HÜSEYİN ÇAMAK (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 502 sıra sayılı torba kanun tasarısının 29'uncu maddesindeki motorlu taşıtlar vergisiyle ilgili huzurunuzdayım.

Biliyorsunuz, motorlu taşıtlar vergisi için söylenmedik söz kalmadı ve vatandaşın isyanı üzerine tam olmasa da zam oranını birazcık daha azaltarak, vergi mükelleflerinin 2019'da seçmen oldukları da hatırlanarak geri adım atıldı. Tahsilat başlayınca bu konunun daha çok su götüreceğini göreceğiz fakat ben izninizle torba yasadaki yerel yönetimlerle ilgili sıkıntılar hakkında da fikirlerimi paylaşmak istiyorum.

Yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması sadece yerel yönetim birimlerini ilgilendiren bir düzenleme değildir, aynı zamanda tüm devlet yapılanmasının ve dolayısıyla temel toplumsal ilişkilerin de yeniden düzenlenmesidir. Türkiye'de yerel yönetimlerin önemli sorunları olduğu ve yeniden yapılandırılması gerektiği uzun süredir gündemdedir. Bu süreçte çok sayıda değişiklik de yapılmıştır. Yapılan değişikliklerdeki temel sorun sosyal adaleti, halka hizmetin kalitesini artırmak değil siyasal ve kentsel rantı artırmak amacının güdülmesidir. Ancak halkı ikna etmek için yasalar ve yasa gerekçeleri süslü laflarla örtülmektedir. Bazen iknaya bile geçilmeden "Ben yaptım oldu" ya getirilmektedir.

Merkezî yönetim ile yerel yönetimler arasında görev ve sorumluluk bölüşümünün rasyonel şekilde yapılmamış olması, merkeziyetçiliğin hâlen ağır basması, yerel yönetimlerin gelir kaynaklarının yetersiz kalması ve hareket kabiliyetlerini kısıtlayan ağır idari vesayet gibi sorunlar günümüzde de devam etmektedir. Bu sorunlar olanca ağırlığıyla varlığını sürdürürken, yapılan değişiklikler seçim yatırımı olmaktan, merkezin yerel yönetimler üzerindeki gücünü yitirmemek için getirdiği düzenlemeler olmaktan öteye gidememektedir. Yerel yönetimlerin bütüncül bir yaklaşıma gereksinimi varken, yapılan düzenlemeler birbirinden kopuk, günü kurtarmaya yönelik olmaktadır. Son yıllarda bu düzenlemelerin torba yasalarla parçalanarak yapılması da gelenek hâline gelmiştir. Mevcut torba yasa kapsamında gündemimizde olan yerel yönetimlerle ilgili maddeleri barındıran tasarı bunun son örneğidir.

2012 yılında 5393 sayılı Belediye Kanunu'na eklenen yasadaki diğer bir düzenleme ise devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerinin yürütülmesine dair geçici düzenleme önümüzdeki günlerde görüşeceğimiz mevcut torba yasadaki 107'nci maddenin uygulama süresinin üç yıl uzatılarak 2020'de sonlandırılmasına ilişkindir. Bu değişiklik 6360 sayılı Yasa'nın plansız, öngörüsüz ve altyapısı hazır olmayan düzenlemelerinin yarattığı sorunları ötelemekten ibarettir. 6360 sayılı Yasa'yla köy ve belediyeler mahalleye dönüştürülürken Adalet ve Kalkınma Partisinin iddiası imar-plan bütünlüğünü ve hizmetlerde etkililiği sağlamak; yönetsel ve mali kapasitesi yetersiz olan yerel yönetim birimlerinin kapatılarak kaynak israfının önlenmesidir. Gerçekte ise seçim çevresinde değişiklik yaparak seçim sonuçlarını etkilemek, yandaşlara kentsel rant sağlamak amaçlanmaktadır.

6360 sayılı Yasa'nın ürettiği sorunlar çözülememiştir. Bu maddedeki düzenlemeyle, sorunların kaynağına inilmeden süre uzatılarak sorunların kendiliğinden çözülmesi beklenmektedir. Peki, neden 2020 tarihi belirlenmiştir? Tabii ki 2019 seçimleri geçsin diye. Yani sorunlu mevzular 2019 seçimleri sonrasına ötelenmektedir. Dolayısıyla bu değişiklikle vatandaştan gelecek tepkilerin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Yerel yönetimler için daha kapsamlı bir yasal değişiklik yapılacağı, bütün belediyelerde bütünşehir statüsüne geçileceği belirtilerek seçimlere etki edecek yeni bir düzenlemeyi de 2019 seçimlerine yetiştireceklerini ifade etmektedirler. Yani yerel yönetimler, yeniden ve yine soyut, temelsiz, üzerinde yeterince çalışılmamış bir düzenlemeyle henüz 6360 sayılı Yasa'nın ürettiği sorunlar giderilmeden belirsizlikle karşı karşıya getirilmeye çalışılmaktadır. Yapılacak düzenlemeler, çözülmesi istenilen sorunların yerine yeni sorunlar yaratmamalıdır.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Çamak.