CHP GRUBU ADINA ÖZTÜRK YILMAZ (Ardahan) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; partimizin Suriye politikasını bu kürsüden defalarca açıkladık. Tabii, bu vesileyle birkaç önemli hususa değinmek istiyoruz. Bunlardan bir tanesi, ABD ile Rusya'nın Suriye konusunda, esasen, kamuoyuna gösterdikleri gibi bir çatışma içerisinde olmadıklarını, perde arkasından birbirleriyle pekâlâ anlaştıklarını ve Suriye dosyasını yönettiklerini belirtmek istiyoruz.

Astana süreci, Soçi, Cenevre, bunların hepsi Suriye'deki savaşı önlemeye yetmedi, iç savaş olanca hızıyla devam ediyor. Esasen bir çözüm olabilirdi. Mesela, Tacikistan'da iç savaş olduğunda, Tacikistan'ın şu andaki Cumhurbaşkanı İmamali Rahman bütün savaşan tarafları yenmiş, ülkede birliği sağlamış, anayasayı yapmış ve şu andaki düzeni kurmuştu. Ama şu anda Suriye'de böyle bir şey olmuyor, Esat ne yenmiş tam manada ne de yenilmiştir.

Diğer taraftan Bosna Hersek örneği var biliyorsunuz. Orada da uluslararası toplumun bir anlaşmayı -esasen bir manda sistemini- getirip dayattığını ve uluslararası toplumun bir anlaşması sonucu Bosna Hersek'te savaşın sonlandırıldığını biliyoruz.

Suriye savaşında da askerî çözümün olmayacağını bilmemiz lazım. Ne olursa olsun Suriye'de askerî bir çözüm olmuyor çünkü artık uluslararası güçler buraya konuşlanmış durumda. Rusya'nın ciddi manada kuvvet kaydırdığını biliyoruz, üsler elde edinmiş, bu bölgeyi bu kadar taşeronlaştırmış. Diğer taraftan ABD'nin de bu zamana kadar hiç olmadığı kadar Suriye'ye yerleştiğini bilmemiz lazım. Artık Suriye'deki halklar istese bile kolay kolay çözüm olmuyor. Bizim yapmamız gereken, siyasi süreci hızlandırmak. Siyasi süreç nasıl hızlandırılabilir? Yani Astana'daki, Soçi'deki görüşmeler elbette olaya bir noktada katkı sağladı ama sonuca gidecek yolda ciddi manada bir merhale teşkil etmiyor.

Diğer taraftan Cenevre görüşmeleri de tıkanmış durumda. Ne yapmak lazım? Yapılması gereken şey şu: Her şeyden önce gerek Afrin Operasyonu gerek diğer risk ve tehditler ne zaman giderilebilir? Ne zaman ki Suriye'de siyasi bir çözüm sağlanabilir, o zaman giderilebilir. "Elbette Suriye'nin geleceğine Suriye halkı karar verecektir." deniyor ama esasen Suriye halkının karar vermeyeceğini de kabul etmemiz lazım. Çünkü uluslararası toplum Suriye'yi şu anda resmen manda yönetimine almış ve iradesini gasbetmiştir. Böyle bir durumda bizim bir komşu olarak geçmişe dönük hatalardan sıyrılarak, ön yargılardan kurtularak ve esasen gerçekle yüzleşerek bir yol bulmamız lazım. O yolun da bir şekilde yeni diyalog kanalları açmak suretiyle sağlanabileceğini belirtiyor, hepinize saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)