MEHMET METİNER (Adıyaman) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; cumhuriyetimizin 89'uncu yıl dönümünü kutlarken asıl cevap vermemiz gereken soru "nasıl bir cumhuriyet istediğimiz" sorusudur çünkü cumhuriyet, ne tek başına değerlidir ne de değersizdir, ne iyidir ne de kötüdür. Cumhuriyetin bizatihi kendisine değer atfetmek doğru bir kalkış noktası değildir. Asıl değerli olan şey demokrasinin kendisidir. Demokrasiden yoksun bir cumhuriyet ruhsuz bir cesede benzer.

Değerli milletvekilleri, hepinizin bildiği gibi yeryüzünde çeşitli cumhuriyetler vardır. Koyu totaliter, despotik bir rejim olan Sovyetler Birliği de cumhuriyetti, Saddam'ın Irak'ı da; Kaddafi'nin ülkesinde de cumhuriyet vardı. Esed'in Suriye'sinin adı da "cumhuriyet"tir, İran'da totaliter, otoriter İslamcı rejimin adı da "cumhuriyet"tir. O yüzden diyorum ki, tek başına cumhuriyet iddiası demokrasi açısından kıymeti harbiyesi olan bir iddia değildir. Her cumhuriyet demokrasi değildir ama her demokrasi, doğası gereği cumhuriyeti içkindir.

Değerli arkadaşlar, "Demokrasinin dominantı nedir?" diye sorduğunuzda, kestirmeden şu cevabı vermek mümkün: "Demokrasi, hür ve eşit vatandaşları olan bir rejimin adıdır."

Değerli milletvekilleri, bizim cumhuriyetimiz demokrasinin tam neresine denk düşmektedir peki? Cumhuriyetimizin geçmişi, özellikle de tek partili dönem, bütünüyle demokrasiden yoksundur. Doğrudur, ülkeden Osmanlı hanedanı kovulmuştur, saltanata son verilmiştir ama bunun yerine, ne yazık ki tek parti hanedanı ve saltanatı tesis edilmiştir. Tek parti devletinde cumhuriyet cumhurun değil, imtiyazlı zümrelerin yönetim biçimi olarak dayatılmıştır.

"Kulluktan vatandaşlığa geçildiği" iddiası da doğru değildir. Kulluk, sadece biçim değiştirmiştir, mutlu bir azınlık için ayrıcalıklı bir vatandaşlık rejimi ihdas edilmiştir.

KADİR GÖKMEN ÖĞÜT (İstanbul) - Şimdiki gibi.

MEHMET METİNER (Devamla) - Millî Şef rejimi, sadece bir kulluk rejimi değil, aynı zamanda dibine kadar faşist bir rejimin adıdır da.

HALUK EYİDOĞAN (İstanbul) - İstiklal Savaşı yapıldı o dönemde.

MEHMET METİNER (Devamla) - O dönemde millet iradesi şeklen savunulmuş, "Milletin hâkimiyet yetkisini ancak ve sadece parti eliyle kullanabileceği" hükmü esas alınmıştır.

ALİ SARIBAŞ (Çanakkale) - Şimdiye gel, şimdiye.

MEHMET METİNER (Devamla) - Demokrasiden yoksun bu cumhuriyetçilik anlayışı, ne yazık ki yakın zamanlara kadar sürdürülmüştür. Bu ülkede, Başbakanlık makamında oturan Partimizin Genel Başkanının başörtülü eşiyle Çankaya'ya çıkması bile yasaklanabilmiştir. Bu utanç verici yasak, yeni kutladığımız Cumhuriyet Bayramı'yla ancak ortadan kaldırılabilmiştir.

ALİ SARIBAŞ (Çanakkale) - Kim yasaklamış? Kendi kendine mi yasaklamış?

MEHMET METİNER (Devamla) - Değerli milletvekilleri, hâlâ cumhuriyetçilik adına, farklı yaşam tarzlarına mensup vatandaşlarımızın temel hak ve özgürlüklerinden yoksun bırakılabileceği anlayışında olanların var olduğunu görmek demokrasi adına üzücüdür.

KADİR GÖKMEN ÖĞÜT (İstanbul) - Ulus'ta olduğu gibi, Ulus'ta.

MEHMET METİNER (Devamla) - Seçme ve seçilme hakkını tanıdığımızı gururla söylediğimiz kadınlarımızdan bazıları, söz gelimi başörtülü vatandaşlarımız, ne yazık ki seçilme hakkından yoksun bulunmaktadırlar.

KADİR GÖKMEN ÖĞÜT (İstanbul) - Biber gazı yemiyorlar hiç olmazsa.

MEHMET METİNER (Devamla) - "Kamusal alandan sürülen bu vatandaşlarımız, kamusal haklardan tıpkı diğer vatandaşlarımız gibi yararlansın." denildiğinde ise birileri kalkıp cumhuriyet savunusu altında hâlâ yasakçılığı savunabilmektedir. Demokrasi adına bu büyük bir utanç kaynağıdır.

Değerli milletvekilleri, cumhuriyetin sahibi de, koruyucusu da halktır. Demokratik cumhuriyetlerde askerî ve bürokratik vesayet rejimine yer yoktur.

KADİR GÖKMEN ÖĞÜT (İstanbul) - Polis devletine yer var mı?

MEHMET METİNER (Devamla) - Demokratik cumhuriyetlerde sivil otoritenin emrine girdi diye askerler cumhuriyete sahip çıkmamakla suçlanmazlar, tam tersine övülürler. Demokratik cumhuriyetin hür ve eşit vatandaşları vardır. Demokratik cumhuriyetin führeri olmaz. Demokratik cumhuriyetlerde vatandaşlara ideoloji, din, mezhep ve yaşam tarzı dayatılmaz.

ALİ ÖZGÜNDÜZ (İstanbul) - Siz niye dayatıyorsunuz o zaman?

MEHMET METİNER (Devamla) - Demokratik cumhuriyetin kamusal alanı herkese açıktır.

Görünen o ki değerli arkadaşlar, cumhuriyetimizin hâlâ demokrasi adına eksiklikleri bulunmaktadır. Bu eksiklikleri hızla gidermeliyiz diyorum. Türkiye'ye Baas tipi bir cumhuriyet yakışmaz, hâlâ tek parti döneminin cumhuriyetçilik anlayışına özlem duyanlar, halkı seçmesini bilmeyen bir güruh veya göbeğini kaşıyan adam diye aşağılayanlar lütfen demokrasiden bahsetmesinler.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MEHMET METİNER (Devamla) - Değerli milletvekilleri, Türkiye'de Baas tipi cumhuriyet arzulayanlar bilsinler ki bu tip cumhuriyetlerin dönemi kapandı, kapanıyor.

Cumhuriyetimizin demokrasiyle taçlandırılması dileğiyle hepinizin Cumhuriyet Bayramı'nı kutluyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)