MAHMUT POYRAZLI (Balıkesir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İşbirliği Kanunu Tasarısı birinci bölüm üzerine şahsım adına söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkanım, sizin de bir kadın milletvekili olarak yüce Meclisi yönetmenizden büyük bir memnuniyet duyduğumu da ifade etmek istiyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

Yine, her türlü istismara da karşı olduğumuzu bir kez daha ifade etmek istiyorum.

Değerli milletvekilleri, benden önceki hatiplerin de bahsettiği üzere, günümüzde hayatın tüm alanlarını etkileyen bir hareket olarak küreselleşme olgusu, bütün ülkelerin ortak gündemlerinden birisidir. Küreselleşmenin dönüştürücü etkisi karşısında iş başındaki hükûmetlerin tüm alanlarda gerekli tedbirleri alması, uyum programlarını devreye sokması ve böylece meydana gelen dönüşümün sağlıklı bir şekilde seyrini sağlaması çok kritik bir politik reflekstir. Bugüne kadar AK PARTİ hükûmetleri bunu layıkıyla yapmış ve layıkıyla yapmaya da devam etmektedir.

Küreselleşme ve özellikle de teknolojik yenilikler ile bilişim sistemlerinin sağladığı kolaylıklar sınıraşan suçların artışına ve yeni suç türlerinin ortaya çıkmasına da yol açmıştır. Bu durum ve ayrıca uluslararası terörizm ülkelerin uluslararası adli iş birliğine olan ihtiyaçlarını her geçen gün de artırmıştır.

İşte bu sıkıntıların doğurduğu ihtiyaç konularından birisi de cezai konularda uluslararası adli iş birliğidir. Cezai konularda uluslararası adli iş birliği, bir devletin adli mercilerinin diğer bir devletin adli mercileri adına yerine getirdiği işlemler bütünü olarak tanımlanabilir. Cezai konularda uluslararası adli iş birliği temel olarak yardımlaşma, suçluların iadesi, soruşturma ve kovuşturmaların devri, infazın devri ve hükümlülerin nakli konularını kapsamaktadır.

Uluslararası adli iş birliği iç hukuk ile uluslararası hukukun iç içe geçtiği bir alandır. Bugüne kadar iç hukukumuzda adli iş birliğine ilişkin özel bir kanun bulunmaması nedeniyle bu alandaki faaliyetler, Anayasa'mızın 90'ıncı maddesi uyarınca kanun hükmünde sayılan uluslararası sözleşmeler, milletlerarası anlaşmalar, başta Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere ceza mevzuatımızda yer alan düzenlemeler ve Adalet Bakanlığının genelgeleriyle yürütülmeye çalışılmaktadır.

Sayın milletvekilleri, cezai konularda uluslararası adli iş birliği alanını bütüncül olarak düzenleyen bir kanunun bulunmaması nedeniyle bu müessese maalesef bugüne kadar adli makamlarımızca etkin bir şekilde kullanılamamıştır. Uygulamada adli makamlarımızın yabancı devlet makamlarına nazaran daha az sayıda ve nitelikte adli iş birliği talebinde bulunduğu görülmektedir. Şüphesiz bunda uluslararası adli iş birliğini düzenleyen bütüncül ve müstakil bir kılavuz kanunun olmamasının etkisi büyüktür.

Değerli milletvekilleri, sizlerin takdiri ve oylarıyla inşallah yasalaşacak olan bu tasarıyla cezai konularda uluslararası adli iş birliğinin genel çerçevesi düzenlenecektir. Mukayeseli hukuk örnekleri ve ülkemizin ihtiyaçları ışığında hazırlanan bu tasarıyla uluslararası düzeyde suçla mücadele ve suçluların yargılanması ile cezaların infazının sağlanması konularında uluslararası adli iş birliğinin usul ve esasları belirlenmektedir. Bu tasarıyla, adli makamlarımız bakımından uluslararası sözleşmeler ve milletlerarası anlaşmalara nazaran daha tanıdık olan bu kanun çerçevesinde adli iş birliği faaliyetlerinin yürütülmesi daha kolay ve etkin bir hâle gelecektir. Yine, anlaşma hükümlerinin iç hukukumuzda farklılık arz etmesi ve mevzuatımızda anlaşma hükümlerine kıyasla boşluklar bulunması adli iş birliğinin etkili bir şekilde gerçekleştirilememesine neden olmaktadır ki bu tasarıyla bu husus da önlenecektir. Bu bağlamda, uygulamaya yol göstermek amacıyla çeşitli genelgelerin çıkartılmasına da ihtiyaç kalmayacak, adli makamlar arasında uygulama birliği sağlanacaktır.

Tasarıyla cezai konularda ayrıca "soruşturma veya kovuşturmanın devri" ile "rızaya dayalı iade usulü" gibi mevzuatımızda daha önce düzenlenmemiş olan uluslararası adli iş birliği kurumlarına da yer verilmektedir ve yine vize serbestisi diyaloğu süreci kapsamında vize serbestisi yol haritasında ülkemize ait bir yükümlülük de yerine getirilmiş olacaktır.

Ben tasarının ülkemize, milletimize, yargı makamlarımıza hayırlar getirmesini diliyor, Komisyon çalışmaları sırasında katkı sağlayan tüm milletvekillerimize teşekkür ediyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)