HARUN KARACAN (Eskişehir) - Sayın Başkan, çok değerli hazırun; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün İstanbul'da yaşanan menfur saldırıyı kınıyor, ölenlere rahmet, yaralılara da acil şifalar diliyorum.

Evet, Rusya kaynaklı olumsuz ekonomik etkileri yaşamakla birlikte, bunların yol açacağı ekonomik kayıp telafi edilebilir durumdadır. Rusya konusunda yaşanan ekonomik sıkıntıları özellikle 5 başlık altında toplayabiliriz.

Birincisi ihracat ve bavul ticareti. Rusya ekonomik yaptırımlarını stratejik bir biçimde belirliyor. Kendi açısından en az sıkıntı verecek yani iç pazarda Türkiye'den yapılan ihracata en az duyarlı alanlarda ticaretini kısıtlıyor, alternatif alım yapmasının zor olduğu alanlarda ise hiçbir yaptırım uygulamıyor. Türkiye'nin bu olumsuz etkileri en aza indirecek politika araçları da bulunmaktadır. Ekonomi Bakanlığımız özel sektörüyle birlikte pazar çeşitlendirmesi de yapmaktadır. Orta Doğu ve Avrupa Birliği pazarına da yoğunlaşmaktayız. Önümüzdeki dönemde, bu pazarla ihracatta artış da göstereceğimize inanmaktayız. Ekonomi Bakanlığımız ihracatçılara ve üreticilere yönelik destekler de hazırlamaktadır.

Rusya kaynaklı gelir kalemleri içerisinde bavul ticareti ikinci en önemli yere sahiptir, bu konuda sektörle birlikte çalışmaktayız. Rus vatandaşlarına Türkiye'ye girişte zorluk çıkarılmaması, menşe sapması uygulaması konusunda da ihracatçılara kolaylık gösterilmesi sağlanmaktadır. Rusya'nın gümrükteki malları gereksiz yere bekletmesi, Türk firmalarını yasaklayıcı, kısıtlayıcı muamelelere tabi tutması Dünya Ticaret Örgütü kurallarına da aykırıdır. Türkiye, Dünya Ticaret Örgütü kuralları çerçevesinde sahip olduğu hakları sonuna kadar kullanacak, Rusya'nın ticaret kuralları dışında ortaya koyduğu yanlışlıklar hukuk nezdinde de takip edilecektir.

İkinci ana başlık da turizm. Etkinin yoğun olduğu, hissedildiği alan turizm sektörüdür. Esasında, bu olaydan önce, Rusya'da artan ekonomik sıkıntılar nedeniyle Rusya'dan gelen turist sayısında yüzde 20 civarında da bir azalma vardı. 2014'te Rus turistlerden 4,4 milyar dolarlık gelir elde etmiş bulunmaktayız. Buradaki sıkıntıları hafifletmek için de şu konularda Hükûmet olarak çalışılmaktadır: Birincisi; maliyetin azaltılması, istihdam maliyetinde özellikle sezon dışı dönem için indirim sağlanması. İki: Türkiye'ye charter uçaklarının gelmesi, cazip hâle getirilmesi; sektöre yönelik nakdi destek uygulanması. Diğer taraftan, turist getiren seyahat acentelerinin Kredi Garanti Fonu'ndan desteklenmesi, sektöre yönelik kısa çalışma ödeneğinin uygulanmasının da aktif hâle getirilmesi. Diğer taraftan, turizm gelirlerini artırmak için de, destinasyon çeşitlendirilmesi için de Turizm Bakanlığı yeni çalışma faaliyetleri sürdürmektedir.

Diğer taraftan, üçüncü, en önemli konu da taşıma rotaları. Rusya zaten 2012 yılından bu yana taşımacılıkta pazarda kendi payını artırmak için Türk taşımacılara belge vermeyerek zorluk çıkarmaktadır. Yeni alternatif güzergâhlarla ilgili de Ulaştırma Bakanlığımız Hazar Denizi geçişini daha aktif kullanmak için çalışma yapmaktadır. Bu hem de maliyetleri yüzde 30 azaltacaktır.

Diğer tarafta, yurt dışı yatırımlarımızda da -biraz evvel arkadaşlarımızın da söylediği gibi- son on yılda Türkiye'nin Rusya'ya yaptığı yatırımlar 7,4 milyar dolardır. Rusya'nın Türkiye'de yaptığı yatırımlar da 3,7 milyar dolar civarındadır. Ağırlıklı olarak, Rusya Türkiye'ye metal ve enerjide; Türkiye ise Rusya'ya gayrimenkul olarak yatırım yapmaktadır. Rusya'da yatırım yapan ilk 10 Türk firma arasında müteahhitlik hizmeti veren firmalarımız çoğunluktadır. Rusya'da yerleşik ve çalışan Türk insanları ve işçilere karşı da hukuksuz uygulamalar... Bu konuda da uluslararası hukuk çerçevesinde Hükûmetimizin gerekli girişimleri vardır.

Tabii ki en önemli konu da enerji konusudur. Enerji konusunda da Türkiye olarak Rusya'nın dünyada ikinci büyük pazarıyız ama bu karşılıklı ticarettir. Rusya'nın da dövize ve ekonomiye ihtiyacı olduğu için bu konuda da en başından vurguladığımdan beri Hükûmetimiz, Rusya'yla yaşanan tüm gelişmeleri özel sektörle beraber, el ele yakın takip etmekte, tüm sıkıntıların Hükûmetimiz farkında. Sayın Başbakanımızın idaresinde Hükûmetimiz bunu en öncelikli konu olarak ele almakta. Hem Meclisimizin hem de vatandaşımızın için rahat olsun.

Hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)