütme ve yargı organları kendi içinde daha güçlü, daha bağımsız, denge ve denetleme mekanizmalarının daha etkin şekilde çalıştığı bir yapıya kavuşturulmuştur. Cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçimlerinin beş yılda bir aynı gün yapılması düzenlenmiştir. Yürütme çift başlılıktan kurtarılmış ve yürütme yetkisini doğrudan milletin vermesi sağlanmıştır. Böylelikle hükûmet tartışmaları, hükûmet krizleri, hükûmet kurulamama sorunu ortadan kalkmış, koalisyonlar dönemi sona ermiş, siyasi, ekonomik ve demokratik istikrarın yolu açılmış, bürokrasiyi azaltacak, yetki karmaşalarını giderecek hızlı işleyen, çabuk karar alan, sorunların çözümüne ve Türkiye'nin gelişmesine odaklı bir yönetim yapısı tesis edilmiştir. Yürütme, artık Meclis içinden çıkmamakta ve güvenoyunu bizzat milletten almaktadır. Dolayısıyla, güvenoyu ve gensoru mekanizması kaldırılmıştır. Artık Hükûmetin Meclise kanun tasarısı sunması söz konusu değildir ve Mecliste Hükûmetin ya da Hükûmet üyelerinin temsili yerine yürütmenin temsili mümkün olacaktır. Bu çerçevede İç Tüzük değişiklik teklifinde kanun tasarısı, Hükûmet, Bakanlar Kurulu, gensoru ve güvenoyu ibare ve düzenlemeleri kaldırılmaktadır. Mecliste gerektiğinde Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcısı, bakan, bakan yardımcıları ve üst kademe kamu yöneticileri düzeyinde yürütmenin temsiline yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi asıl fonksiyon ve vasfına kavuşturulmuş, temsil ve yetki bakımından güçlendirilmiştir. Kanun yapımında Meclis iradesi ön plana çıkarılmıştır. Yürütme, sadece bütçe ve kesin hesap kanun teklifleri sunabilecektir. Meclis bunun dışında milletvekilleri tarafından verilen kanun teklifleri üzerinde yasama yapacaktır. Bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerinin de aynen ya da değiştirilerek onaylama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisine aittir.

Meclisin yasama yetkisinin elinden alınması anlamına gelen yetki kanunu ile kanun hükmünde kararname çıkarma uygulaması kaldırılmıştır.

Yine, ara rejim düzenlemelerini çağrıştıran sıkıyönetim kaldırılmış, olağanüstü yönetim usulleri tek başlık altında toplanmıştır. İç Tüzük değişiklik teklifinde buna uygun düzenlemeler yapılmaktadır. Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen olağanüstü hâl kararının ve süre uzatma kararlarının Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulması, yine olağanüstü hâllerde çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Resmî Gazete'de yayınlandıkları gün Meclis onayına sunulması ve üç ay içinde karara bağlanmazsa kendiliğinden yürürlükten kalkması düzenlenmektedir.

Meclisin soru, genel görüşme, Meclis araştırması ve Meclis soruşturması yoluyla denetim fonksiyonları daha da güçlendirilmiş, yazılı soru önergelerine on beş gün içinde cevap verilmesi öngörülmüş, Cumhurbaşkanı Meclise hesap verebilir hâle getirilmiştir. Bilindiği üzere, önceki sistemde Cumhurbaşkanının sahip olduğu geniş yetkilere rağmen, vatana ihanet dışında bir cezai sorumluluğu bulunmamaktadır, onda da Meclisin dörtte 3 çoğunluğuyla Yüce Divana göndermesi öngörülmüştür. Yeni sistemle Cumhurbaşkanının yetki ve sorumluluklarında bir denge kurulmuş ve Cumhurbaşkanına cezai sorumluluk yüklenmiştir. Cumhurbaşkanının her türlü eylem ve işlemleri yasama denetimine tabi hâle gelmiştir. Bu amaçla getirilen suçlandırma mekanizması yeni sistemin güçlü bir denetim aracı olarak yerini almıştır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar da görevleriyle ilgili işledikleri tüm suçlar bakımından aynı usule tabi kılınmıştır. Ayrıca, daha önce yargı denetimine tabi olmayan Cumhurbaşkanının her türlü eylem ve işlemleri yargı denetimine tabi hâle getirilmiştir. Yüce Divan yargılamasının da en geç altı ay içinde tamamlanması şartı getirilmiştir. İç Tüzük değişiklik teklifinde Anayasa'ya uyum amacıyla bu konulara yönelik düzenlemeler de yer almaktadır.

Tekrar hepinize saygılar sunuyorum. (MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Kalaycı.