Gruplar adına ikinci söz Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu'na aittir.

Buyurun Sayın Kuşoğlu. (CHP sıralarından alkışlar)

CHP GRUBU ADINA BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekili arkadaşlarım, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Plan ve Bütçe Komisyonundaydım. Değerli Grup Başkan Vekilim Özgür Özel "Erzurum'un sorunlarıyla ilgili bir önerge var, konuşmak ister misin bir Ankaralı Erzurumlu olarak?" deyince Erzurum'da sorun mu yok, tabii ki konuşurum dedim. Hakikaten, Erzurum'da temmuz ayında kar yağmış da bir Erzurumlu nine şöyle demiş: "Yağar tabii, sahipsiz memleket." Erzurum biraz sahipsiz bir memleket hakikaten. (CHP sıralarından alkışlar) Erzurum'a sahip çıkmamız lazım hep beraber.

Değerli arkadaşlarım, gerçekten, sadece o il, bu il değil de bu iktidar döneminde bir mantalite var. Bakın, yap-işlet-devret yatırımlarını da ele alalım, yap-işlet-devretle yapılan yatırımların -ki yap-işlet-devretle en az bütçeye dâhil olanlar kadar yatırım yapılıyor, hatta daha fazla- yüzde 60'ı -bakın rakamlara- İstanbul ve çevresine yapılıyor, yüzde 60'ı yapılmış. E, İstanbul ve çevresine siz yatırımların yap-işlet-devret de dâhil olmak üzere yüzde 60'ını yaparsanız o zaman Erzurum ne yapsın, Anadolu ne yapsın? Onun için sıkıntı var. Erzurum 1970'lere kadar Türkiye'nin en büyük 6-7 vilayetinden biriydi, gerçekten öyleydi; bugün, bilmiyorum, 60'ıncı mıdır, daha mı gerilerdedir, o kadar geriledi. Yani Erzurum'un sorunları -değerli hocam çok haklı olarak dile getirdi- çok önemli bir konu; bu, Anadolu'nun sorunlarında da ayrılamaz, çok çok önemli. Bu konuyla ilgili olarak hakikaten bu Meclisin ayrı bir çalışma yapması lazım çünkü bu sadece Erzurum'un sorunlarını çözmek olmayacak; bu, bütün Anadolu'nun sorunlarını çözmek olacak, gelir dağılımının yeniden düzenlenmesi olacak. "Anadolu'nun sorunları" deyince göç sorununun çözümü olacak; "göç sorunun çözümü" deyince güvenlik sorunun çözümü olacak, birçok ekonomik sorunun çözümü olacak.

Bakın, cumhuriyet, Erzurum'a bilinçli olarak ilk üniversitelerden bir tanesini kurmuş, Atatürk Üniversitesini, ilklerden biridir; Erzurum Şeker Fabrikasını kurmuş, ilklerden biridir; kombinayı kurmuş. İlk büyük yatırımlar hep Erzurum'a yapılmış. Bölgesel bir kalkınma gözetilerek yapılmış bütün bunlar. Bunlar bilinçsiz yapılan işler değildi ama bu dönemde bir bakıyoruz, her şey İstanbul ve çevresine. Ve bugün İstanbul 15,5 milyona yaklaşan nüfusuyla, herkesle bağlantısıyla anormal bir yer oldu. Şimdi de İstanbul'u dengelemeye çalışıyoruz, giriş-çıkış yasaklansın diye zaman zaman düşünüyoruz. Dolayısıyla, bu sorunun, gerçekten "Erzurum sorunu" deyince Türkiye'nin sorunu olarak ele alınması gerekir.

Değerli Başkanım, herhâlde bir dakika ilave edeceksinizdir Erzurum'un sorunlarını anlatabilmem için.

BAŞKAN - Tabii, Erzurum Dadaş diyarı.

Buyurun.

BÜLENT KUŞOĞLU (Devamla) - Değerli arkadaşlarım, ben Plan ve Bütçe Komisyonu üyesiyim. Özellikle Doğu Anadolu Projesi'ne (DAP) bakıyorum, her sene mesela 100 milyon liralık bir yatırım öngörülmüşse 10 milyon lira kullanılmış. Bakın, geriye dönük DAP Projesi'nin bütün ödeneklerine bakın, kullanılmıyor; ayrılan ödenek bile onda 1 oranında ancak kullanılıyor. Anlamak mümkün değil. Sayın Bakana "Bu nedir? Niye böyle?" dedim. "İlgili müdürler kullanmıyor." Böyle bir bahane olamaz, gerçekten olamaz. Bir garabet var.

Bu Erzurum Şeker Fabrikası, kapatılması düşünülen 14 fabrikadan biri. Bunun tekrar ele alınması lazım, biz yukarıda görüşüyoruz.

Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu çok önemli. Bunun Ovit Tüneli'yle birlikte ele alınıp demir yolunun Erzurum'a muhakkak bağlantısının yapılması lazım, bağlantısı olması lazım hem denize açılması hem de diğer ülkelere, uluslararası açılıma açık olması için.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BÜLENT KUŞOĞLU (Devamla) - Süremiz bitti.

Herkese saygılar sunuyor, teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz Sayın Kuşoğlu.