ŞENAL SARIHAN (Ankara) - Değerli Başkanım, değerli kâtip üyesi arkadaşlar, yazman arkadaşlarım, milletvekili arkadaşlarım ve diğer emekçi arkadaşlar; kanun teklifim hakkında öncelikle kısaca bilgi vermek istiyorum.

Aslında, biraz önce okundu bu teklif ama nedir teklifimiz? Hepinizin bildiği gibi, geçtiğimiz haziran ayından başlayarak en son 15 Temmuz tarihine kadar çok yoğun bir biçimde Türkiye terör faaliyetleriyle karşı karşıya kaldı. Çok sayıda insanımız, herhangi bir biçimde ortaya çıkan terör eylemleriyle bir alakaları, bir ilgileri olmadığı hâlde sadece toplumsal alanda var olmaları, topluma bağlı bireyler olmaları nedeniyle zarar gördüler, yaşamlarını yitirdiler. Bütün bu olayların tümünde -bugün de ayrıntılı bir biçimde diğer muhalefet partilerinden ve iktidar partisinden arkadaşlar ifade ettiler- elbette devlet sorumlu durumda. Hangi nedenle sorumlu? Çünkü devletin yurttaşlara karşı, onların yaşam haklarının korunması konusunda görevleri var. Bir yanda devletin sorumluluğu -ki bu bir pozitif sorumluluktur- bir yanda da eylemcilerin, terör eylemini gerçekleştirmiş olanların sorumluluğu karşısında mağdur olanlar yani yakınlarını yitirmiş olanlar dava açma hakkını kullanmak durumundalar. Bu hakkın kullanımı sırasında, birçoğunuz tanıklık etmişsinizdir... Örneğin, en son, 103 insanın -en son değil, arada elbette ama- yitirildiği gar olayını düşünelim ve şimdi, 300'e yakın insanın yaşamını yitirmiş olduğu son darbe girişimini düşünelim, bu da bir terör faaliyetidir. Bu terör faaliyetlerinde yaşamlarını yitirmiş olan insanlar dava haklarını kullanmak isteyeceklerdir -bu onların doğal hakkıdır- ya adli ya da idari yargıya başvurmak durumunda kalacaklardır. İster adli yargı olsun ister idari yargı olsun bu iki alanda da, hepinizin bildiği, dava açmış olan arkadaşlarımızın anımsayabileceği korkunç harç giderleri vardır. Bu giderlerin herhangi bir biçimde terör mağduru olan kişilerden tahsil edilmemesi konusundadır bizim kanun teklifimiz.

Bu sebeple, yine hem uluslararası sözleşmelerde hem de Anayasa'mızın 40'ıncı maddesinde güvence altına alınmış olan etkili soruşturma, etkili hak arama olanağından fiilen yoksun kalmaktadırlar. Bu yoksunluğu ortadan kaldırmak için, daha doğrusu, onlara iki kez ceza vermemek için, yakınlarının yaşamını yitirmiş olması veya kendilerinin herhangi bir uzuvlarını yitirmiş olmaları nedeniyle ortaya çıkan mağduriyetin giderilmesi için dava hakkını rahatlıkla ve etkili bir biçimde kullanmalarının koşullarının yaratılması gerekir.

Bu anlamda, Harçlar Kanunu'nun 13'üncü maddesine bir ek madde, 14'üncü maddeye de bir tek cümleyle bir ek yapılmasını öneriyoruz. 14'üncü maddedeki durum şudur: 14'üncü maddeye göre, er ve erbaşlar herhangi bir biçimde dava hakkı kullanacak iseler, bu görevleri nedeniyle bir zarar görmüş ve hak aramak durumunda kalmış iseler bunlardan harç alınmıyordu. 13'üncü maddede belli değerler vardır, o değerlerin üzerindeki talepler -örneğin vasilik için nafakaların miktarları vardır, bunlarla zaman almak istemiyorum- bunlarla ilgili harç muafiyeti söz konusudur. Önerimiz şudur: Terör eylemleri nedeniyle zarar görmüş olanların açtıkları tüm davaların harçsız görülmesidir. Bu konuda ne yazık ki AKP'li arkadaşlarımızla, grup başkan vekilleriyle bir anlaşma sağlamak mümkün olmadı. İddiaları şudur: Hazinenin bu konuda zor durumla karşılaşacağıdır. Oysa bunların yöntemleri bulunabilir. Davaların kazanılması hâlinde de zaten ödenen birtakım harç miktarları vardır. Önemli olan, insanların, yurttaşların terör faaliyetlerinden korunmasıdır.

Bugün burada "Birlikte davranalım, birlikte çalışalım." diyen arkadaşların bu kadar masum bir yasa önerisi karşısında tarafsız durmalarını anlamamız mümkün değildir. Bu ne yazık ki gelecek için de bir olumlu işaret olmaktan uzaktır. Bilgilerinize sunuyorum ve sorumluluğa davet ediyorum.

Teşekkür ederim. (CHP sıralarından alkışlar)