MİTHAT SANCAR (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; evet, gecenin bu saatinde bu önemli teklifi görüşmeye devam ediyoruz.

Teklifin en kritik maddelerinin yerel yönetimlerle ilgili olduğu konusunda hem kamuoyunda hem Mecliste bir fikir birliği olduğunu görüyoruz.

Üzerinde tartışma yürüttüğümüz 23'üncü madde diğer kayyum ve benzeri maddelerle doğrudan ilişkili. Akşamdan beri bu konularda partiler arasında görüşmeler yürütülüyor. Bu 23'üncü maddenin de kayyum maddeleriyle doğrudan bağlantısı olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Kayyum maddelerinin tekliften çekilmesi konusunda partiler arasında bir uzlaşma sağlanmış. Bu, sevindiricidir ancak bunun tamamlanabilmesi için 23'üncü maddenin de bu uzlaşma kapsamına alınmasında sonsuz fayda vardır arkadaşlar. Biraz önce konuşan sayın hatip de belirtti, 23'üncü maddenin hangi pratik ihtiyacı karşılamak amacıyla buraya konulduğu konusunda yeterince bir açıklama yapılmıyor. Neyi karşılamak için, hangi ihtiyacı, hangi sorunu çözmek için 23'üncü madde konuldu buraya? Kimse buna doyurucu bir yanıt veremiyor. Peki, o zaman biz söyleyelim: Görebildiğimiz kadarıyla bu madde, merkezî idarenin yerel yönetimler üzerindeki yetkilerini ve otoritesini artırmak, pekiştirmek gibi bir amaca hizmet ediyor.

Yerel yönetimleri sürekli baskı ve tehdit altında tutmanın Türkiye'de demokrasiye de barışa da hiçbir katkısı olmayacağını tekrar belirtelim. Tam tersine, yerel yönetimler üzerinde böyle bir basınç oluşturacak, kanunsuz, daha doğrusu evrensel hukuk kurallarına kesinlikle uymayan aşırı vesayetçi bu düzenlemeler sadece demokrasiyi zedelemekle kalmayacak, yerel yönetimlere yapılacak müdahaleler, aynı zamanda başka konularda da gerilim sebebi olacaktır. Oysa şimdi bir şans yakalamış durumdayız, hem demokrasiyi yaralayacak, yerel demokrasi ayağını iyice sakatlayacak bu düzenlemeyi çıkarırsak demokrasi konusunda geriye gitmeyi, en azından birkaç adım geriye gitmeyi önlemiş oluruz.

Öte yandan, yine, eğer bu konuda bir uzlaşma sağlayabilirsek bir gerilim sebebini, yerel yönetimler üzerinden millî iradeye, halk iradesine, kendini yönetme hakkına müdahaleyi de önlemiş olacağız. İnanın, böyle bir uzlaşma, 23'üncü maddeyi bu tekliften çıkarmaya dönük bir uzlaşma önümüzdeki günlerde demokrasi açısından da, barış açısından da verimli görüşmeler ve iş birliği imkânlarını artıracaktır. Sadece belediyeleri rahatlatmakla kalmayacak, aynı zamanda, size şunu da rahatlıkla söyleyebilirim ki, Hükûmeti de ciddi bir baskı ve yükten kurtaracaktır. İçişleri Bakanlığına, İçişleri Bakanlığı dolayısıyla Bakanlar Kuruluna böyle bir yetki tanımak, aynı zamanda, Hükûmeti de, Bakanlığı da ileride nasıl gerçekleşeceğini bilemeyeceğimiz şartlardan dolayı zor durumda bırakacaktır.

Bu tür yetkilerin tanınmasının bugüne kadar hangi sıkıntılara yol açtığını görebilmek için sadece şu son bir yılda yaşadıklarımıza bakmak yeterlidir. Tanınan yetkilerin, mesela güvenlik kuvvetlerine dokunulmazlık getiren hükümlerin darbe girişiminden sonra nasıl bir anlamı olduğunu daha iyi görme imkânı yakaladık. Aynı şey bu maddeler için de geçerlidir. Merkezî idareye güvenlik gerekçesiyle böyle bir yetki tanıdığınız takdirde ileride bunu hangi bürokratın, hangi güvenlik ekibinin hangi gerekçelerle hazırlayacağını çok iyi bilemeyeceğimiz raporlarına dayalı olarak Hükûmeti bu yönde icraata sevk etmesi kuvvetle muhtemeldir. Yeni bir tuzağa düşmemek için, tekrar, bütün parti gruplarından, grup başkan vekillerinden özellikle talep ediyoruz, bu maddeyi bu tasarıdan çekelim, hayırlı bir iş yapmış oluruz.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)