GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: CHP Grubu önerisi münasebetiyle
Yasama Yılı:1
Birleşim:71
Tarih:12.04.2016

HASAN KARAL (Rize) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Tabii, çay, bizim özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi için olmazsa olmaz bir değerimiz. Çayı çekip aldığınız zaman bölgede hayatın duracağı büyük bir gerçek. Onun için, çay bizim her şeyimiz. "Çayın alternatifi de yoktur." sloganını burada da dillendirebilirim ama çayı destekleyici ürünler noktasında çalışmalarımız elbette olacak. Ancak bugün burada çay konuşuluyor iken çayla alakalı bazı bilgileri de sizlere sunmak istiyorum.

Tabii, 1980 öncesine girmek istemiyorum. 1980 öncesinde, üretilen yaş çayların nasıl derelere ve Karadeniz'e döküldüğünü herhâlde bu Türkiye Büyük Millet Meclisinde yaşayan tüm milletvekillerimiz, herkes çok iyi bilirler. Ben 80 sonrasına gelerek ve AK PARTİ öncesi ile AK PARTİ sonrası çay sektöründeki durumu şöyle kısaca bir mukayese etmek istiyorum.

Çok değerli milletvekilleri, değerli arkadaşlar; biz 2003 yılında ÇAYKUR'u devraldığımızda ÇAYKUR Genel Müdürlüğünün telefonları hacizli konumdaydı, ÇAYKUR Genel Müdürlüğünün telefonları kapalıydı. ÇAYKUR, çalışanlarına maaş veremeyecek durumdaydı; maaşlar üç ay, dört ay, beş ay sarkabiliyordu. Üreticiler yaş çay bedellerini almakta maalesef çok ciddi bir sıkıntı çekiyorlardı ve hatta Rize'de sloganlaşmış bir tabir var; eğer çay parası ödenecekse bir bakanın veya bir başbakanın Rize'ye gelmesi ve çay paralarının ödeme takvimini açıklaması gerekiyordu. Mayıs ayının çay parasının bir sonraki sene şubat veya mart ayında ödendiği yıllar var. Böyle bir ÇAYKUR'u biz devraldık. Buna mukabil ÇAYKUR, israftan kaçınmayan bir kuruluş hâline gelmişti. ÇAYKUR Genel Müdürlüğünün altındaki sosyal tesislerin yıllık gideri, ÇAYKUR'a maliyeti 300 milyar lirayı aşıyordu. Dolayısıyla, olayın bu aşamasındayken şunu da ifade etmek durumundayım: Çay paralarını ödeyemeyen ve âdeta sadaka verir gibi, Rize'ye geldiğinde, Rize Cumhuriyet Meydanı'nda "Çay paraları şu tarihte ödenecek." diyerek milletten bir siyasi beklenti içerisine giren siyasilerin bu davranışlarına mukabil biz Rize'nin gündeminden, Doğu Karadeniz'in gündeminden çay paralarının ödenme konusunu tamamen çıkardık ve şimdi mayıs ayının çay parası haziran ayında ödeniyor, haziran ayının çay parası temmuzda ödeniyor. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Özel sektöre gel, özele.

HASAN KARAL (Devamla) - 2015 yılında üreticilere 1 katrilyon 76 trilyon ÇAYKUR tarafından çay paraları ödenmiştir.

Saygıdeğer milletvekilleri, şimdi, 2002 yılında ÇAYKUR'un sermayesi 225 trilyon iken bugün ÇAYKUR'un sermayesi 1,5 katrilyona ulaşmıştır. ÇAYKUR'un 2002 yılında, AK PARTİ öncesindeki yatırımları eski parayla 1 trilyon 642 bin lira iken şu anda, 2015 yılında ÇAYKUR 116 trilyonluk yatırım yapmıştır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) 2002 öncesi yaş çay alım sistemi, kontenjanlı yaş çay alım sistemi iken şimdi buna ilaveten âdeta bir devrim ortaya koyarak randevulu alım sistemine geçmişizdir. Çaylık alanlarımız 759 bin dekar iken bugün 826 bin dekara çıkarılmıştır.

"Çay tarım alanları artırılmıyor." diyenlere bunu söylemek durumundayım: Ruhsatlandırılmayan tarım alanlarının, çaylık alanlarının ruhsatlandırılması konusu da Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilmiş ve şu anda harıl harıl, ruhsatlandırılmayan çaylıklarımız ruhsatlandırılmaktadır.

Yaş çay alım miktarı 2002 yılında 552 bin ton iken 2015 yılında 680 bin tona ulaşmıştır. Ürün kotaları 2002 yılında birinci sürgünde 335 kilo, ikinci sürgünde 305 kilo, üçüncü sürgünde 250 kilo, toplamda 890 kilo iken 2015 yılında 450 kilo birinci sürgün, 375 kilo ikinci sürgün, 350 kilo üçüncü sürgün, toplamda 1.175 kilograma çıkarılmıştır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) ÇAYKUR'da kapasite artırımı çalışmaları devam ettiği oranda bu alımların, bu günlük kotaların artırılması devam edecektir.

