GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Eğitimde eşitsizlik ve niteliksizleştirmeye ilişkin gündem dışı konuşması
Yasama Yılı:3
Birleşim:85
Tarih:12.04.2018

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, bizleri televizyonlarından seyreden değerli yurttaşlarımız; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sözlerime, bir gazete haberi yüzünden üç yüz üç gündür Maltepe Cezaevinde haksız, hukuksuz yere tutuklu bulunan İstanbul Milletvekilimiz Enis Berberoğlu'na derhâl özgürlük dileğimi ve diğer tutuklu milletvekillerinin de tutuksuz yargılanmaları dileğimi ifade ederek başlamak isterim.

Değerli arkadaşlarım, iki gündür yüz binlerce aile telaş içinde, kaygı içinde. Aylardır konuşulan ortaöğretime geçişte yeni sistem önceki gece açıklandı. Herkes nasıl bir sistem olacağını, evlatlarının istedikleri okullara nasıl girebileceğini anlamaya çalışıyor. Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarları döneminde on beş yılda 6'ncı kez sistem değişiyor. LGS dedik olmadı, OKS, SBS tutmadı; en son uygulanan TEOG vardı "Sınavsız sistem getiriyoruz, öğrencileri sınav stresinden kurtarıyoruz." diye değiştirileceğini duyurdunuz, şimdi ortaya çıkıyor ki "sınavsız sistem" diye gündeme gelen yeni sistemde de sınav var. Adı açıklandı: "Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezî Sınav." Yani halka "Sınavı ortadan kaldırıyoruz, stresi bitiriyoruz." diyenler bir kez daha merkezî sınav yapma noktasındalar. Hani sınav yoktu, hani öğrencilerin stresi, velilerin kaygısı bitecekti? Bütün eğitimciler, yeni sistemin eskisine göre daha fazla stres, daha fazla kaos, daha fazla kaygıya neden olacağında hemfikir.

Değerli arkadaşlarım, yeni sistemin belki de en dikkat çekici özelliği, dünyada ilk defa temel eğitimden sorumlu bir eğitim bakanlığının ve bakanının kendisine bağlı okulları "nitelikli" ve "niteliksiz" diye ayırmış olması ve bu okulların yüzde 90'ını da "niteliksiz" olarak damgalaması. Bu, Türkiye'de sadece ama sadece Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarına nasip oldu. Yani övünerek getirdiğiniz yeni LGS sisteminin en temel özelliği, devlet okullarımızın yüzde 90'ının "niteliksiz" olduğunu daha baştan, peşinen kabul etmesi.

Değerli arkadaşlarım, yeni sistemde sınavla öğrenci alacak okullara baktığınızda ne görüyorsunuz? Öğrencilerimize ve velilerimize iki yönlü bir dayatma, alternatifsiz bırakma ve zorlama görüyoruz. Bakın, nasıl oluyor? Pek çok kentte en köklü, en başarılı liseler liste dışı. Eskişehir'den örnek vereyim: 15 okul "nitelikli" diye açıklandı; 4 fen lisesi, 2 sosyal bilimler lisesi, 2 Anadolu lisesi, 5 meslek lisesi, 2 imam-hatip lisesi. Bu okullara sınavla girilecek ama bakıyoruz, ilimizin en başarılı okullarından Fatih Anadolu, Kılıçoğlu Anadolu, Muzaffer Çil Anadolu, Ahmet Kanatlı Anadolu, Salih Zeki Anadolu, 19 Mayıs Anadolu ve Orhan Oğuz Anadolu Liseleri bu listede yok. Ne oldu? Bir gecede "niteliksiz" okul oldular. Ankara'da yüzde 10'luk dilimden öğrenci alacak meslek ve imam-hatip lisesi toplamı 50; fen, Anadolu ve sosyal bilimler lisesi toplamı ise 32. Bakın, 34 ilde Anadolu lisesine giriş imkânı sağlanmıyor; Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Edirne, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Iğdır, Isparta, Karabük, Karaman Kastamonu, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Mardin, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Trabzon, Tunceli, Yalova ve Yozgat'ta öğrencilere Anadolu lisesi alternatifi sunulmuyor. 11 ilde sosyal bilimler lisesine giriş imkânı yok. Spor, güzel sanatlar, turizm, sağlık meslek liseleri kimsenin aklına gelmemiş ki bir tane dahi yok ama liste, imam-hatip ve meslek lisesi ağırlıklı. "Nitelikli" olarak adlandırılan 1.367 lisenin 767'si imam-hatip ve meslek lisesi. 34 ilde Anadolu, 11 ilde sosyal bilimler liselerine giriş imkânı yok. Buna karşılık, tüm illerde imam-hatip lisesi alternatifi birden fazla okulla sağlanıyor. Bakın, 61 ilde tercihe sunulan imam-hatip lisesi sayısı Anadolu lisesi sayısının önündedir.

