EROL DORA (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın 3'üncü maddesi üzerinde Halkların Demokratik Partisi Grubu adına söz aldım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, bu maddeyle Harcırah Kanunu'nun 33'üncü maddesinde teknik bir değişiklik yapılmakta ve belirlenen görev merkezi dışına teftiş, denetim, inceleme veya soruşturma görevi ile gönderilen ürün denetmenleri ve ürün denetmen yardımcıları, gümrük ve ticaret denetmenleri ve gümrük ve ticaret denetmen yardımcılarının da söz konusu kanun kapsamında giderlerinin karşılanması amacıyla harcırahlardan faydalandırılmaları hususu düzenlenmektedir. Elbette ürün denetmenlerine denetim süreçlerinde harcırah sağlanması olumlu bir düzenlemedir ve çalışanların, emekçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesine dönük düzenlemeleri önemli buluyoruz. Konu ürün denetimi olunca izninizle konuşmamı Türkiye'de tarım ürünlerinin denetimine ilişkin sürdüreceğim.

Değerli milletvekilleri, insanlık tarihi boyunca gıda hep stratejik ürün, gıda güvencesi de devletin en önemli konularından biri olmuştur. Son iki yüzyılda da temelde insan olmaktan kaynaklanan ve yaşamı sürdürebilmek için gereken gıda maddesini tüketebilme hakkı olarak tanımlanan gıda güvencesi hakkı ortaya çıkmış ve bu hak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde de "yeterli gıdaya ulaşabilme hakkı" şeklinde yer almıştır. Dünya nüfusundaki hızlı artış ve insanların beslenmesi zorunluluğu, tarımsal araştırmalara önem verilmesini sağlamış, bu araştırmalar sonucunda, özellikle son elli yılda tarımsal üretimde önemli artışlar elde edilmiştir. Ancak bu yeni üretim tarzı, gıda kaynaklı sağlık risklerini de beraberinde getirmiştir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu bağlamda, tarım ilacı olarak bilinen ve ülkemizde de yaygın olarak kullanılan kimyasalların kullanım biçimleri ve negatif neticeleri hakkında birkaç noktanın altını çizmek isterim: Türkiye'de tarım ilaçlarının bitkiyi koruma bağlamında hızlı ve sonuç alıcı olumlu etkilerine karşın, kimyasal savaş, bilinçsiz ve kontrolsüz biçimde yapıldığında çevre kirliliğine, gıdalara zehirli kalıntıların bulaşmasına ve dolayısıyla insan sağlığına gerek kısa ve orta vadede gerekse de uzun vadede önemli hasarlar verebilmektedir. Tabii, Türkiye iç pazarında tarımsal gıdalara ilişkin ciddi, nitelikli, kapsamlı, bilinçlendirici ve caydırıcı bir denetim mekanizması henüz bulunmadığından, yurttaşlarımız, beslenme sağlığı bakımından uzun vadeli büyük risklerle karşı karşıyadırlar.

Değerli milletvekilleri; örneğin Avrupa Birliğinin Yiyecekler ve Yemler İçin Hızlı Alarm Sistemi yıllık raporları incelendiğinde, son on iki yılda Avrupa Birliği ülkelerine gönderilen tarım ürünlerinde uygun bulunmayan en fazla ürüne sahip ülkeler arasında Türkiye'nin de bulunduğu görülmektedir. Bu uygunsuzluğun en başta gelen nedenleri, bitki korumayla ilişkili olan gıdalardaki kimyasal bulaşmaları ve kimyasal ilaç kalıntılarıdır.

Değerli milletvekilleri; gıda güvenliği, halk sağlığını tehdit eden küresel bir konu hâline gelmiş ve uluslararası gıda ticaretini etkilemeye başlamıştır. Gıda tedarikinin küreselleşmesi ve analitik yöntemlerdeki ilerlemeler, gıdalarda bulunabilecek kimyasal zehirler, mevzuattan sorumlu otoriteler, gıda endüstrisi ve tüketiciler için çözülmesi gereken en önemli konulardan biri hâline gelmiştir.

Netice itibarıyla, devletin, denetim mekanizmalarını doğru bir biçimde çalıştırması, hızlı alarm sistemi kurulması, daha çok laboratuvar açması, hem toptancı hallerinde hem de bahçelerde daha çok numune alarak analiz yapması gerekir.

İlaç kullanımı konusunda üreticilerin bilgi eksikliği giderilmelidir. Özellikle küçük üreticiler, ilaç bayilerinin yanlış yönlendirmeleri sonucu hatalı ve aşırı dozda ilaç kullanımına yönelmektedir. Üreticilerin ilaç kullanım miktarı ve zamanı konusundaki bilgisizliklerinin yanı sıra eski tarihli ucuz ilaçlar kullandıkları da bilinmektedir. Üreticilerin ucuz, kalıntı riski yüksek ilaçlara yönelmesini engellemek için uygun ilaçların kullanımı teşvik edilmelidir. Ürün denetim süreçlerinin daha nitelikli hâle getirilmesi ve tarımsal ürünlerimizin, gelişmiş dünya standartlarına uygun koşullarda üretilmesi konusunda gerekli tedbirlerin daha ciddi bir biçimde ele alınması hususunu bir kez daha dikkatinize sunar, Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (HDP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Dora.