Destekleme ödemelerine gelince, on üç yıldır devam eden destekleme primlerini harfiyen ödüyoruz. Bakınız, çayda destekleme olayı AK PARTİ iktidarıyla beraber çayın gündemine gelmiştir. Dolayısıyla bu yıl içerisinde, 2015 yılı içerisinde 159 trilyon lira destekleme parası ödemiş durumdayız. Yaş çay fiyatı, 2002'de 32 kuruş iken 2015 yılında 1,58 TL'ye çıkarılmıştır.

Organik yaş çay alımı konusunda ise, 2002'de maalesef organik çay tarımı yoktu ama 2015 yılında 7.325 ton organik çay tarımı gerçekleştirilmiştir. Organik çay tarımına gelince, 2002'de olmayan organik çay tarımı, 12 bin üreticiye mukabil 37 bin dekara ulaştırılmıştır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Tabii, bizim hedefimiz, bölgenin tamamını organik tarıma geçirmektir. İnşallah, bu konuda elimizden gelen gayreti şu anda ortaya koyuyoruz. Yaklaşık 800 bin dekar olan toplam çaylık alanlarının şu anda yaklaşık yirmide 1'i organik tarıma geçmiştir ama hedefimiz tüm bölgeyi organikleştirmektir.

Organik çay tarım desteği 2002'de yok iken 2015 yılında 23 trilyon lira organik çay tarımına destek vermişizdir. Organik çay fark fiyatı ise 2002'de yokken, biz bu sene, 2015 yılında 3,20 TL, organik tarım yapana ilave fark, para vermişizdir. Budama tazminatlarına gelince sadece 31 trilyon olan 2002'deki ödeme 118 trilyon liraya çıkarılmıştır.

Yaş çay işleme kapasitesi, 2002 yılında günlük 6.600 ton iken 2015 yılında 8.650 tona çıkarılmıştır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Bu, şu anlama gelmektedir: Bu, ortalama bir yaş çay fabrikasının 100 ile 150 ton arasında olduğunu düşünürsek 2002'den beri yaklaşık 15 tane ilave çay fabrikası yapmışız demektir. 2002 yılında beyaz çay üretimi yok iken 2015 yılında 207 kilogram beyaz çay üretimi gerçekleştirdik. Organik siyah çay 2002'de yok iken 2015 yılında 1.328 ton organik siyah çay ürettik. Siyah çay üretimi, klasik siyah çay üretimi, 2002 yılında 94.254 ton iken 2015 yılında 129 bin tonla rekor kırmıştır. Yeşil çay üretimi 2002 yılında yok iken 2005 yılında 129 ton yeşil çay ürettik. 2002 yılında organik yeşil çay yok iken 2015 yılında 21 ton organik yeşil çay ürettik. Yıllık çay satışımız ise 2002 yılında 98 bin ton, 2015 yılında ise 125 bin ton civarında gerçekleşmiştir.

Saygıdeğer milletvekilleri, sözün burasına gelmişken bazı yatırımlarımızdan da bahsetmek istiyorum. Şu anda Rize'mizde, Rize'mizin hemen girişinde, İyidere bölgemizde dünyanın en kapasiteli ve en modern çay paketleme fabrikasını yapıyoruz. İnşallah, önümüzdeki yıl bunu hizmete sunacağız. Günlük bin ton işleme kapasiteli paketleme fabrikasını Allah'ın izniyle bitireceğiz. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Toplam değeri yaklaşık 300 trilyon olan bu fabrikanın, inşallah, çay sektörümüze hayırlar getirmesini temenni ediyorum.

Geçenlerde, yaklaşık bir ay önce, Tarım Bakanımızın da katılımıyla Pazar ilçemizde 400 ton kapasiteli bir yaş çay fabrikamızın temelini attık, inşaatı devam ediyor.

Fındıklı, İkizdere ve Çamlıhemşin ilçelerimizde de organik çay fabrikası yapma çalışmalarımız devam ediyor. Arazi problemlerini bugünlerde aşmak üzereyiz. Bu 3 ilçemize de fabrika yapmak suretiyle Rize'mizin 12 ilçesinin tamamına fabrika yapmış olacağız. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

Ayrıca, Hemşin ilçemizde 2009 yılında 150 tonluk organik yaş çay fabrikasını da yaptık, bitirdik, hizmete sunduk.

RAMAZAN CAN (Kırıkkale) - Hayırlı olsun, hayırlı olsun.

HASAN KARAL (Devamla) - Bu arada, tabii, muhalefet partilerimizin de inşallah destekleriyle hazırlayacağımız -ki henüz şu anda hazırlama aşamasında değil, çalışmaları devam ediyor- çay kanunuyla alakalı çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Yaklaşık bir-bir buçuk ay önce, ÇAYKUR Genel Müdürlüğünde, Tarım Bakanımızın katılımıyla ve çay sektörünün ilgili tüm kuruluşlarının, tüm STK'ların, ziraat odalarının, çay üretici derneklerinin, bütün çay konseyinin katılımıyla gerçekleştirilen bu çay kanunu taslağı çalışmalarını da inşallah belli bir aşamaya getirdikten sonra muhalefet partilerimizin bilgilerine sunacağız.

Son olarak şunu söylüyorum: Sağlığınız için dünyada kimyasal madde kullanılmadan üretilen tek çay olan bizim çayımızı yani Türk çayını içiniz.

Saygılar sunuyorum. (AK PARTİ sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)