ZEKERİYA TEMİZEL (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, 411 sıra sayılı Kanun Tasarısı'nın 13'üncü maddesi üzerine verdiğimiz, Hükûmet ve Komisyonun katılmadığı önergemiz üzerinde konuşmak istiyorum. Ancak konuşmama başlamadan önce Elâzığ, Bitlis, Van saldırılarını lanetliyor, şehitlerimize rahmet, yaralılara sağlıklar diliyorum.

Değerli arkadaşlar, bu kürsüden her konuşmama lanetleme mesajıyla başlamak içimi parçalıyor. Oysa bu kürsüden halkımıza, hepimiz gibi "Bakın, yaptığımız yasalarla, ulusal gelirden ayırdığımız paylarla sizinle birlikte sizin geleceğinizi kurmaya çalışıyoruz." diyebilmek istiyorum ama diyemiyorum. Onun yerine onlara gösterebildiğimiz, Meclisimizin boş sıraları; başka çare kalmadığı için Meclis çalışmalarını ilkel yöntemlerle engellemeye çalışma çabalarını gösterebiliyoruz. Gelecekle ilgili umut verecek çalışmalar yapmak, tavırlar sergilemek zorundayız. Terör örgütü tarafından yıllardır işgal altında tutulmuş idari yapının tüm seviyelerinde kaybedilen güveni yeniden tesis etmek zorundayız. Bunu da hesap verilebilirliği artırarak, saydamlık ve hukukun üstünlüğünü teşvik ederek gerçekleştirebiliriz.

Değerli milletvekilleri, bütün bunları yapma olanağımız yok. Bırakın toplumda yönetime karşı güven yaratmayı, Meclisin darbe teşebbüslerine karşı verdiği onurlu ve kararlı mücadeleyle edindiği güveni de törpülemekle meşgulüz. Yasa yapılmasını her beş dakikada bir istediğimiz yoklamalarla, karar yeter sayısı talepleriyle, açık oylama istekleriyle önlemeye çalışıyoruz; aslında komik duruma düşüyoruz, Meclisin itibarını erozyona uğratıyoruz, buna hakkımız yok. Birlikte demokrasi savaşı vermiş partilerden muhalefette bulunanlar, görüşülmekte olan yasa tasarısının 3-4 maddesine, toplumsal gerilimi artıracağı, toplumsal aidiyet duygularını zedeleyeceği, hakkaniyetle bağdaşmadığı gibi nedenlerle karşı çıkıyor.

MUSA ÇAM (İzmir) - Sayın Başkan, salonda uğultu var.

BAŞKAN - Buyurun Sayın Temizel.

ZEKERİYA TEMİZEL (Devamla) - Sayın Başkan, konuşmak için ne kadar zorlandığımı umarım fark ediyorsunuzdur. Aslında, hitap etmek istemiyorum, sizi temin ederim konuşmak istemiyorum, zaten bir anlamı da yok. Ama, hiç değilse, şurada insanların birbirine saygısının sürdürülmesini talep ediyorum, başka bir şey istemiyorum arkadaşlar. (CHP, HDP ve MHP sıralarından alkışlar)

Şurada 3-4 tane maddeye, toplumsal gerilimi artıracağı, toplumsal aidiyet duygularını zedeleyeceği, hakkaniyetle bağdaşmadığı için karşı çıkıyoruz; 3-4 tane madde, 80 madde içinde 4 madde. Bu 80 madde içerisinde kesinlikle desteklediğimiz yasa maddeleri var, bunlara destek vermek için uğraşmak istiyoruz, çabalamak istiyoruz ama bu konudaki uzlaşmaz tavır ister istemez bizi tasarının tümüyle ilgili olarak böyle bir uğraşa sevk ediyor. Ne olursa olsun biz yine de elimizden geleni yapacak, dolayısıyla bunlara katkıları sağlamaya çalışacağız.

Değerli arkadaşlar, önerge verdiğimiz 13'üncü madde, Merkez Bankası Kanunu'nun 45'inci maddesinin değiştirilmesiyle ilgili. Bu, Türkiye ekonomisinin dönem ve eşiklerinden bir tanesidir. 1970'li ve 1980'li yıllara, bundan yirmi beş, yirmi altı yıl öncesine gidin zaman tüneline girmiş gibi, o zamanlar, bankaların müşterilerinden aldıkları senetleri reeskonta tabi tutarak Merkez Bankasında kırdırdıklarını bilirsiniz. Bu şekilde verilen senetlerin büyük bir kısmının hatır senedine dönüştüğünü, dağın taşın teminat gösterilerek bunlardan kredi alındığını, Merkez Bankasının bu şekilde senetle, emisyonla ve politik kredilerle ekonomiyi likiditeye boğduğunu hatırlarsınız. Bütün bunların sonuçları bize kriz olarak geri döndü; 1989, 1994 krizlerinin temel nedenleri. Daha sonra Merkez Bankası bu tür reeskont kredisi uygulamalarını kaldırdı, 1991 yılında.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Size bir dakika daha ek süre veriyorum Sayın Temizel.

ZEKERİYA TEMİZEL (Devamla) - 1991 yılında Merkez Bankası Eximbank kredileri hariç olmak üzere reeskont kredileri uygulamasını kaldırdı, o zamandan beri de Türkiye'de "politik krediler" denilen bu krediler kullanılmadı. Türkiye'nin ondan sonra geliştirdiği mali disiplin ve özellikle de emisyonun kontrolüyle ilgili uygulamaların altında işte bu madde yatmaktadır.

Değerli milletvekilleri, şimdi bu maddeyi yeniden kaldırıyorsunuz. Daha önce gördüğünüz, 2 defa çok net olarak gördüğünüz, diğer zamanlarda flu gördüğünüz bu filmi bir defa daha seyredeceksiniz. Biz bu filmi gördük. Bu film çok kötü bir filmdi, hiçbir şeye benzemiyordu, hiçbir şeye benzemiyordu. İnsanların hâkim olamadıkları bir belaydı bu, dalga dalga geliyordu Türk toplumunun üstüne. Bununla ilgili açıklamalar yapmak gerekiyor bu kürsüde, sizlere nasıl belalarla karşı karşıya kalacağımızı gerçekten anlatmak gerekiyor ama Sayın Başkanın verdiği bir dakikalık süre de bittiği için daha fazla da zorlamak istemiyorum şansımı.

Teşekkür ederim. (CHP sıralarından alkışlar)