AYŞE NEDRET AKOVA (Balıkesir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; evde olsun işte olsun hep emekçi olan tüm kadınlarımızın Dünya Kadınlar Günü'nü kutluyorum.

Toplumun bireylere yüklediği geleneksel roller çerçevesinde kadına, evde çocuk yetiştiren, evi düzenleyen, yemek ve ev işi yapıp kocasının eve geçimlik getirmesini bekleyen ve aile adına söz hakkı olmayan bir rol düşerken erkeğe, dışarıda evi için çalışıp kazanç elde etmesi ve paranın getirdiği güç ile aile hakkında tek söz sahibi olması rolü düşmüştür. Kadının evin dışında da çalışıp erkek kadar evini geçindirebileceği ve siyasi, ekonomik ve toplumsal kararlarda onun da söz hakkının olması gerektiği, geleneksel rollerin değişebileceği, hatta toplumun daha iyiye doğru gelişimi için gerekli olduğu anlaşıldıkça, kadınların hak mücadelesi toplumun her alanında başlamıştır.

Saygıdeğer milletvekilleri, CHP Tüzüğü'nde yüzde 33 kadın kotası kabul edilerek siyasette kadının yolu daha da açılmıştır. İzmir Ticaret Odası Meclisinin her meslek komitesinde en az bir kontenjan kadına ayrılması hakkında aldığı temenni karar da önemlidir.

Kadınların çalışma hayatında, siyasal alanda, hukuksal alanda var olma mücadelesi yüzyıllardır devam etmektedir. 8 Mart 1857 tarihinde daha sağlıklı çalışma koşulları için bir tekstil fabrikasında greve başlayan 40 bin dokuma işçisi kadının başlattığı mücadelenin acıları unutulmadı. Bu emekçi kadınların hak mücadelesi polisin işçileri fabrikaya kilitlemesi sonrası çıkan yangında çoğu kadın 129 işçinin hayatını kaybetmesiyle sonlandı.

Bu bağlamda, kadın-erkek eşitsizliği temeli üzerinde kurgulanan geleneksel roller sorgulandıkça kadınların örgütlenip hakları için mücadele etmeye başlaması ve örgütsel baskıyla sorunun artık bir insan hakkı sorunu olduğu genel kabul görmüştür ve biliyorsunuz, evvela 1910 yılında Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılması kabul edilmiş, 1977 yılında da "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılması oy birliğiyle kabul edilmiştir.

Dünya Emekçi Kadınlar Günü ile amaçlanan, küresel gündemde kadın-erkek eşitliği ve kadın haklarını tutarak kadınların kamusal ve toplumsal hayatta var olma süreçlerini güçlendirmektir. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü toplumsal cinsiyet eşitliği hususunda farkındalık yaratmak, toplumun bireylerinin bu konuya hassasiyetle yaklaşmalarını sağlamak, toplumun cinsiyet eşitliği konusunda bilinçlenmeleri için adımlar atmak, hukuksal ve uygulamalı düzlemde atılacak her adımın ülke refahına ve huzuruna katkı yapacağının anlaşılmasını sağlamak için bir fırsattır. Bu bağlamda, bir günde simgeleşen kadınların güçlenmesi ve kadın hakları için mücadeleyi tüm yıla yaymak gereklidir.

Saygıdeğer milletvekilleri, bugün 550 milletvekilinden 79'u kadındır, Hükûmetteki 26 bakandan sadece 1'i kadındır, 2.924 belediye başkanının 26'sı kadındır, 34.210 muhtardan 65'i kadındır, 81 valinin 1'i kadındır, 103 rektörden 5'i kadındır, 185 büyükelçiden 21'i kadındır, 26 müsteşar arasında maalesef hiç kadın yoktur. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, Yargıtay, Sayıştay başkanlıklarında hiç kadın yok; DİSK, Türk-İş, Hak-İş, Kamu-Sen, Memur-Sen, TOBB, MÜSİAD, TESK yönetim kurullarında hiç kadın yok. Bu rakamlar, daha almamız gereken çok yol olduğunu göstermektedir.

2008 yılında yapılan Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması'na göre, Türkiye'de kadınlarımızın yüzde 42'si yaşamının herhangi bir döneminde fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmıştır.

Dünya Ekonomik Forumu Cinsiyet Uçurumu Endeksi 2011 yılı derecelendirmesine göre 135 ülke arasında Türkiye 122'nci sıradadır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından hazırlanan 2011 yılı İnsani Gelişme Raporu'na göre 187 ülke arasında İnsani Gelişim Endeksi'nde 92'nci sıradayız, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi'nde ise maalesef 77'nci sıradayız.

Kadınların her alanda kendilerine yer bulabilmeleri, eşit fırsatlara kavuşabilmeleri ve sorunun çözümü için yasal zeminin yaratılmasının yanı sıra, toplumsal zihniyet değişimi ve eğitim zorunludur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AYŞE NEDRET AKOVA (Devamla) - Teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Akova.