HACI BAYRAM TÜRKOĞLU (Hatay) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemizde Suriyeli sığınmacıların sağlık takiplerinin düzenli yapılmaması nedeniyle toplum sağlığı için oluşan tehditlerin en aza indirilmesi konusunda Cumhuriyet Halk Partisinin verdiği grup önerisi aleyhinde grubum adına söz almış bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Suriyeli sığınmacılarla ilgili verileri, konuşmamda rakamsal ağırlıkta vermek istiyorum. Suriye Arap Cumhuriyeti'nde yaşanan olaylar nedeniyle ülkemize giriş yaparak geçici koruma altına alınan Suriyelilere yönelik sağlık hizmetleri ilk olarak 29 Nisan 2011 tarihinde, Hatay ilinde başlamıştır. Bugün itibarıyla toplam 10 ilde -Hatay, Şanlıurfa, Kilis, Gaziantep, Mardin, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adıyaman, Adana ve Malatya'da- 26 geçici barınma merkezi bulunmaktadır. 17 Şubat 2016 tarihinde, AFAD'dan alınan verilere göre, kamplarda 274.110 Suriyeli ve 10.805 Iraklı, genel toplamda 284.915 kişi bulunmaktadır. Göç İdaresi Genel Müdürlüğünden alınan verilere göre, ülkemiz genelinde, 17 Şubat 2016 tarihi itibarıyla 2 milyon 655 bin 456 Suriyeli kendi imkânlarıyla ikamet etmektedir.

4 Kasım 2015 tarihli ve 9648 sayılı, revize edilen, Geçici Koruma Altına Alınanlara Verilecek Sağlık Hizmetlerine Dair Esaslar Hakkında Yönerge'nin hükümlerine göre sağlık uygulama tebliği kapsamında ücretsiz olarak hizmet verilmektedir. 29 Temmuz 2015 tarihinde AFAD ile Sağlık Bakanlığı arasında Global Bütçe Protokolü imzalanmıştır. Sağlık Bakanlığının kurum ve kuruluşları, Göç İdaresi, Sosyal Güvenlik Kurumu, AFAD ve sivil toplum kuruluşlarının dâhil olduğu sağlık çalışma grubu oluşturulmuştur ve çalışmaktadır.

Sağlık Bakanlığı bünyesinde görevli kurumlar tarafından kampların bulunduğu illerde ve Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı 5 ilde -Ankara, İstanbul, Bursa, Konya ve Mersin'de- 2016 yılı Sağlık Eylem Planı "Fiziki altyapının ve beşerî altyapının güçlendirilmesi, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi" konu başlıklı projeler hazırlanmıştır.

Değerli milletvekilleri, aralık ayı itibarıyla 81 ilde sunulan sağlık hizmet istatistiklerini sıralayacak olursak: Poliklinik hizmeti 15 milyon 384 bin 955; kamplardan hastaneye sevk edilen kişi sayısı 933.516; ameliyat sayısı 473.114; sınırdan giriş yapan yaralı sayısı 30.652; hastanelerde yatan hasta sayısı 686.790; aşı sayısı 1 milyon 555 bin 596; kamp içi bebek izlem sayısı 114.637; kamp içi çocuk izlem sayısı 100.753; kamp içi gebe izlem sayısı 49.807; kamp bulunan illerde toplam doğum sayısı 76.354 ve 81 il genelinde, 2011-2015 tarihleri arası, toplam 151.746 canlı doğum gerçekleştirilmiştir.

Hasta kayıtları, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ve Türkiye Halk Sağlık Kurumu, kamp bulunmayan illerde sağlık hizmetlerine ait veriler 2015 yılı itibarıyla kayıt altına alınmaya başlanmıştır.

Değerli milletvekilleri, sınır illerimizde yaşanan son durum ve yapılan hazırlıkları da sizlerle paylaşmak istiyorum. Başbakanlık AFAD'dan 15 Şubat 2016 itibarıyla alınan verilere göre Bayır Bucak bölgesinde yaşanan son duruma yönelik Rusya bombardımanı ve rejim güçlerinin sınıra yaklaşımları sonucu sıfır noktasında giriş talebi oluşmuştur. 29 Ocak 2016 tarihi itibarıyla alımlara başlanmıştır. Biyometrik kayıt işlemleri sürdürülmektedir. Kaydı tamamlananlar talepleri doğrultusunda akrabalarının yanına sevk edilmektedir. Barınma merkezi talebi olacak olan gerek Türkmenler gerekse Arap asıllı Suriyeliler için yeter sayıda barınma alanı hazırlanmış olup kayıtlarına müteakip barınma merkezimize sevk edilmektedir. Hatay Valiliğince kurulan Güveçci Geçici Barınma Merkezi'ne 2.014 kişi, yaklaşık 650 aile yerleştirilmiş olup hâlihazırda 850 çadır kurulumu tamamlanmıştır. Bayır Bucak Türkmen bölgesinden ilimiz sınırından toplu göç olması ihtimaline karşı Yayladağı ilçesi içerisinde üç ayrı bölgede -Aşağıpulluyazı, Güveççi ve kayıt işlemlerinin yapıldığı Yayladağı Merkez YİBO Geçici Barınma Merkezi olmak üzere- sağlık tedbiri amaçlı hazırlıklar yapılmıştır. Bölgeden giriş yapan yaralı olması ihtimaline karşın 1 UMKE ekibi ve 2 adet acil yardım ambulansı hastaların hastaneye transferi için hazırda beklemektedir. Yayladağı Güveçci mevkisinde AFAD tarafından geçici konaklama merkezinin oluşturulması planlanan bölgede olmak üzere 2 adet şişme tipi sahra hastanesi çadırı acil sağlık hizmetleri ve koruyucu sağlık hizmetleri sağlamak üzere kurulumu sağlanmış olup 1 adet personel barınma şişme tipi sahra hastanesi çadırı kurulmuştur.