Değerli arkadaşlarım, mesele imam-hatip lisesi karşıtlığı değildir, ülkemizde isteyen yurttaşlarımız evlatlarını imam-hatip liselerinde, okullarında okutma hakkına sahiptir. İmam-hatip lisesinde okuyan da, fen lisesinde, Anadolu lisesinde, meslek lisesinde ve açık lisede okuyan öğrenciler de hepsi bizim evlatlarımızdır. En iyi yetişmiş, donanımlı öğretmenlerden en kaliteli, en çağdaş, en bilimsel, cumhuriyet ilkelerine sahip çıkan eğitimi almalarını hepimiz isteriz ama bu listede gözlemlediğimiz husus bu değil, Hükûmetin önceliğinin başarılı öğrencileri alternatifsiz bırakarak bu okullara yönlendirmek istemesidir. Bakın, geçen yıl TEOG sınavını kazananlar arasında yüzde 10'luk dilimde sadece 9 Anadolu imam-hatip lisesi vardı, bu yıl yüzde 10'luk dilimden öğrenci alacak imam-hatip lisesi sayısı 298'e çıkarılmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Buyurun, bir dakika ek süre veriyorum.

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Yani 1.367 nitelikli okul arasına 298 imam-hatip okulu konurken buna karşılık Anadolu liseleri sayısı 222'yle sınırlanmış. İşin özü şu: AKP Hükûmeti imam-hatip liselerinde istenen başarıyı artıramayınca ve dolayısıyla bu okullara talebi artıramayınca bu okulları nitelikli lise sayarak başarılı öğrencileri bu okullara yönlendirme arayışına girmiş durumdadır. Sistemin temelinde, öğrencilere ve velilere yapılan birinci dayatma işte bu dayatmadır.

Sistemin bir de sınavsız girilecek yani Hükûmetin "niteliksiz" diye adlandırdığı okullara giriş cephesi var, orada durum daha da sıkıntılıdır. Çocuğunu Anadolu lisesine göndermek isteyen bir aile için Eskişehir'de 2 nitelikli okul tespit edilmiş, eğer sınavı kazanamazsa çember sistemine göre oturduğu yere yakın 3 Anadolu lisesine girmeyi deneyecek, bu da olmaz ise kendisi ve ailesi istemediği hâlde bir imam-hatip ya da meslek lisesine gitmek zorunda kalacak. Eğer öğrenci ve ailesi bu okullarda okumak istemiyorlarsa önlerinde kalan tek çare özel okula kayıt yaptırmaktır. İşte bahsettiğim ikinci ve en önemli dayatma budur; öğrencileri, velileri özel okullara mecbur bırakmaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Sayın Başkan, bitiriyorum, son paragraf.

BAŞKAN - Uzatamayacağım ama, bir dakika ek süre veriyoruz.

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Son, bitiriyorum, hemen bitiriyorum.

BAŞKAN - Siz söyleyin ama açmayacağız mikrofonu.

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Değerli arkadaşlar, bu sistem ne adildir ne eşitlikçidir ne hakkaniyetlidir; bu sistem, liselerinin adı gibi niteliksizdir, dayatmacıdır. Bu kadar adaletsizliğe, eşitsizliğe neden olacak bir sistemde ısrar etmekten vazgeçin. Yavrularımızın geleceğinin üzerine hep birlikte titreyelim, eğitimde fırsat ve imkân eşitliğini birlikte sağlayalım.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim.