BAŞKAN - Değerli milletvekilleri, ben bu önerinin, bu grup önerisinin İç Tüzük'e aykırı olduğu kanısındayım. Bu konudaki fikrimin gerekçelerini de sizlerle kısaca paylaşmak istiyorum.

Değerli milletvekilleri, TBMM İçtüzüğü, süreler dâhil olmak üzere pek çok konuda açık hükümler koymuştur. Bu açık hükümlerin nasıl uygulanacağıyla ilgili olarak da çeşitli teamüller vardır. Tutumumu belirlerken hem İç Tüzük'ün açık hükümlerine hem de teamüllere dayandım.

Bu getirilen grup önerisi söz sürelerinin kısaltılmasıyla ilgilidir, söz sürelerinin kısaltılmasını öngörmektedir. Oysa sürelerle ilgili İç Tüzük hükümleri açıktır; bunlardan ilki 60'ıncı maddenin son fıkrasıdır. "İçtüzükte başka bir süre belirtilmemiş veya aksi, Danışma Kurulunun teklifiyle Genel Kurulca kararlaştırılmamışsa siyasi parti grupları, komisyon ve Hükümet adına yapılan konuşmalar yirmi, üyeler tarafından yapılan konuşmalar on dakika ile sınırlıdır. İkinci defa yapılacak konuşmalarda süre bunun yarısı kadardır."

81'inci maddenin üçüncü fıkrasında da benzer bir düzenleme yer almaktadır; buna göre "Aksi, Danışma Kurulunun teklifiyle Genel Kurulca kararlaştırılmamışsa; kanun tasarı ve tekliflerinin tümü hakkında siyasi parti grupları, komisyon ve Hükümet adına yapılan konuşmalar yirmişer, üyeler tarafından yapılan konuşmalar onar dakikadır."

Bununla birlikte, İç Tüzük'ün 19'uncu maddesi vardır ki Adalet ve Kalkınma Partisi Grubu İç Tüzük'ün bu hükmüne dayanarak öneriyi getirmiştir. Bu maddede yer alan hükümlerin sonuncusu yani 19'uncu maddenin son fıkrası da şöyle bir düzenleme içermektedir: "İçtüzükte Danışma Kurulunun tespitine, teklifine veya görüş bildirmesine bağlanmış olan bütün hallerde, Danışma Kurulu, yapılan ilk çağrıda toplanamaz, oybirliğiyle tespit, teklif yapamaz veya görüş bildiremezse, Meclis Başkanı veya siyasi parti grupları ayrı ayrı, istemlerini doğrudan Genel Kurula sunabilirler. Bu durumda istemin oylanması ilk birleşimin gündemindeki Başkanlık sunuşlarında yer alır..."

Açıkçası, benim yorumuma göre, İç Tüzük'ün bu hükmü, 19'uncu maddenin son fıkrası grup önerileriyle ilgili genel hüküm niteliğindedir. Hukukun genel ilkelerine göre eğer bir metinde, bir konuda genel hüküm varsa elbette o hüküm uygulanır ancak aynı metinde bu düzenlemeyle uyuşmayan, bu düzenlemeye aykırı görülen düzenlemeler ya da hükümler yer almışsa öncelikle onlar uygulanır. Bu, genel kural-özel kural ilişkisi olarak adlandırılan bir hukuk genel ilkesidir. Genel kural İç Tüzük'ün 19'uncu maddesinin son fıkrası, özel kurallar İç Tüzük'ün 60'ıncı maddesinin son ve 81'inci maddesinin üçüncü fıkrasıdır.

Bu maddelerin özel bir önemi olduğunu da ayrıca hatırlatmak isterim çünkü Meclis, muhalefetin ve iktidarın belli konuları enine boyuna tartışma imkânının olduğu, olması gereken bir demokrasi mekânıdır. Parlamentoyu var eden söz hakkıdır, özellikle muhalefetin söz hakkının mutlaka güvence altına alınmasıdır. Bu konuda Parlamento uygulamamız da aynı ruhla şekillenmiştir. Bugüne kadar, sürelerin grup önerisiyle kısaltıldığı bir uygulama örneği mevcut değildir.

Öte yandan, değerli milletvekilleri, İç Tüzük'te belirlenmiş süreler alt sınırı ifade eder. Bunları değiştirebilmeniz için öncelikle bu maddelerde, sürelerin düzenlendiği maddelerde belirtilen şartlara uymanız gerekir. İkincisi: Bu alt sınırın daha da aşağıya çekilmesini öngören değil, yukarıya çıkartılmasını amaçlayan bir teklifle gelinmesi gerekir. Bugüne kadar, sürelerin değiştirildiği en yaygın uygulama bütçe görüşmeleridir. Bütçe görüşmelerinde de süreler alt sınırın aşağısına çekilmemiş, yukarısına çıkartılmıştır. Eğer İç Tüzük'ün bu açık hükümlerine aykırı gördüğüm bu öneriyi işleme koyarsam, İç Tüzük'ün grup önerisiyle ve İç Tüzük'te öngörülmeyen usul içinde değiştirilmesi sonucunu doğuracak bir işleme de sebebiyet vermiş olacağım. O nedenle, İç Tüzük'ün değiştirilmesi isteniyorsa bu konuda İç Tüzük'ün ve Anayasa'nın, Anayasa Mahkemesi içtihatlarının öngördüğü usulün takip edilmesi gerekiyor. Ben İç Tüzük'ün bu andığım sürelerle ilgili 2 maddesini bir kez daha nasıl yorumladığımı kısaca belirteyim ve görüşümü Genel Kurulun takdirine sunayım.

60'ıncı maddenin son fıkrası, çok açık bir şekilde, Danışma Kurulunun teklifini ön şart saymış ve Genel Kurulun kararını da bunu takip eden kurucu bir unsur olarak öngörmüştür. Dolayısıyla sürelerin 60'ıncı maddede ve 81'inci maddede belirtilen sınırların altına çekilebilmesi için bir defa Danışma Kurulunun teklifine ihtiyaç vardır. Danışma Kurulunun teklifi olmadan, sadece grup önerisi üzerine böyle bir işlemi yaparsam İç Tüzük'e aykırı davranmış olacağım inancındayım. Bu nedenle, Adalet ve Kalkınma Partisi Grubunun önerisini işlemden kaldırıyorum.