EROL DORA (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 273 sıra sayılı torba Kanun Tasarısı'nın 5'inci maddesi üzerinde Halkların Demokratik Partisi adına söz almış bulunuyorum. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Görüşmekte olduğumuz yasa tasarısı "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" olarak geçmektedir.

Değerli milletvekilleri, tasarıyla 65 yaş ve üzeri yurttaşlarımıza bağlanacak olan muhtaçlık maaşına ilişkin düzenlemeler öngörülmektedir. Bildiğimiz gibi, Türkiye, Sosyal Güvenlik Kurumuna kayıtlı yurttaş bakımından Avrupa standartlarının oldukça gerisinde olan bir ülkedir. Kayıt dışı güvencesiz işçi çalıştırma hâlen yaygın olarak görülmektedir. Güvencesiz çalışan yurttaşlar elbette emeklilik maaşından ve benzer diğer sosyal haklardan da faydalanamamakta ve yasal tanıma göre muhtaç statüsüne düşürülmektedir.

Değerli milletvekilleri, elbette bugün 65 yaş ve üzeri muhtaçlık maaşına ihtiyaç duyan yurttaşlarımızın profiline baktığımızda, bunların çoğunluğunun kadın yurttaşlarımız olduğunu görmekteyiz. Bunun en büyük sebebi de, Türkiye'de kadınların kayıtlı istihdamının oldukça geç başlaması ve hâlen de iş yaşamında kadınlara dönük önemli sorunların ve suistimallerin büyük oranda yaşanmaya devam etmesidir.

İnsanlarımızın 65 yaş muhtaçlık maaşına ihtiyaç duymalarının bir diğer önemli sebebi de, son otuz yılda kırsal nüfus ile kentsel nüfus arasında yaşanan önemli oransal değişikliklerdir. Otuz yıl öncesine kadar Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 75'inin kırsal alanlarda yaşıyor olmasına rağmen bu oran günümüzde yüzde 10'un altına düşmüştür.

Köylerde tarım ve hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımızın emekli olabilmeleri için Sosyal Güvenlik Kurumuna kayıt olmaları noktasında devletin gözle görünür bir teşvikinin olmaması bu insanlarımızın sosyal güvencelerden yoksun kalmasına neden olmuştur. Elbette sonraki uygulamalarda, kamuoyunda "çiftçi BAĞ-KUR'u" olarak bilinen uygulamalar başlamış ancak bunun önceki yaş kuşaklar için bir anlamı kalmamıştır.

AKP Hükûmeti, nüfusun şehirlere göç etmesini olumlu bir gelişme olarak değerlendirmiştir ancak bu bir gelişme değildir. Türkiye toplumu üreten değil, tüketen bir toplum hâline getirilmiştir.

Değerli milletvekilleri, 65 yaş muhtaçlık maaşını düzenleyen kanun maddelerine ayrıca şöyle bir eleştiri yapmayı zorunlu görüyorum: Devletin, yasalarda yurttaşlarını tanımlarken "muhtaç vatandaş" biçiminde bir kavram kullanması kabul edilemez. "Muhtaçlık" ihtiyaç sahibi anlamına gelen bir sözcüktür, ancak günümüz sosyal ilişki ve iletişiminde insanlar arasında hiyerarşik, küçümseyici, aşağılayıcı, onur kırıcı duygulara da neden olabilen anlamları bünyesinde taşıyan bir kavram hâline gelmiştir. Bu bağlamda, "muhtaçlık" kavramının kanun maddelerinden çıkarılması gerekmektedir.

Değerli milletvekilleri, 65 yaş üzeri vatandaşlarımıza bağlanacak maaşların, SGK bünyesinde, özel bir emeklilik başlığı altında ödenmesi bizce makul olandır. Bu vatandaşlarımıza bir düzenlemeyle emekli statüsü verilmelidir.

Tabii, 65 yaş maaşıyla ilgili en büyük sorun, bu maaşın aylık sadece 217 TL seviyesinde olmasıdır. 65 yaşında olup kendisine ait bir mülkü bulunmayan, resmî ve düzenli bir maaşı bulunmayan bir insanın bu parayla yaşamını idame ettirebilmesi şüphesiz mümkün değildir. Bu bağlamda, söz konusu vatandaşlarımızın maaşlarının makul bir seviyeye çekilmesi, insan onuruna yakışır bir düzenleme yapılması şarttır. 65 yaş maaşı, parti olarak muhalefet şerhimizde de belirttiğimiz gibi, en az asgari ücret seviyesinde olmalıdır.

Değerli milletvekilleri, 65 yaş maaşından faydalanan yurttaşlarımızın özel hastanelerden faydalanamadıkları da diğer bir gerçektir. Biliyorsunuz, özel hastaneler yeşil kart statüsündeki yurttaşlarımıza ancak ücret karşılığı bakmaktadırlar. Bu önemli sorunun çözümüne dair de Hükûmet gerekli adımları atmalı ve yurttaşlarımızın sağlık alanında yaşadıkları bu kritik sorunu da gidermelidir diyor, yine bu duygu ve düşüncelerle Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)