HDP GRUBU ADINA EROL DORA (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; dün, Türkiye Büyük Millet Meclisinin kuruluşunun ve Ulusal Egemenlik Bayramı'nın çocuklara armağan edilişinin 98'inci yıl dönümüydü. Bu vesileyle, umudumuz, yarınlarımız olan bütün çocuklarımızın bayramını bir kez daha kutluyorum.

Değerli milletvekilleri, Türkiye'de çocuk olmanın ve çocuk olarak yaşamanın zorlukları her geçen gün daha da artmaktadır. Türkiye'de çocuk olmanın acı reçetesine çocukları korumaya yönelik politikaların yetersiz kalması eklenince çocukların uğradığı ayrımcılık ve sömürü giderek büyümektedir. Bu olgu, eğitim yoksunluğunu, çocuk işçiliğini, çocukların suça ve şiddete sürüklenmesini, beslenme yetersizliklerini ve bu yetersizliklere bağlı olarak gelişen sağlık sorunlarını karşımıza çıkarmaktadır.

Değerli milletvekilleri, bakınız, ülkemizde 2012 yılından itibaren çocuk işçi sayısı artış göstermektedir. 2012 yılında 601 bin olan 15-17 yaş arası çocuk işçi sayısı, 2016 TÜİK verilerine göre, 709 bin olmuştur. SGK'nin yayınladığı Aralık 2016 verilerine göre, çırak işçi sayısı 1 milyon 170 bindir. Bu veriler ülkemizde çalışan çocuk sayısının 2 milyona yaklaştığını göstermektedir. Çocuk işçilerin yüzde 78'i yani 558 bin çocuğumuz kayıt dışı çalıştırılmaktadır. Her 10 çocuktan 8'inin kayıt dışı ve köle emeği koşullarında çalıştırıldığı bu düzensiz ve güvencesiz sistem, çocuk emeği sömürüsünün giderek daha fazla derinleşmesine yol açmaktadır.

Değerli milletvekilleri, dikkatinizi çekerim, artık neredeyse bütün şehirlerimizde, küçücük bedenleriyle çalışmak zorunda bırakılan çocuk işçilere savaştan kaçıp aileleriyle Türkiye'ye sığınan Suriyeli mülteci çocuklar da eklenmiştir. Günlük 10-15 lira için en az on üç saat çalışan, eğitimine ara vermek zorunda kalan ya da okulu terk eden, tekinsiz sokaklarda her türlü istismara ve şiddete maruz kalan çocuklar gerçekliğiyle karşı karşıya kalınmıştır. Türkiye'de okul çağında yaklaşık 850 bin Suriyeli çocuk yaşamaktadır. 490 binden fazla Suriyeli çocuğun ülkenin çeşitli yerlerinde okullara kayıtlı görünmesine karşın, 280 binden fazla çocuk okula gidememektedir. Bu durum, yüz binlerce Suriyeli mülteci çocuğun -kayıp kuşak olduğundan- her türlü istismarla yaşamak zorunda kaldıklarının, korunmadıklarının da ilanıdır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Adalet Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de çocuk istismarıyla ilgili dava sayısı son on yılda yaklaşık 3 kat artmıştır. Adli sicil kayıtlarına göre ise son beş yılda çocuk istismarı dava sayısında yüzde 50 oranında artış kaydedilmiştir. Adalet Bakanlığı verileri yılda ortalama 8 bin çocuğun cinsel istismara uğradığını ortaya koymaktadır. 2018 yılının Ocak ayında -basına yansıyan haberlerden- 147, Şubat ayında 30 ve Mart ayında ise 269 çocuğun cinsel istismara uğradığı bilgilerine ulaşılabilmektedir. Oysa her çocuğun korunma ve bakımdan yararlanma hakkına sahip olduğu ve devletin ise her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri almak ve gerekli teşkilatı kurmakla ödevli olduğu Anayasa'mızın 41'inci maddesinde de açıkça vurgulanmaktadır.

Değerli milletvekilleri, bakınız, Adalet Bakanlığının Ağustos 2017 verilerine göre Türkiye'de ceza infaz kurumlarında 12-17 yaş arası toplam 2.800 çocuk tutuklu veya hükümlü bulunmaktadır. Diğer taraftan, anneleriyle cezaevinde bulunan çocuk sayısı ise 624 olarak açıklanmıştır. İnsan Hakları Derneğinin verilerine göre, çocuk tutuklu ve hükümlülere kötü muamele ve işkence iddialarıyla ilgili birimlere 2015 ve 2016 yıllarında 4'er ve 2017 yılında ise 10 başvuru yapıldığı kaydedilmiştir. Maalesef, Türkiye'de değişen yasalara ve uygulamalara rağmen adalet sistemi içindeki çocukların durumlarında bir gelişme olmadığı gibi sorunları da kamuoyuna tüm boyutlarıyla yansıtılamamaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye'de çocukları korumaya yönelik politikalar yetersizdir. Sosyal ve ekonomik politikalardaki adaletsizlikler de çocukların içerisinde bulunduğu vahim tabloyu gün geçtikçe daha da ağırlaştırmaktadır. Bu temelde, uluslararası çocuk hakları sözleşmeleri de dikkate alınarak ülkemizde çocukları korumaya yönelik sorunun bütün boyutlarıyla araştırılması ve çocuklarımızın sağlıklı bireyler olarak yetiştirilmesi hususunda alınabilecek önlemlerin ortaya konulması bağlamında vermiş olduğumuz araştırma önergesinin desteklenmesini bütün vekillerimizden bekliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Dora.