Yirmi dört saat 1 UMKE timi çadırda hizmet vermekte, 2 acil yardım ambulansı gelecek olan hastaların hastaneye transferi için hazırda beklemektedir. Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından doktor, hemşire, poliklinik ve koruyucu sağlık hizmetleri yeterince verilmeye başlanmıştır.

Yayladağı merkez YİBO Geçici Barınma Merkezi'nde oluşturulan kayıt merkezinde 1 adet şişme tipi sahra hastanesi çadırı, Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından 2 doktor, 6 hemşire ile poliklinik ve koruyucu sağlık hizmetleri verilmek üzere kurulmuştur. İlçede 7 acil yardım ambulansı -6 standart, 1 çok sedyeli- görevlendirilmiş olup hasta girişi yoğunluğu yaşanması durumunda kademeli olarak acil yardım desteği sağlanacaktır. İhtiyaç olması hâlinde özel hastane ambulansları ile diğer ilçelerden takviye ekip yönlendirilecektir. Hastanelerimizde başta Yayladağı Devlet Hastanesi olmak üzere Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından gerekli önlemler alınmaktadır. Suriye sınırına sıfır noktasında UMKE ekibine ait bir şişme çadırın kurulumu ve 3 kişiden oluşan bir ön müdahale ekibi oluşturulmuş, il valiliğinin talimatı beklenmektedir. Kurulacak olan şişme çadırın yanında bir icapçı ambulans ekibi ile 1 adet ambulans konuşlandırılmıştır. Suriye'den gelecek göçmenler için Kilis İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı toplam 6 personelden oluşan 2 adet UMKE ekibi sınırın sıfır noktasında hazır bekletilmektedir. Halk Sağlığı Müdürlüğünden 1 doktor ve 2 hemşireyle sınırda tahsis edilen eski "free shop" alanında aşılama yapılması planlanmış olup göçmen girişi beklenmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Başbakanlık AFAD Genelgesi, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı yönergesi esaslarına dayanılarak geçici koruma altına alınanlara sağlık hizmeti Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) çerçevesinde verilmektedir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Karar No: 22/1981'le diğer geçici koruma altındakilerin sağlık hizmeti de dâhil olmak üzere temel yardım ihtiyaçlarına erişimlerinin sağlanması gerektiğinin altı çizilmiştir. 2001 yılında Avrupa Birliği Konseyi tarafından oluşturulan ortak koruma rejimine göre, geçici koruma altına alınanların acil durum ve hastalıkların temel tedavisine erişiminin sağlanması gerektiğinden bahsedilmektedir. Bu bağlamda, ülkemizde geçici koruma altına alınanların temel sağlık hizmetlerine erişimi uluslararası hukukla uyumludur. 2012 yılında AFAD koordinasyonunda Sağlık Bakanlığı, kurum ve kuruluşlarımızın katkılarıyla Türkiye'ye toplu sığınma amacıyla gelen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nde ikamet eden vatansız kişilerin kabulüne ve barındırılmasına ilişkin yönerge hazırlanmış olup ülkemizde bulunan Suriyelilerin iş ve işlemleri bu mevzuatla düzenlenmekte ve yürütülmektedir. Suriye'den ülkemize yönelik nüfus hareketlerinin artması ve söz konusu kişilerin, büyük şehirlerimiz başta olmak üzere tüm illerimize yayılması nedeniyle ortaya çıkan sağlık sorunlarının çözülmesi amacıyla AFAD tarafından 9 Eylül 2013 tarih ve 12816 sayılı 2013/8 genelge yayımlanmış ve ülkemizdeki Suriyelilerin tüm giderleri ücretsiz hâle getirilmiştir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu bilgiler ışığında Birleşmiş Milletler mülteci örgütünce tarihinde gördüğü en büyük göç hareketi olarak tanımlanan Suriyeli sığınmacıların...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HACI BAYRAM TÜRKOĞLU (Devamla) -sağlıklarıyla ilgili hâlihazır çalıştay mevcut olup Meclis araştırması açılmasını gerek görmüyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)