ŞENAL SARIHAN (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım, kâtip üye arkadaşlarım ve yazman arkadaşlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Uzun bir ara oldu, bu uzun aralardan sonra zaten dağılmış olan dikkatin toparlanması oldukça güç oluyor. Ben belki biraz dikkat toplama adına "İnsanın Anayasası" diye başlayan bir şiiri sizinle paylaşmak istiyorum. O arada belki diğer arkadaşlarımız da buraya gelmiş olurlar. Can Yücel şöyle söylüyor sevgili arkadaşlar:

"Kan yasası bu insanın:

Üzümden şarap yapacaksın

Çakmak taşından ateş

Ve öpücüklerden insan!

Can yasası bu insanın:

Savaşlara, yoksulluklara

Ve binbir belaya karşın

İlle de yaşayacaksın!

Us yasası bu insanın:

Suyu şavka döndürüp

Düşü gerçeğe çevirip

Düşmanı dost kılacaksın!

Anayasası bu insanın:

Emekleyen çocuktan

Uzayda koşana dek

Yürürlükte her zaman."

Anayasalar her zaman yürürlükteler. Hangi sebeple yürürlükteler? İnsanlar arasında dostluk olsun diye; emekleyen çocuk büyüyüp özgür bir toplumda yeşerebilsin, büyüyebilsin, özgürlüğün ve demokrasinin tadını tadabilsin diye.

Arkadaşlarım günlerdir, komisyon aşamasından bu yana anayasalar üzerine düşüncelerini ifade ettiler, Türk anayasaları üzerine de düşüncelerini ifade ettiler. Kimileri eleştirdi, kimileri övgüler düzdü, kimileri bazı anayasaların çok daha etkin bir koruma sağladığını ifade etti ama muhalefette bulunan arkadaşlarımızdan MHP dışındaki bütün arkadaşlarımız, getirilen Anayasa değişikliğinin aslında bir demokrasi müjdecisi olmadığını, aksine, yeniden bizi Orta Çağ'a götüren, tek adam sistemine götüren bir anayasa olduğunu söylediler.

Şimdi ben 6'ncı madde üzerine görüş ifade edeceğim. 6'ncı madde, bildiğiniz gibi, denetimle ilgili bir madde yani Parlamentonun denetim hakkıyla ilgili bir madde. Parlamentonun birinci görevi nedir, en önemli görevi nedir sevgili arkadaşlar? Yasama görevidir, yasalar yapar. İkinci görevi de denetleme görevidir. Hem yasaları yaparken hem de denetleme yaparken kendisine verilen temsil yetkisini kullanır yani halkın kendine verdiği güveni kullanır, onun çizgisi içinde denetleme yapar. Parlamenter sistemler denetlemeyi zorunlu kılarlar fakat parlamenter olmayan sistemler yani başkanlık sistemi ya da ne olduğu belirsiz olan bu son getirmiş olduğunuz genişletilmiş cumhurbaşkanlığı sistemi denetlemeyi zaten gerektirmez çünkü tek hâkim vardır, tek buyurucu vardır, tek karar verici vardır. O sebeple, bir gensoruya da gereksinim olmamıştır ve bu yasal düzenleme içinde gensoru yerini almamıştır.

Burada konuşurken hep telaşa düşüyorum çünkü beş dakikalık bir süre ve karşımda dakikalar hızla akıyor. Şimdi bunu bırakıp dün akşamdan biraz söz etmek istiyorum arkadaşlar.

"Bilgi edinme" 6'ncı maddenin başlığı aynı zamanda, izninizle bir bilgiyi sizinle paylaşmak istiyorum. Buradaki arkadaşlarımın hemen tümü pasif direniş diye bir bilgi sahibi herhâlde, değil mi arkadaşlar, sokakta ve Parlamentoda? Dün burada bu kürsünün etrafını çevreleyen Cumhuriyet Halk Partili milletvekilleri pasif direniş haklarını kullanıyorlardı. Pasif direniş vicdanın ürünüdür, pasif direniş onurun ürünüdür. Vicdanınız eğer yeterince konuşamadığınızı, ifade edemediğinizi anlatıyorsa o zaman eyleme çıkarsınız. Nasıl haziranda duran bir genç adam vardı ve biz hepimiz onu şaşkınlıkla karşılamıştık, nasıl Gandi Hindistan'ı sadece pasif bir eylemle ayağa kaldırmıştı, nasıl Amerika'da zenciler arka kapılardan sokuluyorlar diye, ayrı yerde oturtuluyorlar diye pasif direniş yapmışlardı, bugün ne yazık ki Parlamentomuzda artık sözün sahibi olan, sözün en ustası olması gereken, en özgür alanda konuşması gereken milletvekilleri pasif direnişe durdular.

Sevgili arkadaşlar, bu, bir demokratik yoldur...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ŞENAL SARIHAN (Devamla) - Bir dakikacık açar mısınız lütfen.

BAŞKAN - Sayın Sarıhan, tamamlayın lütfen.

ŞENAL SARIHAN (Devamla) - ...demokratik yöntemdir ama bu, aynı zamanda bir kötülüğün adıdır.

Sevgili arkadaşlar, OHAL Parlamentoya gelmiştir, Parlamento OHAL uygulamalarıyla karşı karşıyadır. Nasıl Meclisin önüne halkın gelmesi engellenmişse, şimdi halkın duygu ve düşüncelerini ifade eden muhalefetin sesi de burada kısılmaktadır.

Hepinize açık bir yol diliyorum ama en çok ülkem için diliyorum.

Teşekkür ederim. (CHP ve HDP sıralarından alkışlar)